Xử phúc thẩm vụ VN Pharma: Đề nghị triệu tập nhân chứng mới

Ngày 19-10, TAND Cấp cao tại TP HCM đã mở phiên xử phúc thẩm theo kháng nghị hủy án của VKSND Cấp cao tại TP HCM và kháng cáo kêu oan, kháng cáo xin giảm án của 6 bị cáo trong vụ tiêu cực xảy ra tại Công ty CP VN Pharma. Trong vụ án này, 9 bị cáo bị tuyên phạt từ 2 năm tù nhưng cho hưởng án treo đến 12 năm tù về các tội "Buôn lậu" và "Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức".

Đùn đẩy, chối tội

Quá trình xét hỏi, Nguyễn Minh Hùng (nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP VN Pharma) và Võ Mạnh Cường (Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Hàng hải quốc tế H&C) luôn đùn đẩy trách nhiệm cho nhau.

Bị cáo Nguyễn Minh Hùng (bìa phải) và Võ Mạnh Cường luôn né tránh, đùn đẩy trách nhiệm cho nhau

Hùng khai không biết Cường bán cho mình thuốc H-Capita trị ung thư là giả còn Cường lại khai vì tin tưởng đối tác Canada, không nghĩ đối tác cung cấp cho mình thuốc giả. Nhưng các bị cáo không thể lý giải việc chỉ đạo nhân viên làm hợp đồng giả, chi cho đối tác Hồng Kông 10.000 USD, lùi ngày trên hợp đồng…

"Nếu hồ sơ không giả thì thuốc đủ tiêu chuẩn lưu hành ở Việt Nam, còn giả thì không đủ tiêu chuẩn lưu hành. Bị cáo tin tưởng Cường và không nghĩ Cường bán thuốc giả cho mình. Nếu hải quan phát hiện sự việc hồ sơ giả, hợp đồng lùi ngày thì sẽ không được thông quan" - Hùng trình bày.

Hùng khẳng định bản thân không chủ ý buôn lậu, không biết việc cấp dưới làm giả hồ sơ để giao dịch với đối tác ở Hồng Kông, không biết thuốc mình bán là giả.

Hùng nêu lý do kháng cáo là bản thân không có ý thức buôn lậu thuốc, không biết thuốc giả.Hùng khai khi tìm hiểu nguồn gốc, xuất xứ thuốc thì được biết đối tác là Công ty Helix Canada, đối tác nói lô thuốc đạt tiêu chuẩn tốt thông qua một số giấy chứng nhận (sau này công an xác định là giả).

Vậy tại sao VN Pharma lại thuê dược sĩ viết công thức thuốc? Nguyễn Minh Hùng thừa nhận việc thuê người viết công thức nhằm mục đích đạt tiêu chuẩn chất lượng mong muốn, xây dựng để làm cơ sở đặt hàng theo tiêu chuẩn.

Trong vụ án này, các cơ quan tố tụng xác định Nguyễn Minh Hùng đã chỉ đạo nhân viên làm giả hợp đồng mua bán thuốc với một công ty Hồng Kông mặc dù công ty này không cung cấp thuốc cho VN Pharma. Vấn đề này, Hùng khai rằng do công ty Hồng Kông có thể ủy thác từ Công ty Helix. Hùng nói rằng không biết đối tác Hồng Kông hết thời hạn hoạt động ở Việt Nam. Bị cáo Hùng cũng chối phăng việc chỉ đạo thuộc cấp làm giả hợp đồng, ghi lùi ngày trên hợp đồng nhưng các nhân viên khai rằng "chắc lâu ngày anh Hùng quên chứ chính anh Hùng là người chỉ đạo làm chuyện đó".

Chi hoa hồng cho ai?

Tòa hỏi từ 2012 đến 2014, Hùng làm giả hợp đồng mua bán thuốc với Công ty Hồng Kông nhưng thực chất là thông qua Cường để mua thuốc từ ông Raymundo, có đúng không? Hùng thừa nhận là đúng nhưng vẫn khăng khăng không biết hợp đồng mua bán thuốc là giả và mua bán với ai.

