Khu di tích lịch sử và thắng cảnh Bỉm Sơn gồm: đèo Ba Dội, đường Thiên Lý, động Cửa Buồng, đình làng Gạo, đồi Ông, đền Sòng Sơn - Chín Giếng, đền cây Vải và hồ Cánh Chim, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) xếp hạng là Di tích quốc gia năm 1993. Đây là một quần thể di tích lịch sử, thắng cảnh đẹp nức tiếng của Thanh Hóa.
Quang cảnh thiên nhiên hữu tình đứng trên đèo Ba Dội nhìn về phía Tam Điệp (Ninh Bình) những ngày nắng đẹp
Gần 5 năm chưa lập xong quy hoạch
Theo hồ sơ, ngày 17-3-2017, UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản giao UBND thị xã Bỉm Sơn triển khai việc khoanh vùng các khu vực bảo vệ di tích sau khi được Bộ VH-TT-DL đồng ý. Tuy nhiên, sau nhiều năm thị xã Bỉm Sơn vẫn chưa làm xong.
Đến ngày 29-6-2020, UBND tỉnh Thanh Hóa tiếp tục có văn bản yêu cầu UBND thị xã Bỉm Sơn khẩn trương triển khai thực hiện việc lập điều chỉnh khoanh vùng khu di tích lịch sử và thắng cảnh Bỉm Sơn, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, làm cơ sở để quản lý, bảo vệ, đồng thời là căn cứ để UBND tỉnh xem xét, bổ sung các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn vào quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản tỉnh Thanh Hóa.
Đến tháng 11-2021, tức gần 5 năm trôi qua, thị xã Bỉm Sơn vẫn chưa thực hiện xong việc khoanh vùng các khu vực bảo vệ di tích lịch sử và thắng cảnh quốc gia Bỉm Sơn.
Trên đèo Ba Dội hiện có 1 nhà bia được xây dựng rất đẹp
Đáng nói, dù chưa thực hiện việc khoanh vùng khu vực bảo vệ di tích, nhưng ngày18-3 và 19-10-2021, Bỉm Sơn lại liên tiếp có các văn bản đề nghị tỉnh Thanh Hóa bổ sung các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn vào quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản.
Trong số 5 mỏ khoáng sản đề nghị bổ sung thì có tới 3 mỏ tại các phường Ba Đình, Bắc Sơn và Lam Sơn nằm trong khu vực bảo vệ của di tích hồ Cánh Chim, đèo Ba Dội và đồi Ông, trong đó một mỏ khoảng sản nằm cả vào khu vực 1 của di tích đồi Ông.
Về sự chậm trễ này, ông Lý Minh Quang, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin thị xã Bỉm Sơn cho biết do khó khăn trong việc lựa chọn nhà tư vấn và nguồn kinh phí. "Từ năm 2017 cho tới giờ, thị xã cũng quyết tâm lắm nhưng vẫn chưa thực hiện được do việc tìm nhà tư vấn rất khó khăn"- ông Quang lý giải.
Bên trong còn lưu giữ tấm bia đá khắc bài thơ của vua Thiệu Trị khi đi kinh lý qua đây năm 1842
Đừng để mất bò mới lo làm chuồng
Cụm di tích lịch sử và thắng cảnh Bỉm Sơn, trong đó có đèo Ba Dội không chỉ có giá trị về mặt lịch sử mà còn về mặt cảnh quan thiên nhiên. Bởi đèo Ba Dội nằm trong vùng "nhất bách lục sơn", tức 106 quả núi điệp trùng, nơi tiếp giáp giữa 2 tỉnh Thanh Hóa và Ninh Bình. Đèo có độ cao hơn 110 m so với mặt nước biển, trên đỉnh đèo có tấm bia đá khắc bài thơ của vua Thiệu Trị khi đi kinh lý qua đây năm 1842.
Theo sử sách, những thập niên đầu của thế kỷ XX, con đường thiên lý Bắc Nam không phải là con đường Quốc lộ 1A qua dốc Xây như hiện nay mà là chạy vòng qua thung lũng ở phía Đông dãy núi trùng điệp, là đèo Ba Dội ngày nay. Đoạn đường thiên lý bấy giờ hiểm trở, có dạng thắt cổ bầu, uốn lượn, len lỏi qua những khe núi vách đá dựng đứng là một địa thế chiến lược vô cùng lợi hại, đó chính là phòng tuyến Ba Dội.
Đứng trên đèo Ba Dội phóng tầm mắt xuống dưới là hồ Cánh Chim (ảnh chụp hôm trời sương mù nên không nhìn rõ hồ)
Từ phòng tuyến này, Quang Trung Nguyễn Huệ đã làm nơi phòng thủ và là bàn đạp thần tốc tiến ra Thăng Long đánh tan quân Thanh, lập nên chiến công hiển hách trong lịch sử dựng nước, giữ nước của dân tộc ta. Cũng nơi đây, hơn 200 năm trước nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã từng đến và để lại bài thơ độc đáo "Đèo Ba Dội".
Mặc dù có giá trị về mặt lịch sử văn hóa lớn, nhưng do chưa được quan tâm đầu tư, đến nay những thắng cảnh này vẫn ở dạng "tiềm năng", rất cần những nhà đầu tư lớn để "đánh thức". Tuy nhiên, khi những di tích như: đèo Ba Dội, đường Thiên Lý, động Cửa Buồng, hồ Cánh Chim… chưa được quan tâm đầu tư thì nó đang có nguy cơ bị ảnh hướng lớn từ việc Bỉm Sơn nhiều lần xin khai thác khoáng sản trên đất danh thắng.
Trao đổi với Báo Người Lao Động, ông Trịnh Tuấn Thành, Chủ tịch UBND thị xã Bỉm Sơn thừa nhận có việc ông trình cấp trên xem xét bổ sung 3 điểm khai thác khoáng sản có chồng lấn vào vùng bảo vệ di tích. Tuy nhiên, theo ông Thành, thị xã mới trình chứ quyết định hay không là do tỉnh.
Phía dưới đèo Ba Dội có một điểm khai thác đất, khoảng sản rất lớn phần nào làm cho quần thể danh thắng này mất đi vẻ đẹp vốn có
"Khi về đây nhận nhiệm vụ, tôi thấy việc này lâu rồi nên mới trình cấp trên nghiên cứu, xem xét chứ là làm gì đâu. Quan điểm của thị xã là phải bảo vệ di tích, bởi Bỉm Sơn rất may mắn có nhiều di tích, thắng cảnh mà không có nơi nào có được, giờ mà lấy là mất luôn nên tinh thần của thị xã, bảo vệ di tích là số 1"- ông Thành quả quyết.
và quét mã QR
Bình luận (0)