Quy hoạch tổng thể quốc gia: Tránh dàn trải!

Sáng 7-1, tiếp tục chương trình kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội (QH) khóa XV thảo luận ở hội trường về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2020-2030, tầm nhìn 2050 (Quy hoạch tổng thể quốc gia).

Xác định quy hoạch "cứng", "mềm"

Đại biểu (ĐB) Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho rằng xây dựng Quy hoạch tổng thể quốc gia là việc chưa có tiền lệ, rất khó nhưng lại là cơ hội cho việc thực hiện những khát vọng, định hướng lớn để xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia hùng cường trong nửa đầu thế kỷ XXI. "Quy hoạch tổng thể quốc gia như một người lính mở đường, tạo động lực phát triển trong thời gian tới. Tuy nhiên, quy hoạch phải khả thi, hiệu quả, dễ đọc, dễ nhớ, dễ làm, dễ đánh giá và các cơ quan có thể giám sát, kiểm tra được việc thực hiện" - ĐB An nói.

Theo ĐB An, Quy hoạch tổng thể quốc gia phải là tổng hợp có chọn lọc các định hướng lớn để phát triển đất nước, không phải là bản tập hợp hay phép cộng đơn giản của các quy hoạch thành phần hoặc nhắc lại một cách cơ học chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đã được ban hành. Bên cạnh đó, quy hoạch không nên quy định quá chi tiết mục tiêu cụ thể mà chỉ quy định những mục tiêu tầm quốc gia, những giới hạn tối đa hoặc tối thiểu và các chỉ tiêu để các ngành, địa phương có căn cứ xây dựng quy hoạch cấp thấp một cách chủ động.

ĐB Trịnh Xuân An đề nghị xem xét, xác định "quy hoạch cứng" là những nội dung mà nhà nước có thể đầu tư bảo đảm tính khả thi và đáp ứng định hướng chiến lược của đất nước, từ đó đặt ra mục tiêu, giải pháp cụ thể. Còn "quy hoạch mềm" là những nội dung có thể xã hội hóa hoặc mang tính định tính như giáo dục, y tế. "Quy hoạch có cả "cứng" cả "mềm" để xác định phương pháp thực hiện cụ thể, tránh việc quá đi vào chi tiết, xác định những chỉ tiêu quá cụ thể, thậm chí sẽ thành bó khung, hạn chế việc phát triển" - ĐB An phân tích.

ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) chỉ rõ trong Quy hoạch tổng thể quốc gia vẫn có sự dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm. Chẳng hạn, trong 6 vùng không gian phát triển, sản phẩm du lịch chính được liệt kê gần như giống nhau, cho thấy dường như đây là sự liệt kê tổng hợp những sản phẩm du lịch hiện có, không phải bản quy hoạch tổng thể và chưa xác định được đâu là sản phẩm du lịch chính, nổi trội, đặc sắc của mỗi vùng. "Quy hoạch tổng thể quốc gia có vai trò vô cùng quan trọng; là cơ sở để lập các quy hoạch khác; là căn cứ xây dựng, triển khai các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trước mắt và lâu dài. Do đó, cần có sự tính toán kỹ lưỡng, khoa học và thận trọng, sự rà soát khách quan để tránh ôm đồm, dàn trải và thiếu sót" - ĐB Việt Nga góp ý.

Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho rằng nội dung Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2020-2030, tầm nhìn 2050 không nên quá chi tiết, cụ thể, đóng khung, hạn chế việc phát triển. Ảnh: PHẠM THẮNG

Cần nguồn lực 48,3 triệu tỉ đồng

ĐB Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) nhấn mạnh cần thiết phải cho ra đời Quy hoạch tổng thể quốc gia càng sớm càng tốt bởi nếu không sẽ gây ra sự ách tắc trong triển khai những vấn đề ở cấp quy hoạch thấp hơn. Tuy nhiên, theo vị ĐB, đây là quy hoạch quan trọng và mới nên cần quan tâm cả chất lượng và tính khả thi bên cạnh tiến độ thực hiện. Ông Hạ cũng bày tỏ quan tâm đến vấn đề tích hợp ở các quy hoạch bởi trong thực tế, việc tích hợp hay kết nối rất khó khăn, nhất là giữa các địa phương. Đồng thời, ông đặt vấn đề có khắc phục được tình trạng chồng chéo trong quy hoạch không?

Theo ĐB Trần Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) TP HCM, khi phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn, phải có giải pháp nhằm hình thành được những tập đoàn trong nước đủ tiềm lực, đủ mạnh. Trong khi đó, hiện chúng ta chưa có những tập đoàn có thể khơi dậy những tiềm năng, tạo tính chủ động, tự chủ trong phát triển nền kinh tế.

Tiếp thu và giải trình ý kiến của ĐB, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh Quy hoạch tổng thể quốc gia là một công trình nghiên cứu hết sức đồ sộ và công phu, nghiêm túc, khoa học với 41 hợp phần, gần 7.000 trang tài liệu. Có gần 30 viện, trường nghiên cứu với hơn 100 nhà khoa học, chuyên gia hàng đầu trong nước và quốc tế về quy hoạch tham gia vào công trình này trong suốt 2 năm qua. Với tư cách là cơ quan soạn thảo, Bộ KH-ĐT sẽ phối hợp với các cơ quan của QH tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến xác đáng của ĐB để bảo đảm chất lượng cũng như tính khả thi cao nhất của quy hoạch này.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết để đạt được các mục tiêu đề ra, dự kiến nguồn lực để thực hiện được quy hoạch trong giai đoạn 2021-2030 cần khoảng 48,3 triệu tỉ đồng, tương ứng 35% GDP, thông qua huy động tối đa nguồn lực nhà nước, tư nhân và nước ngoài. Đồng thời, để bảo đảm tính khả, cần tận dụng hiệu quả lợi thế so sánh của các vùng và của cả nước cũng như các cơ hội mới, xu thế mới để phát triển nhanh, bền vững.