Quảng Ngãi: Xem xét dừng công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn – Sa Huỳnh

Ngày 8-4, ông Đặng Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, cho biết đã giao Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi báo cáo UBND tỉnh để trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy xem xét quyết định kết thúc Đề án Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh.

Theo ông Minh, sau khi rà soát toàn bộ đề án, UBND tỉnh cho rằng hiệu quả kinh tế - xã hội chưa rõ ràng nên UBND tỉnh làm báo cáo, trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy quyết định. "Quan điểm cá nhân của tôi cho rằng cần phải kết sớm đề án", ông Minh nói.

Các nhà khoa học khảo sát thực hiện đề án Công viên địa chất toàn cầu Lý Son vào năm 2017. Ảnh: T.Trực

Đề án Công viên địa chất toàn cầu được triển khai từ năm 2015 với tên gọi ban đầu là Công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn. Theo đánh giá của tỉnh Quảng Ngãi, nếu được công nhận công viên địa chất toàn cầu sẽ giúp tỉnh phát triển bền vững, thu hút khách du lịch. Nghị quyết Đảng bộ và HĐND tỉnh năm 2015 từng xác định việc thực hiện đề án là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là du lịch.

Đến năm 2017, UBND tỉnh thành lập Ban Quản lý Công viên địa chất Lý Sơn. Từ đó, đơn vị này đã phối hợp với Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản cùng các chuyên gia quốc tế tiến hành hàng chục đợt khảo sát, với khoảng 160 hành trình khảo sát địa chất, địa mạo... nhằm xác định tổng thể các giá trị di sản, đặc biệt là các di sản địa chất. Nhiều hội thảo, hội nghị quốc tế về công viên đã được tổ chức, thu hút hàng trăm nhà khoa học.

Năm 2019, Ban Quản lý đánh giá diện tích Lý Sơn và vùng phụ cận quá nhỏ để làm đề án nên đề nghị tỉnh mở rộng lên 4.600 km2, bao gồm nhiều diện tích trên đất liền của tỉnh và đổi tên thành Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh.

Cuối 2019, hồ sơ dự thảo về Công viên địa chất Lý Sơn - Sa Huỳnh đã được gửi cho UNESCO và vượt qua vòng sơ loại. Theo quy định, tổ chức này sẽ biểu quyết bằng phiếu bầu tại Hội nghị thường niên của Đại hội đồng UNESCO dự kiến ban đầu tổ chức vào tháng 7-2020 tại đảo Jeju (Hàn Quốc). Tuy nhiên, do dịch Covid -19 bùng phát trên toàn cầu nên việc thẩm định bị hoãn.

Quảng Ngãi xem xét dừng thực hiện đề án Công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn - Sa Huỳnh. Ảnh: T.Trực

Theo ông Đặng Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, việc UBND tỉnh đồng ý cho mở rộng diện tích Công viên địa chất Lý Sơn - Sa Huỳnh là chưa đúng theo tinh thần nghị quyết Đảng bộ lần thứ 19 của Tỉnh ủy Quảng Ngãi. Ban Thường vụ Tỉnh ủy chưa có quyết định chính thức về việc mở rộng diện tích nên dù UBND tỉnh có gửi hồ sơ cho UNESCO thì cũng không đảm bảo đúng quy định.

Cũng theo ông Minh, trong mấy năm qua để thực hiện đề án công viên địa chất, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã chi cho đề án khoảng 20 tỉ đồng. "Trong quá trình thực hiện thì có thể được có thể không được, chứ không phải thực hiện bằng mọi giá, việc bố trí kinh phí hàng năm đúng quy định thì quyết toán là bình thường", ông Minh nói.

Theo UNESCO, Công viên địa chất toàn cầu (Global Geoparks) là những khu vực có địa chất và địa mạo có ý nghĩa địa chất quốc tế. Tổ chức này bắt đầu nghiên cứu công viên địa chất từ năm 2001. Đến năm 2004, đại diện 17 công viên địa chất trên thế giới đã họp tại Paris, Pháp để thành lập Mạng lưới công viên địa chất toàn cầu. Đây là nơi các quốc gia trao đổi, hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm về bảo tồn di sản địa chất.

Công viên địa chất toàn cầu đặt ra các tiêu chuẩn để bảo tồn di sản địa chất hài hòa với bảo tồn văn hóa bản địa và phát triển kinh tế, du lịch. Ở Việt Nam có ba nơi đã được công nhận công viên địa chất toàn cầu là Công viên đá Đồng Văn (Hà Giang), Công viên địa chất Non nước Cao Bằng và Công viên địa chất toàn cầu tỉnh Đăk Nông.