Không giao cấu vẫn có thể phạm tội hiếp dâm

Cản trở ly hôn có thể bị phạt tù đến 3 năm

Điều 181 (Tội Cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện) quy định người nào cưỡng ép người khác kết hôn trái với sự tự nguyện của họ, cản trở người khác kết hôn hoặc duy trì quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ hoặc cưỡng ép hoặc cản trở người khác ly hôn bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, yêu sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 3 năm. Nội dung điều luật này so với BLHS cũ có bổ sung thêm hành vi "cản trở ly hôn tự nguyện" là hành vi có thể bị xử lý hình sự.

Người bị hại có yêu cầu mới xử tội Hiếp dâm

Theo Điều 141 (Tội Hiếp dâm), người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm. Cũng như BLHS 1999, bất kể người nào (không phân biệt là nam hay nữ) mà có hành vi vi phạm nêu trên đều bị xử lý về tội hiếp dâm. Điểm mới của BLHS 2015 là không nhất thiết phải là giao cấu trái ý muốn với nạn nhân mới bị phạm tội mà thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác (không giao cấu) trái với ý muốn của nạn nhân cũng cấu thành tội hiếp dâm. 

Tuy nhiên, khoản 1, Điều 141 bắt buộc phải có yêu cầu khởi tố của người bị hại thì các cơ quan tiến hành tố tụng mới thụ lý giải quyết. Khi thực hiện quyền yêu cầu khởi tố, người bị hại cần cung cấp các chứng cứ chứng minh cho yêu cầu của mình.

Đi bộ sai luật có thể bị phạt tù đến 15 năm

Điều 260 (Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ- GTĐB) quy định người tham gia GT vi phạm quy định về an toàn GTĐB gây ra các vụ tai nạn nghiêm trọng thì có thể bị phạt tù từ 7-15 năm. Người tham gia GTĐB gồm người điều khiển, sử dụng phương tiện tham gia GTĐB; người điều khiển, dẫn dắt súc vật và người đi bộ trên đường.Chuẩn bị phạm tội cũng phải chịu trách nhiệm hình sự

Từ 1-1-2018, người đi bộ trên đường sai luật có thể bị phạt tù (Ảnh: Hoàng Triều)

Chuẩn bị phạm tội cũng phải chịu trách nhiệm hình sự

Theo BLHS 2015, chuẩn bị phạm tội (CBPT) là hành động tìm kiếm, sửa soạn công cụ, phương tiện hoặc tạo ra những điều kiện khác để thực hiện tội phạm hoặc thành lập, tham gia nhóm tội phạm.

Người có hành vi CBPT 24/314 tội danh, thuộc 4 nhóm tội phạm (xâm phạm an ninh quốc gia; xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm con người; xâm phạm sở hữu; xâm phạm trật tự quản lý kinh tế và các tội xâm phạm an toàn công cộng) phải chịu trách nhiệm hình sự. Điển hình là các tội như: Giết người; Cướp tài sản; Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác; Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; Làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả; Bắt cóc con tin; Khủng bố; Phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; Phản bội Tổ quốc; Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; Gián điệp; Bạo loạn…

BLHS 2015 cũng quy định một khung hình phạt riêng đối với trường hợp CBPT ngay trong điều luật quy định về từng tội danh cụ thể

Người phạm tội có nơi cư trú rõ ràng được "ưu tiên"

Trong một số trường hợp, người phạm tội có nơi cư trú rõ ràng sẽ là điều kiện cần để áp dụng hình phạt/chính sách có lợi. Cụ thể, cải tạo không giam giữ được áp dụng từ 6 tháng đến 3 năm đối với người phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng do Bộ luật này quy định mà đang có nơi làm việc ổn định hoặc có nơi cư trú rõ ràng nếu xét thấy không cần thiết phải cách ly người phạm tội khỏi xã hội (Điều 36). Không áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng do vô ý và có nơi cư trú rõ ràng (Điều 38).

Ngoài ra, trong các trường hợp tha tù trước thời hạn, tha tù trước hạn có điều kiện thì người đang chấp hành án phạt có nơi cư trú rõ ràng cũng là một trong những điều kiện để xem xét.

11 tội bị bãi bỏ, 5 tội không còn án tử hình

11 tội danh bị bãi bỏ: Kinh doanh trái phép; Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; Báo cáo sai trong quản lý kinh tế; Hoạt động phỉ (thay bằng tội Bạo loạn); Tảo hôn (chỉ xử lý trách nhiệm hình sự (TNHS) với người có hành vi tổ chức tảo hôn với tội Tổ chức tảo hôn); Đăng ký kết hôn trái pháp luật; Vi phạm quy định về cấp văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp; Làm nhục, hành hung người chỉ huy hoặc cấp trên; Làm nhục hoặc dùng nhục hình đối với cấp dưới; Sử dụng trái phép quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ của tổ chức tín dụng; Không chấp hành các quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc đưa vào cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh, quản chế hành chính.

5 tội danh không còn án tử hình: Cướp tài sản; Sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm; Đầu hàng địch; Chống mệnh lệnh; Phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia.