Từ Linda đến Tembin, vẫn chủ quan với bão

"Sóng to nhất trong lịch sử kể từ khi thành lập nhà giàn". Đấy là thông tin từ thượng tá Nguyễn Thế Dĩnh nhắn từ nhà giàn DK1 về đất liền lúc 4 giờ ngày 25-12.

Và nếu giữ nguyên cấp 10-12 khi đổ bộ thì Tembin sẽ mạnh hơn bão Linda năm 1997 - là cơn bão thảm khốc nhất tại miền Nam nước ta trong vòng ít nhất 100 năm từ đó về trước. Vì thế, đây là dịp mà những con số thiệt hại do cơn bão Linda từng gây ra tại Việt Nam như 3.111 người thiệt mạng, hàng trăm ngàn người mất nhà cửa, tổng thiệt hại vật chất 385 triệu USD... được nhắc lại liên tục như những lời cảnh báo.

Nhưng Tembin xuất hiện sau Linda những 20 năm nên là dịp để phải nhìn lại những gì từng được gọi là "tổn thất nặng nề do ít kinh nghiệm đối phó với bão" hay "do ít xảy ra bão" đối với khu vực phía Nam từ vụ bão Linda.

Cái được dễ thấy nhất đó là những dự báo từ cơ quan chức năng đã kịp thời hơn, sát thực hơn; là việc triển khai khẩn trương và cụ thể hơn từ Ban Chỉ đạo trung ương về phòng chống thiên tai và Chính phủ cũng như ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của các địa phương trong vùng dự báo ảnh hưởng; là sự ra quân tích cực của các lực lượng trong việc giúp dân di dời. Người dân cũng biết "sợ bão" hơn khi tích cực đưa tàu thuyền tìm nơi trú ẩn, chằng chống nhà cửa, thậm chí có nơi người dân còn chủ động tháo dỡ các ngôi nhà có kết cấu sơ sài để giảm thiểu thiệt hại, làm cả hầm thấp để trú ẩn…

Nhưng cái chưa ổn thì vẫn còn quá nhiều. Ví như khi Thủ tướng Chính phủ chủ trì hội nghị vào chiều 24-12 trực tuyến để triển khai công tác phòng chống thì các tỉnh vùng trung tâm bão chỉ cử phó chủ tịch dự, đến mức Thủ tướng phải nói thẳng "như thế là coi thường, chủ quan rồi". Đấy là việc thành lập 4 sở chỉ huy tiền phương nhưng đều rất xa "điểm nóng", nhất là Cà Mau. Đấy là việc tàu thuyền vào nơi trú tránh nhưng nhiều điểm quá tải…

Báo cáo nhanh của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo trung ương về phòng chống thiên tai vào sáng 25-12 cũng cho thấy đến sáng cùng ngày, 15/19 tỉnh, thành phố có kế hoạch di dời tổng số 1.168.137 người. Trong đó chỉ 8 tỉnh đã di dời và cũng chỉ TP HCM và Đồng Nai là hoàn thành 100% kế hoạch; 5 tỉnh chưa tổ chức di dời và 3 tỉnh khác không có kế hoạch di dời. Việc giúp dân chằng chống nhà cửa theo kế hoạch chỉ 7/19 tỉnh, thành phố thực hiện, trong đó cũng chỉ TP HCM và Sóc Trăng là đạt 100%...

Chúng ta không thể lường nổi thiệt hại sẽ là bao nhiêu nếu đường đi của Tembin vẫn đúng như dự báo.

Cho nên, những bất cập trong việc ứng phó với Tembin rất cần được mổ xẻ, rút bài học kinh nghiệm; xử lý nghiêm những cá nhân, tập thể đã thể hiện thái độ chủ quan. Có như thế mới hy vọng giảm thiểu những thiệt hại như bão Linda đã từng gây ra.