Thắc thỏm lo chung cư cũ

Quả thật không thể không lo lắng khi nhìn vào thực trạng xuống cấp trầm trọng của nhiều khu chung cư cũ, có tuổi đời 40-60 năm, ở Hà Nội. Do nhiều yếu tố, nhất là do điều kiện và hoàn cảnh xây dựng trong những năm chiến tranh hoặc thời bao cấp nên những chung cư cũ thiếu tiện nghi và bất tiện đối với cuộc sống đang ngày càng phát triển.

Để đáp ứng nhu cầu cuộc sống ngày càng được nâng cao cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, cư dân tại các chung cư cũ đã tiến hành cải tạo bằng đủ mọi cách. Thế là, "chuồng cọp", "lồng chim" được dựng lên nhằm bảo đảm an ninh trật tự, bồn nước inox đưa lên mái… Thậm chí phá cả tường chịu lực để "hiện đại hóa" khu bếp, khu vệ sinh.

Nhiều chung cư cũ ở TP Hà Nội đều đã xuống cấp nghiêm trọng Ảnh: BẠCH HUY THANH

Xây dựng lâu năm trong điều kiện thiếu thốn, khó khăn nên các khu chung cư cũ đã xuống cấp lại càng xuống cấp trầm trọng thêm do cư dân cải tạo, cơi nới. Trong khi đó, ngân sách dành cho việc duy tu, bảo dưỡng rất hạn hẹp. Nhiều chung cư trong nhiều năm không được cải tạo, sửa chữa. Do đó, hậu quả là các chung cư cũ không chỉ ngày càng nhếch nhác, làm mất mỹ quan đô thị mà đáng lo nhất là tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.

Vấn đề cải tạo các chung cư cũ nát ở Hà Nội do vậy đã được đặt ra từ lâu, là bức xúc, đòi hỏi chính đáng của chính các cư dân đang hằng ngày thấp thỏm, lo lắng. Theo thống kê, cả TP Hà Nội hiện có 1.579 chung cư cũ, trong đó phần lớn xuống cấp, hư hỏng. Có cả những khu chung cư thuộc diện phải di dời khẩn cấp vì có nguy cơ sụp đổ bất cứ lúc nào, nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của người dân.

Hà Nội từ hơn 20 năm trước đã đặt ra vấn đề phải cải tạo, xây mới các khu chung cư cũ. Thế nhưng, sau hơn 2 thập kỷ, thành phố mới chỉ kêu gọi được 20 chủ đầu tư làm các dự án cải tạo và xin phê duyệt 23 trong tổng số 60 chung cư cũ trên địa bàn.

Có nhiều lý do khiến việc cải tạo các chung cư cũ ở Hà Nội không đáp ứng yêu cầu của cơ quan quản lý và cư dân. Nhưng nguyên nhân bao trùm là vướng mắc về cơ chế, chính sách, tập trung vào 3 điểm chính. Thứ nhất, quy hoạch chung không cho phép xây cao tầng trong nội đô nhưng hầu như các chủ đầu tư lại yêu cầu phương án xây cao tầng, bởi như vậy mới có lãi. Thứ hai, là việc đền bù giải phóng mặt bằng và việc tái định cư tại chỗ. Thứ ba, là việc quy hoạch và quản lý sau cải tạo chung cư.

Những vướng mắc trên đây dù đã được nhận diện từ lâu, song đến nay vẫn… vướng. Vướng mắc này nếu không sớm được giải quyết, cư dân ở gần 1.600 chung cư cũ xem ra vẫn phải tiếp tục sống trong cảnh phập phồng lo âu.