Phải "nhìn thẳng" khi giải quyết khiếu nại, tố cáo

Sáng 5-10, HĐND TP HCM đã tổ chức phiên họp giải trình về tình hình giải quyết khiếu nại của công dân trên địa bàn TP, nhất là một số vụ việc khiếu nại kéo dài nhiều năm chưa được giải quyết so với quy định pháp luật.

Đừng trả lời chung chung

Báo cáo tại phiên giải trình, Chánh Thanh tra TP Nguyễn Long Tuyền đánh giá có sự chuyển biến trong việc nâng cao trách nhiệm, vai trò của người đứng đầu trong giải quyết khiếu nại cho dân. Tuy nhiên, vẫn còn những vụ việc chưa được giải quyết dứt điểm và tình hình khiếu nại đông người, kéo dài vẫn tiềm ẩn những diễn biến phức tạp.

Chủ tịch HĐND TP HCM Nguyễn Thị Quyết Tâm (đứng) phát biểu tại phiên họp giải trình về tình hình giải quyết khiếu nại của công dân trên địa bàn TP

Nhiều đại biểu (ĐB) cũng cho rằng các vụ khiếu nại kéo dài, đông người liên quan đến thu hồi đất như dự án Tân Sơn Nhất - Bình Lợi, dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm, dự án Khu Công nghệ cao, dự án khu đô thị Sing - Việt… Từ đó, đặt ra vấn đề TP cần phải xem lại công tác giải quyết khiếu nại. "TP cần làm rõ nguyên nhân để tìm ra giải pháp, bởi nếu không có giải pháp, bức xúc của người dân sẽ kéo dài" - ĐB Phan Nguyễn Như Khuê, Phó trưởng Đoàn ĐBQH TP, cảnh báo. ĐB Khuê nhìn nhận trong quá trình giải quyết khiếu nại, cách trả lời của nhiều nơi không vì cái chung, chỉ đứng trên quan điểm của riêng mình. Chưa kể, rất nhiều văn bản trả lời khiếu nại chung chung, gần như để trả nợ cho việc tiếp nhận hồ sơ. Công dân không chấp nhận vì họ cần biết đúng sai trong các nội dung khiếu nại. Do đó, ông Khuê đề nghị phải rà soát lại quy trình giải quyết khiếu nại cũng như trách nhiệm cán bộ, công chức phụ trách việc này đến đâu để giảm khiếu nại. "Nếu cứ trả lời chung chung, không tiệm cận mấu chốt vấn đề sẽ gây nên căng thẳng không cần thiết giữa cơ quan nhà nước và công dân" - ông Khuê nói.

Trong khi đó, ĐB Phan Thị Hồng Xuân đặt ra nghi vấn vì sao tỉ lệ khiếu nại sai cao đến như vậy, với hơn 70%. Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Quyết Tâm đề nghị chính quyền xem lại con số này. Bà Tâm phân tích không phải tất cả khiếu nại đều đúng nhưng có những khiếu nại mình giải quyết không đến nơi đến chốn rồi cho rằng người dân khiếu nại sai. Hay như dân khiếu nại đúng mình giải quyết sai thì liệt kê vô là khiếu nại sai. "Như vậy làm mất lòng tin của người dân với cơ quan cầm cân nảy mực" - bà Tâm nói và cho rằng tình trạng khiếu nại vượt cấp cũng từ đây mà ra khi người dân không tin cơ quan giải quyết khiếu nại ở địa phương. Dẫn chứng, bà Tâm kể lại câu chuyện khiếu nại của người dân tại dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm. Khi người dân khiếu nại họ nằm ngoài ranh quy hoạch thì chính quyền bác đơn, tòa cũng bác nhưng bây giờ Thanh tra Chính phủ kết luận chính quyền vi phạm, khiếu nại của người dân là có cơ sở. Dự án Khu Công nghệ cao, chính quyền không chấp nhận khiếu nại của bà con, đến khi Thanh tra Chính phủ vào cuộc thì kết luận khiếu nại đúng. Do đó, bà Tâm đề nghị chính quyền phải nhìn thẳng vào sự thật là mình giải quyết đã thỏa đáng chưa bởi giải quyết không thỏa đáng dễ gây ra những hậu quả đáng tiếc.

Tăng cường thanh tra trách nhiệm

Trước những tồn tại trên, Ban Pháp chế HĐND TP đề nghị Thanh tra TP tăng cường thanh tra trách nhiệm giải quyết khiếu nại đối với thủ trưởng các cơ quan, đơn vị và cán bộ, công chức có trách nhiệm, tập trung vào những nơi xảy ra nhiều vụ khiếu kiện hoặc chất lượng, hiệu quả giải quyết khiếu nại thấp. Còn Chủ tịch HĐND TP đề nghị UBND TP chấn chỉnh lại thẩm quyền, tránh tình trạng thuộc thẩm quyền của mình nhưng không nắm, không chắc lại đi hỏi đơn vị khác, làm kéo dài thời gian giải quyết khiếu nại cho dân, làm người dân bị thiệt hại. Ngoài ra, sự phối hợp giữa các đơn vị trong giải quyết khiếu nại cũng cần phải chấn chỉnh lại, việc đối thoại với dân phải thực chất, cầu thị hơn. Đối với những vụ khiếu nại kéo dài, bà Tâm đề nghị UBND TP sớm giải quyết dứt điểm.

Ở góc độ cơ quan thanh tra, Chánh Thanh tra TP Nguyễn Long Tuyền khẳng định trong thời gian tới sẽ tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ phối hợp chặt chẽ với Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành trung ương, tạo sự đồng thuận cao giữa các ngành, các cấp để thúc đẩy tiến độ những vụ khiếu nại; xem xét, xử lý giải quyết dứt điểm các vụ khiếu nại còn tồn đọng, phức tạp, kéo dài, trong đó tập trung xử lý quyết liệt các vụ việc thuộc thẩm quyền của TP.

Tiếp thu, Phó Chủ tịch UBND TP Huỳnh Cách Mạng nhấn mạnh UBND TP tiếp tục tăng cường chỉ đạo lĩnh vực tiếp công dân; tổ chức các đợt thanh tra, kiểm tra thường xuyên trách nhiệm của sở, ngành trong lĩnh vực tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo; tập trung giải quyết ngay bước đầu tại cơ sở các khiếu nại của công dân để hạn chế phát sinh khiếu nại đông người, ảnh hưởng an ninh, trật tự. Ông Mạng cho biết thêm UBND TP sẽ xem xét trách nhiệm tiếp công dân, giải quyết, khiếu nại, tố cáo là một trong các tiêu chí để đánh giá hoàn thành nhiệm vụ của chủ tịch UBND các quận, huyện. TP cũng tổ chức thanh tra trách nhiệm người đứng đầu việc triển khai thực hiện các quyết định, chỉ đạo, kết luận của Thủ tướng Chính phủ, bộ, ngành Trung ương, UBND TP liên quan đến vấn đề giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân.