Vụ án xảy ra tại Công ty Phú Việt Tín: Đề nghị đổi tội danh

Cáo trạng nêu tội danh chưa phù hợp (?!)

Công ty TNHH Đầu tư Phú Việt Tín (gọi tắt là Công ty Phú Việt Tín) vừa có đơn gửi đến TAND và VKSND tỉnh Đồng Nai kiến nghị thay đổi tội danh của bị cáo Nguyễn Thuận (SN 1974, quê Đồng Nai) và các đồng phạm từ tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" thành tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và tội "Tham ô tài sản".

Theo Công ty Phú Việt Tín, cáo trạng nêu từ 0 giờ ngày 1-1-2018 khi Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực thi hành thì Nguyễn Thuận, Phùng Thanh Sơn và Đào Thị Thuỳ Trang có hành vi làm lại 10/175 hợp đồng đặt cọc mua bán nền đất và các phiếu thu tiền để Thuận chiếm đoạt của Công ty Phú Việt Tín hơn 297 triệu đồng (trang 36 cáo trạng).

Bị cáo Nguyễn Thuận và đồng phạm tại phiên toà sáng 20-4-2023

Tuy nhiên, theo các nội dung trích yếu của 175 hợp đồng đặt cọc và phiếu thu được nêu từ trang 3 đến trang 32 cáo trạng thì có 34 hồ sơ thật (do khách hàng giữ) được Nguyễn Thuận và các đồng phạm lập trong năm 2018, với số tiền chiếm đoạt hơn 1 tỉ đồng (Phụ lục 01). Bên cạnh đó, Công ty Phú Việt Tín nhận thấy có 21 hồ sơ thật (do khách hàng giữ) cáo trạng không nêu ngày tháng năm Nguyễn Thuận và các đồng phạm đã lập, với số tiền chiếm đoạt hơn 500 triệu đồng (ở Phụ lục 02).

Về 34 bộ hồ sơ được lập trong năm 2018, có căn cứ để khẳng định các hồ sơ giả được lập sau hồ sơ thật, ghi đầy đủ thông tin về họ tên, địa chỉ của khách hàng và ký hiệu lô đất mà khách hàng đã mua.

Dự án A1-C1 đang chậm tiến độ một phần liên quan đến vụ án chưa được TAND đưa ra xét xử

Như vậy, có căn cứ để nhận định sau 0 giờ ngày 1-1-2018 Nguyễn Thuận và các đồng phạm đã làm giả ít nhất 34 bộ hồ sơ để chiếm đoạt hơn 1 tỉ đồng. Cáo trạng nêu Nguyễn Thuận và đồng phạm chỉ làm giả 10/175 hồ sơ để chiếm đoạt hơn 297 triệu đồng là thiếu căn cứ. Do đó, với số tiền chiếm đoạt hơn 1 tỉ đồng trong năm 2018, hành vi của Nguyễn Thuận và các đồng phạm đã đủ cấu thành tội "Tham ô tài sản" theo quy định tại khoản 4 Điều 353 Bộ luật Hình sự 2015, với khung hình phạt từ 20 năm tù đến tù chung thân hoặc tử hình.

Ngoài ra, nhóm hành vi làm giả các hồ sơ để chiếm đoạt tiền của Công ty Phú Việt Tín xảy ra trước 0 giờ ngày 1-1-2018 không cấu thành tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại Điều 140 Bộ luật Hình sự 1999, mà cấu thành tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại Điều 139 Bộ luật Hình sự 1999.

Trong vụ án này các cơ quan tiến hành tố tụng xác định Nguyễn Thuận và đồng phạm đã sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tiền của Công ty Phú Việt Tín. Hành vi này của Nguyễn Thuận và đồng phạm đã đủ các yếu tố cấu thành tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại Điều 139 Bộ luật Hình sự 1999. 

Nhóm hành vi của Nguyễn Thuận và đồng phạm xảy ra sau 0 giờ ngày 1-1-2018 đủ yếu tố cấu thành tội "Tham ô tài sản", bởi lẽ Nguyễn Thuận và đồng phạm chiếm đoạt tiền của Công ty Phú Việt Tín, là tài sản mà Nguyễn Thuận và đồng phạm có trách nhiệm quản lý.  

