TP HCM dốc toàn lực trị tội phạm ma túy

Ngày 4-10, Thành ủy TP HCM đã tổ chức hội nghị đánh giá thực trạng tình hình công tác phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật về ma túy trên địa bàn TP trong thời gian qua và giải pháp trong thời gian tới. Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Thiện Nhân chủ trì hội nghị.

Những con số báo động

Mở đầu hội nghị, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Thiện Nhân đánh giá tệ nạn ma túy vẫn diễn biến hết sức phức tạp, sẽ trở thành mối hiểm họa, đe dọa sự phát triển của đất nước, tổn hại sức khỏe dân tộc, gây phát sinh nhiều loại hình tội phạm nguy hiểm. Hậu quả và tác hại từ ma túy rất khủng khiếp, có thể khiến cả gia đình tan nát, làng xóm, địa phương bị ảnh hưởng.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Thiện Nhân trao đổi với đại biểu dự hội nghị Ảnh: TẤN THẠNH

Những con số từ báo cáo của Thiếu tướng Đinh Thanh Nhàn, Phó Giám đốc Công an TP HCM, càng cho thấy các loại tội phạm và tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma túy, đang diễn biến phức tạp ở mức báo động. Trong 5 năm gần đây, tỉ lệ ma túy tổng hợp thu giữ tăng bình quân hằng năm hơn 105%. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2019 đã thu giữ hơn 1.165 kg ma túy tổng hợp. Mặt khác, tội phạm ma túy thường trang bị vũ khí quân dụng để thanh toán lẫn nhau và sẵn sàng chống trả khi bị cơ quan chức năng phát hiện, truy đuổi. Tính từ năm 2010 đến tháng 6-2019, lực lượng chức năng thu giữ gần 180 khẩu súng, gần 1.300 viên đạn các loại và 2 quả lựu đạn.

"Từ các vụ khám phá gần đây cho thấy TP HCM vừa là nơi trung chuyển ma túy vừa là nơi tiêu thụ với số người nghiện, người sử dụng ma túy trái phép ngày càng tăng, gây hệ lụy lớn đến tình hình an ninh trật tự toàn địa bàn TP" - Thiếu tướng Đinh Thanh Nhàn nhìn nhận. Ông cho biết gần đây, hoạt động trung chuyển ma túy từ Tam giác vàng sang Đài Loan - Trung Quốc và Philippines do các đối tượng ở Đài Loan cầm đầu, móc nối với các đối tượng trong nước từ khu vực Tam giác vàng qua các tỉnh miền Trung, miền Bắc rồi vận chuyển vào TP HCM cất giấu tại các kho bãi tư nhân, doanh nghiệp tại khu vực vùng ven, sau đó trung chuyển qua các cảng biển trên địa bàn TP.

Cần quản lý đặc biệt người nghiện

Phân tích nguyên nhân, ông Huỳnh Nam, Đội trưởng Đội Kiểm soát phòng chống ma túy, Cục Hải quan TP HCM, cho biết phần lớn ma túy thẩm lậu vào Việt Nam rồi được chuyển đi nước ngoài. Các tổ chức tội phạm sử dụng nhiều chiêu thức tinh vi: lợi dụng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, phân nhỏ ma túy thành nhiều kiện. Trong khi đó, máy soi chiếu nhận biết ma túy là phương tiện hỗ trợ đắc lực. Tuy nhiên, hiện phương tiện này ở hầu hết cảng biển, cảng hàng không đều thiếu, có nơi không có. Do đó, ông Nam đề nghị trang bị thêm máy soi container, chó nghiệp vụ phát hiện ma túy tại tất cả chi cục cảng biển.

Về phía Công an TP HCM, Thiếu tướng Đinh Thanh Nhàn kiến nghị cần thống nhất các yêu cầu đấu tranh có tính phổ biến đối với tội phạm về ma túy, chỉ tiêu thực hiện và thống nhất kết quả chế tài tịch thu tài sản, mở rộng điều tra thêm bị can trong từng vụ án, xử lý hình sự hành vi làm phát sinh người nghiện mới. Bởi theo số liệu thống kê, trên cả nước, TAND các cấp thụ lý từ năm 2010 đến tháng 10-2017 là 108.517 vụ án về ma túy nhưng chỉ có 139.507 bị cáo, tức bình quân hơn 70% vụ án ma túy chỉ có một bị cáo và không có đồng phạm.

Thiếu tướng Phan Anh Minh, nguyên Phó Giám đốc Công an TP HCM, cho rằng có sự tương tác rất mạnh giữa tội phạm về tệ nạn ma túy và tội phạm hình sự, trong đó người nghiện là trung tâm có tác động tiêu cực và nguy hiểm nhất. Theo ông, cần có quan điểm nhìn nhận toàn diện hơn về người nghiện. Họ là người tự suy thoái về nhân cách và có nguy cơ cao gây đối kháng cho xã hội và vi phạm pháp luật, cần được chăm sóc điều trị và quản lý đặc biệt. Đối sách trong thời gian tới là tập trung ngăn ngừa phát sinh người nghiện mới, can thiệp sớm, theo dõi, giúp đỡ đối với cá nhân và người có nguy cơ tái phạm về ma túy.

Để xử lý tội phạm ma túy, Thiếu tướng Phan Anh Minh đề nghị các cơ quan tố tụng cần nhanh chóng khắc phục một số nhược điểm tồn tại lâu nay. Theo đó, luật hình sự quy định hàng chục tội danh nhưng chỉ xử lý có 3 tội danh gồm tàng trữ, vận chuyển, sử dụng chất ma túy mà bỏ qua nhiều hành vi phạm tội là tác nhân gây phát sinh người nghiện như lôi kéo, cưỡng ép, tổ chức, chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy. Ông đề nghị cần cố gắng xử 1/3 số vụ án có thêm nhóm tội nêu trên.

Không dàn trải, "đánh" có trọng điểm

Trước tình hình trên, lãnh đạo TP HCM đã chỉ đạo hàng loạt đầu việc cần làm ngay để ngăn chặn, hạn chế tình trạng tội phạm ma túy. Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong yêu cầu lãnh đạo các sở, ban, ngành từ TP đến quận, huyện, phường, xã, thị trấn phải xác định rõ công tác phòng chống tội phạm và tệ nạn ma túy là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên. Trước mắt, tập trung đấu tranh triệt phá các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy; triệt xóa, kéo giảm các tụ điểm phức tạp về ma túy và người nghiện ngoài xã hội.

Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong cũng chỉ đạo các cơ quan chuyên trách, nhất là lực lượng công an, cần phát huy vai trò nòng cốt, chủ động nắm tình hình, đấu tranh triệt phá các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy. Thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp chuyển hóa địa bàn phức tạp về ma túy; triệt phá các tụ điểm, điểm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, nhất là các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự; xử lý nghiêm minh tội phạm ma túy và triệt để thu hồi tài sản do phạm tội ma túy mà có.

Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Thiện Nhân cho rằng phải phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn dân để từng bước kiềm chế và ngăn chặn các loại tội phạm ma túy. Thay vì "dàn trải truy quét", lực lượng chức năng phải chấm dứt từng tụ điểm ma túy cụ thể, phá bỏ triệt để các tổ chức, đường dây buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy. Bên cạnh đó, ngăn chặn có hiệu quả đường dây ma túy vận chuyển vào trong nước, không để Việt Nam trở thành nơi trung chuyển ma túy quốc tế. Nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện, giảm số người nghiện ma túy mới. Quản lý chặt chẽ số người nghiện ma túy ngoài xã hội, không để phát sinh tình hình phức tạp về tệ nạn ma túy. Trong năm 2020, TP phải triển khai một đề án về phòng chống ma túy với nhu cầu mới, tình hình mới.

Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Thiện Nhân cũng yêu cầu phải thay đổi mạnh mẽ công tác truyền thông, phải truyền thông rộng rãi, đều đặn hằng tuần. Tuyên truyền phải cho người nghe thấm, sợ để tránh, chú trọng cảnh báo tác hại của ma túy trong trường học để các em không thử ma túy. Ngoài ra, TP sẽ có danh mục kiến nghị các cơ quan liên quan để đồng bộ, hoàn chỉnh luật pháp. Các ban, ngành chuyên môn cần phân loại tội phạm ma túy theo địa bàn để chuyển hóa. Có một hệ thống địa chỉ để người dân tố cáo những nơi có sai phạm, tố cáo việc sử dụng ma túy có tổ chức, đặc biệt ở các địa điểm kinh doanh có điều kiện. Đồng thời có quy trình, khi thông tin dân báo lên thì ai là người xử lý đầu tiên.