Chiều nay, Báo Người Lao Động tổ chức hội thảo "Nâng tầm nông - thủy sản Việt"

Nhân dịp kỷ niệm 25 năm ngày thành lập Văn phòng Đại diện khu vực ĐBSCL (1.5.1998 - 1.5.2023), hôm nay, 27-4, Báo Người Lao Động phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) cùng UBND TP Cần Thơ tổ chức Hội thảo "Nâng tầm nông - thủy sản Việt", tại TP Cần Thơ.

Nhiều khó khăn, thách thức

TP Cần Thơ có trên 75.000 ha canh tác lúa, gần 26.000 ha trồng cây ăn trái nhưng việc liên kết với doanh nghiệp (DN) còn những hạn chế nhất định. Ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT TP Cần Thơ, cho rằng nông dân chưa quan tâm làm mã số vùng trồng vì chưa thấy rõ lợi ích, nhất là khi kết nối tiêu thụ với DN thu mua.

"Nông dân khi liên kết với DN thì nên thực hiện tốt hợp đồng đã ký. Bà con cũng cần áp dụng kỹ thuật để có được sản phẩm theo yêu cầu của DN. Trong đó, chú ý thu hoạch khi trái tới tuổi, cách ly thuốc bảo vệ thực vật theo quy định. Nếu sản phẩm còn tồn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vì không tuân thủ nguyên tắc sử dụng sẽ gây rủi ro cho DN xuất khẩu và uy tín nông sản Việt Nam" - ông Trần Thái Nghiêm nhận định.

Theo Bộ NN-PTNT, Việt Nam hiện là quốc gia đứng thứ 15 trên thế giới và thứ 2 Đông Nam Á về kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản với năng lực sản xuất đạt trên 140 triệu tấn/năm. Nhiều mặt hàng của Việt Nam đang chiếm vị trí tốp đầu trên thị trường thế giới như gạo, hồ tiêu, hạt điều, một số thủy sản... 

Tuy nhiên, nông - thủy sản Việt Nam vẫn chủ yếu được xuất khẩu thô nên giá trị thu về chưa tương xứng tiềm năng, thương hiệu cũng chưa phổ biến. Một trong những nguyên nhân chính là do khâu chế biến sâu để gia tăng giá trị đầu ra còn hạn chế.

Ở thị trường trong nước, sản phẩm nông nghiệp nhiều thời điểm rơi vào tình trạng "được mùa mất giá", khiến thu nhập của nông dân bấp bênh. Hạn chế này có nguyên nhân bởi liên kết "4 nhà" (nông dân - DN - nhà khoa học - nhà nước) chưa chặt chẽ, dẫn đến thông tin thị trường chưa rõ ràng, định hướng sản xuất chưa phù hợp nhu cầu. Bên cạnh đó, hạ tầng, logistics... gặp không ít thách thức, bất cập, gây cản trở lưu thông nông sản tươi, thô.

Trước những khó khăn, thách thức nêu trên, Báo Người Lao Động tổ chức Hội thảo "Nâng tầm nông - thủy sản Việt" nhằm nhận diện sâu thực trạng sản xuất, chế biến nông - thủy sản. Hội thảo sẽ chú trọng bàn giải pháp phát triển ngành nông nghiệp theo hướng hiện đại, đồng bộ, bền vững với những sản phẩm có tính cạnh tranh cao ở cả thị trường xuất khẩu lẫn trên "sân nhà", qua đó mang lại giá trị gia tăng cao, nâng cao thu nhập cho nông dân và DN.

ĐBSCL là vựa lúa của cả nước nhưng thu nhập của nông dân chưa ổn định

Nông dân ĐBSCL chưa thoát được cảnh “được mùa mất giá”, “được giá mất mùa”

Cần liên kết "4 nhà"

Vừa qua, HTX Sầu riêng Trường Phát xuất khẩu chính ngạch lô sầu riêng đầu tiên của Cần Thơ sang Trung Quốc với gần 20 tấn. Đây là niềm tự hào của nông dân HTX bởi lâu nay, việc mua bán hoàn toàn phụ thuộc vào thương lái còn bây giờ được DN bao tiêu, thu mua với giá cao.

