Phát hiện nhiều sai phạm tại dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội

Ngày 25-11, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ban hành kết luận thanh tra theo đơn tố cáo một số nội dung liên quan đến dự án tuyến đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội.

Theo kết luận thanh tra, ngay khi được triển khai dự án đã nảy sinh các tồn tại, bất cập, bất hợp lý làm phát sinh những vướng mắc giữa các bên (Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội (MRB), Tư vấn Systra, các cơ quan thẩm quyền phía Việt Nam và các đơn vị liên quan khác).

Cơ quan thanh tra nhận thấy hợp đồng trọn gói có nhiều nội dung không rõ ràng dẫn đến các cách hiểu khác nhau giữa các bên. Ngoài ra, việc hiểu nghĩa nội dung giữa bản dịch tiếng Việt và bản tiếng Anh của các bên cũng có những điểm khác nhau nhất định.

Nhiều sai phạm tại dự án đường sắt Nhổn - ga Hà Nội

Theo TTCP, dự án có quy mô lớn và phức tạp, lần đầu áp dụng công nghệ và tiêu chuẩn mới của nước ngoài vào Việt Nam nhưng hợp đồng xác định thời gian 25 tháng với tổng giá trị trên 10,6 triệu Euro là không khả thi, khó đáp ứng và chưa lường hết được tính phức tạp khi thực hiện dự án.

Đáng chú ý, một số nội dung điều chỉnh tăng giá trị hợp đồng nhưng không tăng nhiệm vụ mà chủ yếu do quá trình thực hiện các nhiệm vụ của Systra (Công ty tư vấn Systra, Pháp) bị chậm trễ kéo dài so với tiến độ của hợp đồng trọn gói ban đầu vì các nguyên nhân khách quan và chủ quan nên Tư vấn Systra phải huy động nhân sự và chi phí cho thời gian kéo dài, dẫn đến phát sinh tăng chi phí.

Quá trình thanh tra đã kết luận, việc điều chỉnh tăng giá hợp đồng tư vấn (hợp đồng trọn gói) bao gồm phần chi phí ngoài phạm vi nhiệm vụ, phần chi phí thuộc các trường hợp bất khả kháng theo quy định tại Hợp đồng số 01 ngày 22-11-2007 và phần chi phí trong phạm vi nhiệm vụ nhưng khi lập, thẩm định và phê duyệt dự toán điều chỉnh bổ sung chủ đầu tư và các cơ quan chức năng đã không xác định cụ thể các khoản chi phí này.

Mặt khác, quá trình thương thảo điều chỉnh hợp đồng tư vấn (hợp đồng trọn gói) chủ đầu tư không làm rõ trách nhiệm của Tư vấn Systra trong việc chậm trễ để xác định chi phí và giảm trừ khi lập dự toán bổ sung.

Đối với nội dung tố cáo việc lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu số 1 (đoạn tuyến trên cao) và việc lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu số 3 (hầm và các ga ngầm), cơ quan thanh tra cho biết có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Việc thực hiện gói thầu về rà phá bom mìn, vật liệu nổ đoạn cầu cạn và khu vực depot của nhà thầu Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô có dấu hiệu vi phạm pháp luật là có sơ sở. Thực tế, đến thời điểm thanh tra công tác nghiệm thu và thanh quyết toán vẫn chưa hoàn thành mà nguyên nhân chính là hồ sơ nghiệm thu khối lượng không đảm bảo, có dấu hiệu sai khối lượng thi công; hồ sơ hoàn công chưa đúng quy định, có hiện tượng không đúng với thực tế và không đúng với phương án kỹ thuật được phê duyệt.

Những sai phạm nêu trên trách nhiệm thuộc về lãnh đạo Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội qua các thời kỳ, các đơn vị có liên quan; Tổng Công ty xây dựng Lũng Lô và đơn vị thi công gói thầu này.

Qua đó, Tổng TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Chủ tịch UBND TP Hà Nội chỉ đạo chủ đầu tư dự án rà soát lại trách nhiệm của Tư vấn Systra trong việc thực hiện nhiệm vụ theo hợp đồng trọn gói trước khi điều chỉnh, để xác định chi phí thuộc trách nhiệm phần lỗi của Tư vấn Systra và thực hiện giảm trừ khi quyết toán.

Bên cạnh đó, phải rà soát cả trách nhiệm vật chất của các đơn vị tư vấn có liên quan trong quá trình thực hiện dự án gây chậm trễ kéo dài, dẫn đến phát sinh tăng chi phí và thực hiện việc giảm trừ khi quyết toán hợp đồng. Xem xét, giải quyết theo thẩm quyền đối với nội dung tố cáo về dấu hiệu vi phạm pháp luật trong công tác thanh tra của Thanh tra TP Hà Nội.

TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm tra, xem xét trách nhiệm trong việc thực hiện các công việc của dự án gây chậm trễ, dẫn đến tăng chi phí.

Đồng thời, giao UBND TP Hà Nội tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Quy hoạch kiến trúc, Thanh tra TP Hà Nội kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân qua các thời kỳ có liên quan đến các vi phạm.

Căn cứ kết quả kiểm điểm có biện pháp xử lý đối với những tập thể, cá nhân trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao. Bộ Quốc phòng chỉ đạo Bộ Tư lệnh Công binh, Tổng công ty xây dựng Lũng Lô kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến các vi phạm trong việc thực hiện hợp đồng về rà phá bom mìn, vật nổ đoạn cầu cạn và khu vực depot.