Ưu tiên giảm thủ tục pháp lý

Liên quan đến các giải pháp để người thu nhập thấp có nhà, trong đó triển khai hiệu quả đề án xây dựng 1 triệu căn NƠXH của Chính phủ vừa thông qua, PGS-TS Trần Hùng Sơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Công nghệ Ngân hàng và các chuyên gia của Trường Đại học Kinh tế - Luật (ĐHQG TP HCM) đã có nghiên cứu và đề xuất giảm thủ tục pháp lý là một trong những ưu tiên hàng đầu cần triển khai.

"Giảm thủ tục pháp lý có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong ngắn hạn vì sẽ giúp giảm chi phí nhà ở. Hiện tính thống nhất giữa các luật chưa rõ ràng như quy định trái ngược nhau giữa Luật Đầu tư và Luật Nhà ở khiến doanh nghiệp (DN) đầu tư nhà ở gặp khó khăn. Quan trọng hơn, một số hoạt động thuộc danh mục bắt buộc trước khi nhà đầu tư được cấp phép xây dựng nhưng trên thực tế lại không có quy định cụ thể khiến thời gian xin giấy phép kéo dài. Điển hình là các nhà đầu tư phải hoàn trả chi phí bồi thường nhưng quy định pháp luật về việc này hiện vẫn chưa luật hóa" - PGS-TS Trần Hùng Sơn phân tích.

Nhóm chuyên gia của Trường Đại học Kinh tế - Luật cũng đề xuất cần cơ chế đột phá giúp nhà đầu tư vừa hoàn thiện thủ tục pháp lý vừa triển khai dự án. Đồng thời, cơ chế đột phá cũng giúp thời gian hoàn thiện sản phẩm rút ngắn, gián tiếp tiết kiệm chi phí cho DN; tăng cơ hội sở hữu nhà cho người mua vì giảm được phần nào sự gia tăng của chi phí theo thời gian. 

Ngoài ra, việc cho phép hoán đổi 20% quỹ đất trong dự án nhà ở thương mại để xây dựng NƠXH một cách linh hoạt cũng là giải pháp cần thiết. Nếu đề xuất này được triển khai sẽ tăng thêm số lượng nhà ở cho người có thu nhập trung bình và thấp tại TP HCM.

PGS-TS Trần Hùng Sơn cho rằng quỹ đất sạch cũng là một ưu tiên trong phát triển nhà ở giá hợp lý cho người có thu nhập trung bình và thấp, bởi chi phí phát triển đất chiếm tỉ lệ cao trong chi phí xây dựng nhà ở. Trong thời gian tới, để phát triển nhà ở giá hợp lý thì quỹ đất sạch là vấn đề cần phải được giải quyết. 

Như TP HCM đang rơi vào tình trạng cực kỳ khan hiếm quỹ đất hoặc nếu có thì quỹ đất không phù hợp và không hấp dẫn người mua. Về lâu dài, để duy trì và phát triển bền vững nhà ở giá hợp lý cần có quỹ đất sạch. Cụ thể, thành phố cần cung cấp quỹ đất sạch (đã quy hoạch lập sẵn hệ số đất, tầng cao) để cho phép DN đấu giá và xây dựng. Điều này sẽ giúp các DN phát triển nhà ở tiết kiệm được thời gian, chi phí tìm quỹ đất sạch và hỗ trợ việc phát triển sản phẩm phù hợp.

"Việc phát triển nhà ở có thể thực hiện bởi khu vực tư nhân nhưng việc phát triển đất được thực hiện bởi một tổ chức chuyên trách của thành phố như các DN phát triển nhà ở của thành phố. Nếu ưu tiên này được hoàn thiện thì người mua sẽ được hưởng lợi vì giá nhà có thể giảm" - PGS-TS Trần Hùng Sơn đề xuất.