"HTX có 20 xã viên, diện tích trồng sầu riêng hơn 20 ha, sản lượng hằng năm khoảng 500 tấn. Trước đây, do phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái nên giá cả thường bấp bênh, không ổn định. Thương lái đưa ra giá bao nhiêu, chúng tôi cũng phải bán do không còn đầu ra nào khác" - ông Trần Thiện Thanh, Phó Giám đốc HTX Sầu riêng Trường Phát, cho biết.

Nâng giá trị thủy sản sẽ giúp người dân tăng thu nhập, doanh nghiệp phát triển bền vữngẢnh: NGỌC TRINH

Tháng 7-2022, khi Bộ NN-PTNT ký Nghị định thư về việc yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với quả sầu riêng xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc, HTX Trường Phát liền nắm bắt thời cơ, nhanh chóng thay đổi phương thức sản xuất. 

Theo ông Thanh, nhận thấy tiềm năng xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc, HTX đã chủ động trồng theo hướng VietGAP, đồng thời đăng ký mã số vùng trồng. Đến tháng 2-2023, HTX được cấp 2 mã vùng trồng và ngày 17-3, gần 20 tấn sầu riêng của Trường Phát đã xuất khẩu sang Trung Quốc với giá khá cao.

Ông Thanh nhìn nhận: "Để nâng cao giá trị các loại nông sản nói chung, sầu riêng nói riêng và để có đầu ra ổn định, nông dân không chỉ sản xuất theo yêu cầu của thị trường mà còn phải liên kết với DN. Tại HTX Trường Phát, sầu riêng được một DN bao tiêu. Nếu thị trường tăng giá, họ mua theo giá thị trường; nếu rớt giá thì họ mua theo giá trong hợp đồng đã ký. Vì vậy, 2 tuần qua, rất nhiều thương lái đến HTX hỏi mua sầu riêng sắp thu hoạch nhưng chúng tôi không bán vì mình phải giữ chữ tín với DN".

Phó Giám đốc HTX Sầu riêng Trường Phát kỳ vọng Hội thảo "Nâng tầm nông - thủy sản Việt" nêu ra nhiều sáng kiến, giải pháp hay để thay đổi tư duy sản xuất manh mún, nhỏ lẻ của nông dân. Theo ông, hội thảo cũng cần giới thiệu về tiềm năng, lợi thế của trái cây ĐBSCL, trong đó có sầu riêng, để DN quan tâm tìm hiểu và kết quả tốt nhất là đi đến ký hợp đồng với nông dân, HTX.

Lão nông Nguyễn Văn Bá - ngụ huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau - cũng kỳ vọng các chuyên gia và ngành chức năng tham gia Hội thảo "Nâng tầm nông - thủy sản Việt" sẽ tìm ra những giải pháp thiết thực để giúp các nông sản như: tôm, cua... bán được giá cao và ổn định, qua đó giúp người dân có lợi nhuận tương xứng với công sức bỏ ra. 

Ông nêu thực trạng: "Những năm gần đây, cua biển Cà Mau luôn được thu mua với giá cao. Tuy nhiên, vẫn có thời điểm một số thương lái ngừng thu mua do việc thông quan sang thị trường Trung Quốc gặp khó".

Theo ông Nguyễn Thanh Hoàng - ngụ huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu - làm nông vốn là công việc vất vả do suốt ngày "bán mặt cho đất, bán lưng cho trời" nhưng thu nhập vẫn còn thấp và phụ thuộc rất lớn vào thương lái hay DN. "Tôi mong rằng hội thảo sẽ tìm ra được những giải pháp căn cơ để việc liên kết "4 nhà" sớm trở thành hiện thực. Có như thế, nông - thủy sản của chúng ta mới có thể nâng tầm và thu nhập của nông dân cũng được nâng lên" - ông bày tỏ.