Luật sư nói gì? 

Luật sư Đinh Anh Tuấn (Đoàn Luật sư Hà Nội, Giám đốc Công ty Luật hợp danh Thiên Quang) cho rằng tội danh của các bị cáo trong vụ án này không phải là "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản", mà cấu thành 2 tội danh "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "Tham ô tài sản". Để xác định tội danh chính xác, trước hết cần phải tách các hành vi phạm tội của các bị can thành hai nhóm: Nhóm thứ nhất gồm các hành vi được thực hiện trước 0 giờ ngày 1-1-2018 và nhóm thứ hai gồm các hành vi được thực hiện sau 0 giờ ngày 1-1-2018. 

Theo bản cáo trạng của VKSND tỉnh Đồng Nai, nhóm thứ nhất là các hành vi làm giả 165 bộ hồ sơ để chiếm đoạt hơn 5,6 tỉ đồng và việc khởi tố, truy tố các bị can do đã thực hiện các hành vi này theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 như ghi trong cáo trạng là chưa phù hợp, bởi các hành vi này xảy ra trước 0 giờ ngày 1-1-2018 nên phải áp dụng Bộ luật Hình sự 1999 - sửa đổi bổ sung 2009 (viết tắt là BLHS 1999) để xử lý.

Vẫn theo cáo trạng của VKSND tỉnh Đồng Nai, nhóm thứ hai là các hành vi làm giả 10 bộ hồ sơ để chiếm đoạt hơn 297 triệu đồng. Cáo trạng nêu: "Đây là hành vi "Tham ô tài sản" theo quy định tại Điều 353 BLHS năm 2015. Tuy nhiên, xét thấy số lượng hợp đồng đặt cọc mua bán nền đất , phiếu thu tiền làm lại và số tiền Nguyễn Thuận đã chiếm đoạt từ sau ngày 1-1-2018 thấp hơn nhiều so với số tiền Thuận đã chiếm đoạt trước ngày 1-1-2018, nên không khởi tố các bị can Thuận, Sơn, Trang về tội "Tham ô tài sản" đối với hành vi phạm tội thực hiện từ ngày 1-1-2018, mà chỉ thu hút để truy cứu trách nhiện hình sự đối với các bị can về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại Điều 174 BLHS 2015 là phù hợp". 

Căn cứ theo đó, VKSND tỉnh Đồng Nai nhận định hành vi của các bị can đã đủ yếu tố cấu thành tội "Tham ô tài sản" theo quy định tại Điều 353 BLHS 2015 là chính xác. Tuy nhiên, việc "thu hút" sang một tội khác mà thực chất là thay đổi tội danh cho các bị can từ "Tham ô tài sản" theo quy định của BLHS 2015 sang "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" theo quy định của BLHS 1999 là thiếu căn cứ, trái quy định tại Điều 426 BLHS 2015 cũng như điểm a khoản 1 Điều 2 Nghị quyết số 41/2017/QH14 ngày 20/6/2017 của Quốc hội.

Còn với nhóm hành vi thứ nhất, với hành vi lập hồ sơ giả để lừa dối Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát và các cổ đông của Công ty Phú Việt Tín, qua đó chiếm đoạt tài sản của Công ty Phú Việt Tín, cần khởi tố, truy tố và xét xử các bị can về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo Điều 139 BLHS 1999.

Như vậy, để bảo đảm việc khởi tố, truy tố và xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, cần thay đổi tội danh đối với các bị can trong vụ án này, từ "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" theo Điều 174 BLHS 2015 thành hai tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo Điều 139 BLHS 1999 và "Tham ô tài sản" theo Điều 353 BLHS năm 2015.

"Theo tôi hành vi của các bị can trong vụ án này còn có 2 tình tiết tăng nặng. Tình tiết thứ nhất là "Phạm tội có tổ chức" quy định tại điểm a khoản 1 Điều 48 BLHS 1999 và tại điểm a khoản 1 Điều 52 BLHS 2015. Tình tiết thứ hai là "Phạm tội nhiều lần" quy định tại điểm g khoản 1 Điều 48 BLHS 1999 và "Phạm tội 2 lần trở lên" quy định tại điểm g khoản 1 Điều 52 BLHS 2015" – Luật sư Tuấn nhận định.