Rộn ràng "Mùa Xuân đầu tiên"

Những ngày cuối tháng 4-1975, các mũi quân giải phóng từ ngoại ô tiến vào, cùng nhân dân Sài Gòn - Gia Định nổi dậy giải phóng Sài Gòn.

Sau khi giành chiến thắng ở Phước Long tháng 1-1975, tháng 3-1975 Bộ Chính trị họp bàn kế hoạch, quyết tâm bổ sung và hoàn chỉnh kế hoạch 2 năm (1975-1976) hoàn thành giải phóng miền Nam.

Thành lập chính quyền cách mạng, ổn định chính trị - xã hội

Dù đề ra kế hoạch 2 năm nhưng Bộ Chính trị chỉ rõ nếu thời cơ đến thì lập tức giải phóng miền Nam trong năm 1975, tiến hành "tổng công kích - tổng khởi nghĩa", đánh thắng nhanh để đỡ thiệt hại về người và của cho nhân dân, giữ gìn tốt cơ sở kinh tế, công trình văn hóa..., giảm bớt sự tàn phá của chiến tranh.

Trong vòng 2 tháng mùa Xuân năm 1975, cuộc tổng tiến công và nổi dậy của quân dân miền Nam đã diễn ra với 3 chiến dịch lớn: chiến dịch Tây Nguyên, chiến dịch Huế - Đà Nẵng và chiến dịch Hồ Chí Minh đánh vào Sài Gòn. Tháng 4-1975, tại Lộc Ninh, Bộ Chỉ huy chiến dịch giải phóng Sài Gòn - Gia Định được thành lập và nhất trí đề nghị Bộ Chính trị lấy tên gọi chiến dịch là Chiến dịch Hồ Chí Minh. Đại tướng Văn Tiến Dũng được cử làm tư lệnh, đồng chí Phạm Hùng làm chính ủy, các đồng chí Trần Văn Trà, Lê Đức Anh, Lê Trọng Tấn, Đinh Đức Thiện làm phó tư lệnh. Đồng chí Nguyễn Văn Linh phụ trách công tác nổi dậy khởi nghĩa của quần chúng. Đồng chí Võ Văn Kiệt được giao phụ trách công tác tiếp quản thành phố, toàn bộ các cơ sở kinh tế, kỹ thuật, các cơ quan chính quyền Sài Gòn sau khi thành phố được hoàn toàn giải phóng. Đại diện Bộ Chính trị là đồng chí Lê Đức Thọ.

Sau chiến thắng lịch sử 30-4-1975, một khối lượng lớn về vật chất và hàng vạn CB-CNV miền Bắc được tăng cường cho miền Nam, cán bộ miền Nam tập kết trở về tham gia nhiệm vụ tiếp quản, điều hành các mặt hoạt động kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế... Yêu cầu cấp bách đặt ra lúc bấy giờ là phải nhanh chóng khôi phục kinh tế, khắc phục hậu quả chiến tranh và ổn định tình hình. Nhờ công tác chuẩn bị tiếp quản chu đáo, lực lượng tại chỗ nhanh chóng phối hợp cùng lực lượng giải phóng thành lập chính quyền cách mạng, tiếp quản công sở, nhà máy, xí nghiệp... giữ cho thành phố không một ngày mất điện, thiếu nước.

Những tháng đầu chính quyền quân quản gặp nhiều khó khăn, tàn dư địch phản kích chống phá tại một số nơi nhưng khó nhất là khắc phục nạn đói và thất nghiệp. Việc đầu tiên của chính quyền giải phóng là mở các kho lương thực cứu đói cho dân, ổn định tình hình. Song song đó, vận động viên chức trở lại công sở, công nhân trở lại nhà máy, nông dân trở về làm ruộng, vận động đồng bào lánh nạn chiến tranh từ các tỉnh trở về quê làm ăn sinh sống. Thời gian đầu, nguyên vật liệu tồn kho tại các nhà máy, xí nghiệp còn tương đối nhiều nên nhà máy sáng đèn trở lại.

