Suối Đạ K'Nàng tan hoang vì cát tặc lộng hành

Đi trên Tỉnh lộ 726 hướng từ UBND xã Phúc Thọ (huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng) về thôn R'Hang Trụ đến cầu Làng Hai dài gần 7 km, không khó nhận thấy nhiều đoạn đường nhựa gần như bị "nhuộm" vàng bởi cát vương vãi từ những xe tải chở cát.

Đây là tuyến đường chính của người dân xã Phúc Thọ ra UBND xã và cũng là cung đường nhiều năm qua các đối tượng cát tặc dùng chở cát khai thác từ suối Đạ K'Nàng nên lúc nào cát cũng phủ khắp nơi. "Những đoạn cua rất nguy hiểm. Khi gặp xe tải, người đi xe máy phải chạy vào trong né nhưng lề đường lúc nào cũng phủ dày cát, rất dễ trượt ngã. Lo nhất là học sinh đi học vì tay lái các em còn yếu" - 1 người dân xã Phúc Thọ bức xúc.

Tình trạng cát tặc hút cát, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người dân nhiều năm qua nhưng không được chính quyền địa phương giải quyết dứt điểm. Dòng suối Đạ K'Nàng đoạn từ chân đập thủy điện Saderung cầu Làng Hai bị cát tặc khai thác, để lại những hầm hố loang lổ.

Đoạn từ chân cầu Làng Hai chạy dọc theo Tỉnh lộ 726 cũng chằng chịt những "hố bom". Hơn nữa, đoạn suối này giáp với đất sản xuất của người dân, nhiều lần dân phản ánh về việc các đối tượng cát tặc lấn chiếm vào đất nông nghiệp của mình lên chính quyền địa phương nhưng "đâu lại vào đó".

Dòng suối bị hút đến sạt lở vào đến cạnh con đường giao thông nông thôn trước nhà dân. "Có lần chúng tôi báo chính quyền địa phương xử lý nhưng nhóm cát tặc còn thách thức, đe dọa" - anh B., 1 người dân xã Phúc Thọ bức xúc.

"Dòng suối trước đây chỉ rộng khoảng 10 m nhưng bây giờ nhiều đoạn không phân biệt đâu là bờ, đâu là đất sản xuất của người dân. Vài nơi cát tặc hút đến giáp đường giao thông hoặc chân đồi mới chịu dừng lại" - 1 người dân phản ánh với phóng viên.

Trước đây, cát tặc trên suối Đạ K'Nàng hoạt động rầm rộ ngày đêm, thách thức người dân. Nhưng từ sau khi Báo Người Lao Động và nhiều cơ quan báo chí khác vào cuộc phản ánh thì cát tặc mới bớt lộng hành. "Nhưng cát tặc vẫn còn đó, thay vì khai thác ban ngày thì họ giấu máy móc vào các bụi cây, đến tối sẽ hoạt động và chở cát đi trước lúc trời sáng", người dân xã Phúc Thọ chỉ về một máy hút bên bờ suối và kể.

Nhiều ngày có mặt tại thôn R'Hang Trụ, phóng viên nhận thấy con đường đất giáp cầu Làng Hai vào các điểm khai thác cát trái phép mỗi sáng đều có dấu bánh rất mới của các xe tải chở cát lậu đi tiêu thụ.

Bên trong các đoạn suối bị cát tặc hút, chi chít các hầm hố đã bị moi cát, dấu vết đào bới hiện diện khắp nơi. Trước bức xúc và phản ánh của người dân, UBND huyện Lâm Hà nhiều lần ra văn bản chỉ đạo, yêu cầu UBND xã Phúc Thọ ra quân xử lý dứt điểm tình trạng cát tặc trên suối Đạ K'Nàng và xử lý trách nhiệm những đơn vị liên quan.

Ban ngày, các nhóm cát tặc giấu máy móc và ban đêm sẽ nổ máy hoạt động rầm rộ. Trao đổi với phóng viên báo Người Lao Động, ông Nguyễn Văn Danh, Chủ tịch UBND xã Phúc Thọ, cho rằng xã đã giải quyết dứt điểm tình trạng cát tặc trên địa bàn, chỉ có một số trường hợp khai thác lậu thì thuộc về địa phận xã Đạ K'Nàng của huyện Đam Rông (?)

Đi thực địa vào chập choạng tối 28-3, phóng viên phát hiện một địa điểm khai thác cát trái phép trên suối Đạ K'Nàng với máy múc và nhiều xe tải liên tục ra vào chở cát, tiếng máy nổ rền vang cả khu vực nhưng không thấy sự xuất hiện của cơ quan chức năng.

Sau thời điểm UBND huyện Lâm Hà ra văn bản chỉ đạo xử lý dứt điểm, phóng viên cũng tìm cách tiếp cận các "điểm nóng" mà người dân xã Phúc Thọ liệt kê thì phát hiện cát tặc vẫn hoạt động rầm rộ. "Khi có đoàn kiểm tra thì cát tặc đưa máy móc ra ngoài, đoàn kiểm tra về thì họ lại khai thác như không hề có chuyện gì" - 1 người dân thôn R'Hang Trụ cho biết.

Trái với lời nói ban đầu là xử lý dứt điểm tình trạng cát tặc trên địa bàn, sau đó Chủ tịch xã Phúc Thọ thừa nhận vẫn còn một số hộ dân gần suối lén lút khai thác vào nửa đêm hoặc gần sáng để làm công trình dân dụng của mình. "Tôi khẳng định không hề có sự bao che nào ở đây. Thời điểm này lực lượng xã phải tăng cường thêm công tác phòng chống cháy rừng, anh em phải trực suốt nên không thể tuần tra kiểm soát tình trạng cát tặc thường xuyên được. Ngoài ra các đối tượng rất tinh vi, "canh giữ" cả anh em chính quyền địa phương" - ông Danh khẳng định.

Suốt nhiều năm, dù chính quyền địa phương ra nhiều văn bản chỉ đạo, UBND xã khẳng định ra quân xử lý quyết liệt, nhưng dòng suối Đạ K'Nàng vẫn bị "hút máu", trở thành một dòng suối chết, đặc quánh, loang lổ hầm hố trong sự bức xúc của người dân.