Vụ MobiFone mua AVG: Cần xem xét trách nhiệm nhiều địa chỉ

Kiến nghị khởi tố vụ MobiFone mua AVG

Tối 14-3, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có thông báo kết luận thanh tra toàn diện dự án Tổng Công ty Viễn thông MobiFone mua 95% cổ phần của Công ty Cổ phần Nghe nhìn Toàn Cầu (AVG).

TTCP khẳng định trong quá trình thực hiện dự án đầu tư, MobiFone, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT), các cơ quan có liên quan đã để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm.

Cụ thể, MobiFone đã để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm trong việc đề xuất đầu tư, đánh giá thực trạng tài chính, kinh doanh của AVG; lựa chọn các đơn vị tư vấn thẩm định giá trị doanh nghiệp AVG, tư vấn mua bán, sáp nhập doanh nghiệp; nghiệm thu, sử dụng kết quả thẩm định giá trị AVG làm căn cứ đàm phán giá mua cổ phần; lập dự án đầu tư, trình Bộ TT-TT phê duyệt dự án đầu tư; ký kết thỏa thuận và hợp đồng chuyển nhượng cổ phần; thanh toán các chi phí liên quan đến dự án.

TTCP chỉ rõ nhiều vi phạm trong vụ việc MobiFone mua AVG

Cụ thể, MobiFone thiếu trách nhiệm và làm trái trong việc đề xuất dự án đầu tư, đặc biệt trong việc đánh giá tình hình tài chính, kinh doanh của Công ty AVG.

Thực trạng tài chính, hoạt động kinh doanh của AVG từ khi thành lập đến thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để mua bán cổ phần là rất khó khăn, tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp 31-3-2015 là rất xấu, tổng tài sản là 3.260,686 tỉ đồng; nợ phải trả là 1.266,826 tỉ đồng; giá trị còn lại của tài sản cố định là 208,589 tỉ đồng; từ khi thành lập đến thời điểm thẩm định giá liên tục lỗ, số lỗ luỹ kế đến 31-3-2015 là 1.632,909 tỉ đồng (bằng 45% vốn điều lệ).

Khi báo cáo đề xuất đầu tư nhận chuyển nhượng cổ phần AVG và lập dự án đầu tư trình Bộ TT-TT phê duyệt, MobiFone đã báo cáo không trung thực, không đầy đủ, đánh giá không đúng thực trạng tài chính rất xấu của AVG, thậm chí còn đánh giá khả quan về tình hình tài chính, kinh doanh của AVG như sau: "Từ năm 2012 đến năm 2014 thì doanh thu AVG tăng, lợi nhuận gộp đang tăng dần (dù đến nay vẫn đang lỗ kế hoạch), các chỉ số đều thể hiện sự tăng trưởng..." là vi phạm về hành vi bị cấm trong lĩnh vực đầu tư, quản lý, sử dụng vốn Nhà nước tại doanh nghiệp: "Cung cấp thông tin, báo cáo không trung thực, không chính xác, không đầy đủ, không kịp thời theo quy định của pháp luật". Trách nhiệm thuộc về hội đồng thành viên, chủ tịch và thành viên hội đồng thành viên MobiFone.

Bên cạnh đó, MobiFone đã làm trái và thiếu trách nhiệm trong việc lựa chọn tư vấn thẩm định giá; nghiệm thu kết quả thẩm định giá; việc sử dụng kết quả thẩm định giá trị doanh nghiệp trong đàm phán mua cổ phần AVG.

Theo cơ quan thanh tra, khi đàm phán giá mua cổ phần, MobiFone sử dụng kết quả thẩm định giá do AMAX xác định giá trị AVG là 16.565 tỉ đồng để đàm phán giá mua cổ phần mà không trừ các khoản nợ phải trả 1.134 tỉ đồng, riêng việc làm này gây thiệt hại 1.134 tỉ đồng; AMAX đã sử dụng số liệu đầu vào không có cơ sở để xác định "Giá trị tài sản vô hình ngoài bảng cân đối kế toán là 13.448 tỉ đồng".

Sau khi loại trừ giá trị tài sản vô hình 13.448 tỉ đồng và loại trừ nợ phải trả 1.134 tỉ đồng thì giá trị vốn chủ sở hữu của AVG tại thời điểm 31-3-2015 chỉ là 1.983 tỉ đồng (chưa tính đến việc định giá lại giá trị thực của các khoản AVG đã đầu tư tài chính ra ngoài doanh nghiệp); so với giá mua 95% cổ phần AVG là 8.889,815 tỉ đồng cho thấy nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại MobiFone khoảng 7.006 tỉ đồng.