Để giải quyết nạn đói và thất nghiệp, chính quyền cách mạng tổ chức Lực lượng Thanh niên xung phong (TNXP) ra ngoại thành và các tỉnh khai hoang phục hóa để sản xuất lương thực - thực phẩm. Thành công của phong trào TNXP không chỉ dừng lại ở việc tập trung giới trẻ tham gia lao động sản xuất, xây dựng các vùng kinh tế mới, mà tích cực làm chuyển biến ý thức xã hội từ một thành phố phục vụ chiến tranh sang lao động sản xuất tự lực tự cường, góp phần thực hiện phân công lại lao động xã hội và bố trí lại dân cư. Chính môi trường TNXP đã giúp rèn luyện, giáo dục thanh niên thành người có ích cho xã hội.

Tết sum vầy, no đủ

Mảnh đất Sài Gòn - TP HCM vốn có truyền thống cách mạng. Tinh thần và ý chí cách mạng càng được hun đúc, rèn giũa trong kháng chiến chống Pháp rồi tiếp tục trong 20 năm chống Mỹ. Hòa bình lập lại, người dân vui mừng khôn xiết vì từ nay chấm dứt chết chóc, đau thương.

Mùa Xuân đầu tiên sau ngày 30-4 lịch sử, trong không khí hân hoan chung của cả nước, người dân Sài Gòn đón một cái Tết rộn ràng, phấn khởi dù đâu đó vẫn còn những gia đình đau khổ vì con em chết trận hay những cá nhân dính líu đến chế độ cũ lo lắng, bất an; song nhìn chung, cả thành phố tưng bừng đón Tết. Mặc dù rất nhiều khó khăn nhưng chính quyền thành phố, với sự hỗ trợ từ trung ương, đã nỗ lực lo cho người dân một cái Tết no đủ. Cả hệ thống chính trị, Mặt trận Tổ quốc, Thành đoàn, Liên đoàn Lao động, Hội Phụ nữ… cùng xắn tay vào chăm lo Tết cho người dân, quyết tâm không để bất kỳ ai phải đói trong những ngày Xuân.

Bộ phận phụ trách thương nghiệp thì lo liên hệ với các tỉnh để mua lương thực - thực phẩm, bảo đảm cung cấp đủ thịt heo và đậu xanh cho người dân gói bánh tét, bánh chưng. Lúc đó chưa áp dụng cơ chế kinh tế tập trung nên đi lại, giao thương giữa TP HCM và các tỉnh còn thuận lợi. Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ lên kế hoạch, tổ chức các chương trình văn nghệ mừng năm mới, Ban Thiếu niên Nhi đồng (trực thuộc Thành đoàn) tập hợp các cháu dạy múa hát, đưa các cháu thiếu nhi đi tham quan. Rất nhiều hoạt động sôi nổi được tổ chức, thanh niên học sinh nhiệt tình tham gia. Ai cũng phấn khởi vì hòa bình thống nhất, được gặp lại gia đình, người thân và không còn lo chiến tranh mất mát.

Không nghĩ đến quyền lợi riêng tư

Nhớ về "mùa Xuân đầu tiên", bà Nguyễn Thị Nghĩa - bạn đời cũng là đồng chí của ông Phạm Chánh Trực, nguyên Chủ tịch HĐQT/Tổng Giám đốc Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM (Saigon Co.op) - kể: "Lúc còn ở trong chiến khu, chúng tôi thường động viên nhau khi nào thắng giặc sẽ được về nhà, cùng chung tay xây dựng quê hương, đất nước. Đến khi về lại thành phố, chúng tôi cùng đồng đội mỗi người một việc lao vào làm ngày, làm đêm không biết mệt mỏi với niềm tin vào lý tưởng Đảng, sự nghiệp cách mạng; cùng mong mỏi làm sao cho mỗi người dân đều được ấm no, hạnh phúc như nguyện ước của Bác Hồ. Thời gian đầu, chúng tôi đi làm không lương, chỉ có sinh hoạt phí để bảo đảm những nhu cầu cơ bản nhưng tất thảy đều rất vui, hăng say công tác, không ai mảy may suy nghĩ gì xa xôi hay tính toán riêng tư".