NÍN THỞ BÊN MIỆNG HÀ BÁ (*): Ra quân chống "cát tặc"

Trước tình trạng khai thác cát trái phép ngày càng gia tăng, thời gian gần đây, các địa phương ở ĐBSCL đã tăng cường tuần tra, kiểm soát trên các tuyến sông để ngăn chặn, truy bắt "cát tặc".

Trộm cát manh động, tinh vi

Sau nhiều lần tổ chức tuần tra, Phòng Cảnh sát Đường thủy (PC68) Công an tỉnh Vĩnh Long phát hiện nhiều vụ việc vi phạm trên tuyến sông Cổ Chiên qua địa phận xã An Phước (huyện Mang Thít).

Tại ấp Mỹ Thới 2 (xã Mỹ Hòa, thị xã Bình Minh) và ấp Phú Xuân (xã Phú Thành, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) liên tiếp bị sạt lở do khai thác cát trái phép trên sông Hậu vào ban đêm. Để ngăn chặn, người dân ở đây phải tổ chức canh gác. Vừa qua, phát hiện 2 chiếc ghe đang hút trộm cát, người dân ra ngăn chặn thì chủ ghe kêu tài công bỏ chạy. Ông Phạm Ngọc Tâm, người địa phương, kể: "Chủ ghe còn kêu 2 thanh niên trên ghe dùng gậy sắt đánh chúng tôi. Chúng tôi bị họ đánh vào đầu và lưng, tay. May mắn được người dân ứng cứu và báo cơ quan chức năng nên chúng mới bớt hung hăng.

Lực lượng chức năng của TP Cần Thơ phát hiện một sà lan chở cát trên sông Hậu nhưng không có hóa đơn chứng từ hợp lệ Ảnh: SONG ANH

Theo nhiều người dân, các đối tượng hút cát trộm hoạt động rất tinh vi. Bọn chúng thường đi vào ban đêm, chế các ống pô ghe máy không phát ra tiếng nổ hoặc cho ống pô cắm xuống nước khiến người dân ở trong nhà không nghe được tiếng máy. Vì lòng sông liên tục bị đục khoét nên tại ấp Mỹ Thới 2, sạt lở diễn ra nghiêm trọng nhất từ trước đến nay.

Là tỉnh đầu nguồn sông Cửu Long, có sông Tiền dài 122,9 km và sông Hậu dài 34,4 km chảy qua nên Đồng Tháp là một trong những địa phương xảy ra tình trạng sạt lở nghiêm trọng nhất. Theo thống kê, từ năm 2005-2017, bờ sông Tiền của tỉnh Đồng Tháp có tổng cộng hơn 304 ha đất bị nước cuốn trôi, thiệt hại tài sản khoảng 350 tỉ đồng. Riêng từ đầu năm 2018 đến nay, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 15 vụ sạt lở với tổng chiều dài gần 430 m, diện tích sạt lở hơn 1.300 m2.

Trả lời báo chí, ông Võ Thành Ngoan, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp, cho biết nguyên nhân sạt lở chủ yếu là do động lực dòng chảy tác động vào lòng dẫn có cấu tạo nền địa chất mềm yếu. Đặc biệt, sạt lở còn do chính bởi các hoạt động của con người như khai thác cát không đúng quy định, xây dựng các công trình trái phép...

Tạm giữ nhiều phương tiện

Tại TP Cần Thơ, thực hiện chỉ đạo của giám đốc Công an TP về mở cao điểm xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khai thác cát địa bàn, từ ngày 1-6 đến nay, PC68 kết hợp với Phòng Cảnh sát Môi trường (PC49) đã kiểm tra 25 sà lan với tổng số lượng là 10.285 m3 cát. Trong đó có 3 phương tiện chở 810 m3 nghi vấn có hóa đơn không hợp pháp. PC49 đang tiếp tục xác minh làm rõ những hóa đơn của 3 phương tiện trên để có hướng xử lý.

Theo đại úy Võ Minh Tùng, Đội trưởng Đội Phòng ngừa đấu tranh phòng chống tội phạm đường thủy thuộc PC68, tại TP Cần Thơ chỉ còn cấp phép một mỏ cát khai thác hợp pháp. Từ nhiều năm nay, TP Cần Thơ cũng đã cấm khai thác cát trong hành lang cầu Cần Thơ để bảo vệ an toàn khu vực này. Tương tự, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tiền Giang cũng cấm khai thác cát ở khu vực cầu Mỹ Thuận. Đại úy Tùng thông tin PC68 vẫn đang tạm giữ phương tiện số hiệu ĐN-0176 do khai thác cát trái phép trên sông Hậu.

Trước đó, ngành chức năng kiểm tra và đã bắt quả tang xáng cạp ĐN-0176 do Lê Hải Lý điều khiển cần cẩu múc 14 m3 cát dưới lòng sông Hậu, thuộc thủy phận phường Trà Nóc (quận Bình Thủy, TP Cần Thơ), lên ghe gỗ do Nguyễn Văn Tùng làm chủ. Qua làm việc, chủ xáng cạp là Trần Ngọc Thắng xuất trình giấy phép khai thác cát do UBND tỉnh Vĩnh Long cấp cho Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Nguyễn Tòng (có trụ sở tại Vĩnh Long) và quyết định điều chỉnh thời gian gia hạn khai thác cát tại mỏ Tân Bình 2 (huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long). Tuy nhiên, thay vì khai thác đúng vị trí được cấp phép là ở Vĩnh Long, các đối tượng này lại sang Cần Thơ trộm cát.

Ngày 17-6, PC49 và PC68 Công an tỉnh Vĩnh Long đã phát hiện 3 sà lan đang khai thác cát trái phép trên sông Tiền tại thủy phận thuộc xã Đồng Phú (huyện Long Hồ). Tại thời điểm kiểm tra, mỗi sà lan hút được từ 21-32 m3 cát. Người điều khiển và chủ các phương tiện không xuất trình được giấy tờ liên quan đến hoạt động khai thác cát. Lực lượng chức năng đã lập biên bản vi phạm, tạm giữ các phương tiện chờ xử lý theo quy định.

Tại An Giang, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh này cũng vừa phối hợp với các lực lượng chức năng thuộc Chi cục Đường thủy nội địa và Công an tỉnh An Giang thực hiện kế hoạch kiểm tra liên ngành về tình hình khai thác khoáng sản (đá, cát núi, cát sông) và khai thác lớp đất mặt trái phép trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, trong lúc tổ chức đi kiểm tra vào đêm 14-6, chiếc canô chở đoàn gồm 8 thành viên đã gặp nạn do va chạm với một sà lan chở cát đang neo đậu trên sông Hậu khiến 1 người tử vong, 1 người mất tích và 2 người bị thương nặng. 

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 19-6

Kỳ tới: Ứng phó cách nào?