Quá trình thanh tra, TTCP chỉ rõ MobiFone đã thiếu trách nhiệm, làm trái quy định trong việc lập, trình dự án đầu tư; vi phạm trong việc ký kết thoả thuận và hợp đồng chuyển nhượng cổ phần; việc thanh toán mua cổ phần và các chi phí liên quan đến dự án.

Trách nhiệm của tổ thẩm định trong thẩm định dự án; vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp tham mưu phê duyệt dự án đầu tư (thuộc Bộ TT-TT): Tổ thẩm định đã không xem xét, phân tích các thông tin về hạn chế, giới hạn, tính pháp lý, mức độ tin cậy của các chứng thư thẩm định giá, báo cáo thẩm định giá và báo cáo tư vấn mà MobiFone đã sử dụng để đàm phán giá mua 95% cổ phần AVG, thể hiện thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định dự án đầu tư.

Ngoài ra, sử dụng thông tin do AVG báo cáo với Bộ TT-TT về mức giá định bán cho đối tác nước ngoài là 700 triệu USD (tuy nhiên, Bộ TT-TT không có tài liệu chứng minh tính chính xác, trung thực) nhưng vẫn dùng để so sánh, nhận xét về giá mua 95% cổ phần AVG là 8.898,3 tỉ đồng (cho rằng phương án giá này thấp hơn khoảng 7.000 tỉ đồng so với mức giá thấp nhất do tổ chức thẩm định giá đưa ra và thấp hơn khoảng 300 triệu USD so với mức giá AVG báo cáo định bán cho đối tác nước ngoài) là không có cơ sở; mặt khác, hiệu quả đầu tư chưa được làm rõ, chưa chắc chắn nhưng đã đánh giá, nhận xét dự án đầu tư đảm bảo hiệu quả kinh tế.

Trong việc tổng hợp, báo cáo kết quả thẩm định dự án, tổ trưởng đã không tổng hợp đầy đủ các ý kiến phản biện của một số thành viên, như: về sự cần thiết phải đầu tư vào AVG, việc lựa chọn phương án đầu tư mua cổ phần, việc xác định tỉ lệ mua cổ phần AVG nhưng đã đánh giá MobiFone nghiên cứu đầy đủ, toàn diện về dự án, là thiếu khách quan, mang tính chủ quan.

"Trong khi giá mua cổ phần và hiệu quả đầu tư chưa được làm rõ; Thủ tướng Chính phủ chưa quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo quy định của Luật Đầu tư, nhưng vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp (cũng là tổ trưởng Tổ thẩm định) vẫn trình lãnh đạo Bộ TT-TT quyết định phê duyệt dự án đầu tư; thống nhất, tham mưu để lại 2 khoản mà AVG đã đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình là vi phạm Quyết định số 929/QĐ-TTg ngày 17-7-2012 của Thủ tướng Chính phủ"- kết luận thanh tra nêu rõ.

Bên cạnh đó, không nhất quán với quan điểm chỉ đạo của Bộ TT-TT, thể hiện cố ý làm trái. Trách nhiệm đối với những vi phạm trên thuộc về Tổ thẩm định, trong đó trách nhiệm chính thuộc về tổ trưởng, vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp.

Theo TTCP, Bộ TT-TT với vai trò, trách nhiệm của cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và quản lý Nhà nước về thông tin, truyền thông, chịu trách nhiệm xem xét, quyết định phê duyệt dự án, mặc dù dự án đầu tư chưa được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, nhưng Bộ TT-TT đã ban hành Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21-12-2015 phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone, vi phạm quy định của Luật Đầu tư.

Khi TTCP có văn bản đề nghị Bộ TT-TT xem xét, quyết định theo thẩm quyền được pháp luật quy định về việc giải mật hoặc tiếp tục bảo mật, Bộ TT-TT đã không thực hiện, đồng thời đề nghị TTCP báo cáo, xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ là không đúng quy định. Trách nhiệm đối với những vi phạm trên thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ TT-TT.

"Đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ: Giao cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công an tiếp nhận toàn bộ hồ sơ, tài liệu thanh tra dự án Tổng Công ty Viễn thông MobiFone mua 95% cổ phần AVG để xem xét, khởi tố điều tra, xử lý đúng người, đúng vi phạm, đúng pháp luật"- TTCP kiến nghị.

TTCP cũng chuyển kết luận thanh tra đến Uỷ ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra.