Từ ngày 1-12, thêm trách nhiệm xác minh tin báo tội phạm cho công an xã

Ngày 29-11, Văn phòng Chủ tịch nước đã họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước công bố Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Tố tụng hình sự; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều và Phụ lục Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê. Hai luật này đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 2 vừa qua.

Giới thiệu về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Tố tụng hình sự, ông Nguyễn Huy Tiến, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, cho biết việc xây dựng luật là cần thiết để đáp ứng yêu cầu của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), đảm bảo lộ trình thực hiện các cam kết trong hiệp định này và giải quyết những vấn đề cấp bách phát sinh trong thực tiễn.

Theo ông Tiến, qua rà soát hệ thống pháp luật để đáp ứng các cam kết trong Hiệp định CPTPP cho thấy quy định tại khoản 1 Điều 155 và khoản 8 Điều 157 Bộ luật Tố tụng hình sự chưa tương thích với hiệp định về nội dung liên quan đến việc cho phép cơ quan có thẩm quyền có thể khởi tố vụ án hình sự về hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu mà không cần có yêu cầu của bị hại.

Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo sáng 29-11

Chính vì vậy, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Tố tụng hình sự đã sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 155 theo hướng bãi bỏ nội dung dẫn chiếu tới Điều 226 Bộ luật Hình sự để cho phép cơ quan tố tụng có thẩm quyền có thể khởi tố vụ án hình sự hành vi xâm phạm bản quyền sở hữu công nghiệp đối với cả nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý mà không cần có yêu cầu của bị hại.

Luật cũng đã sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 146 Bộ luật Tố tụng hình sự theo hướng bổ sung trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm đối với công an xã (tương đương với trách nhiệm của công an phường, thị trấn, đồn công an).

Cũng theo ông Nguyễn Huy Tiến, trước tình hình thiên tai, lũ lụt diễn ra ở một số địa phương thời gian qua, cũng như diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, nhất là khi phải thực hiện giãn cách xã hội, việc khởi tố, điều tra, truy tố nhiều vụ việc, vụ án hình sự gặp khó khăn, bị trì hoãn do không thể tiến hành được các hoạt động tố tụng.

Vì vậy, để giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Tố tụng hình sự đã sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 148, khoản 1 Điều 229, khoản 1 Điều 247 theo hướng bổ sung căn cứ tạm đình chỉ "vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh".

Việc bổ sung căn cứ tạm đình chỉ này sẽ tạo cơ sở pháp lý để giải quyết những khó khăn, vướng mắc cấp bách từ thực tiễn hiện nay, cũng như khả năng phát sinh trong thời gian tới; bảo đảm tốt hơn quyền con người, quyền công dân trong các trường hợp này, bởi sẽ có căn cứ pháp luật cho phép để khi không thể tiến hành được các hoạt động tố tụng sẽ tạm đình chỉ và không tiếp tục áp dụng các biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế đối với người bị buộc tội. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Tố tụng hình sự có hiệu lực từ ngày 1-12-2021.