Lý giải việc chỉ đạo cấp dưới chi 10.000 USD cho đối tác Hồng Kông, Nguyễn Minh Hùng nói rằng để phát triển công việc làm ăn, thấy đối tác khó khăn tài chính nên giúp. Trong thời gian hoạt động, các bị cáo đã nâng khống giá thuốc từ 25 USD/hộp lên 75 USD/hộp, qua đó thu về 157 tỉ đồng. Khi chủ tọa đặt câu hỏi có phải VN Pharma dùng số tiền 7,5 tỉ đồng để chi hoa hồng cho bác sĩ hay không thì Hùng nói rằng không chi cho bác sĩ mà chỉ phục vụ công tác phát triển công ty. Các bị cáo thừa nhận có chi 7,5 tỉ đồng cho việc phát triển công ty nhưng lại không biết nhân viên của mình chi cho ai, chi ở đâu (!?).

Bản thân Võ Mạnh Cường đã câu kết với Nguyễn Minh Hùng nâng khống giá thuốc. Cường không thừa nhận nâng khống giá để hưởng lợi mà cho rằng chỉ "phục vụ khách hàng".

Công ty Hilex không phải công ty "ma"?

Khi các cơ quan chức năng khám xét Công ty TNHH Thương mại Hàng hải quốc tế H&C do Võ Mạnh Cường làm giám đốc thì phát hiện con dấu giả của công ty Công ty Helix. Vấn đề này, Cường cho rằng con dấu do ông Raymundo, giám đốc công ty, cung cấp chứ bản thân Cường không biết nó là giả.

Trong suốt quá trình làm ăn, kinh doanh, cả Hùng và Cường chưa bao giờ đến xưởng sản xuất của ông Raymundo nhưng vẫn giao dịch. Khi bị cơ quan chức năng phát hiện thuốc Cường mua của ông Raymundo là thuốc giả, Cường nại ra rằng vì tin tưởng ông này có nhà máy ở Canada và nước khác, bản thân ông Raymundo cũng có nhiều bằng cấp.

Theo cáo trạng và bản án sơ thẩm, ông Raymundo sống tại Philippines (không xác định được nhân thân, lai lịch). Tuy nhiên, tại phiên phúc thẩm, Cường nói rằng ông Raymundo là đại diện ủy quyền của Công ty Hilex Canada tại Việt Nam và được Cục quản lý Dược cấp phép hoạt động tại Việt Nam chứ không phải là công ty "ma". Cường đề nghị tòa triệu tập ông này để làm rõ nhiều vấn đề và trả lại công bằng cho bản thân.

Để chứng minh điều này, luật sư của bị cáo Võ Mạnh Cường đã cung cấp cho tòa Giấy phép hoạt động của doanh nghiệp nước ngoài về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam của Công ty Helix Pharmaceuticals Inc. có trụ sở tại 392 Wilson Avenue, Ontario, Canada.

Theo đó, giấy phép này do Cục trưởng Cục quản lý Dược Trương Quốc Cường ký. Giấy phép này được cấp vào ngày 18-6-2014 có thời hạn 5 năm và có giá trị đến ngày 18-6-2019.

Hôm nay (20-10), phiên tòa tiếp tục xét hỏi. 

Đừng đánh tráo khái niệm để trốn tội!

Đó là ý kiến của PGS-TS Phạm Khánh Phong Lan, nguyên Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM, về việc xác định vụ buôn bán thuốc chống ung thư giả của VN Pharma là buôn lậu thay vì buôn thuốc giả

PHẠM DŨNG thực hiện

. Phóng viên: Phiên phúc thẩm xét xử vụ buôn thuốc ung thư giả của VN Pharma đang diễn ra, theo bà nội dung trọng tâm cần làm rõ đó là gì?

- PGS-TS Phạm Khánh Phong Lan: Vụ án này còn ẩn chứa nhiều vấn đề nhưng tại phiên phúc thẩm, tòa cần làm rõ 3 vấn đề chính:

Thứ nhất, tôi vẫn bảo lưu quan điểm đây là vụ án buôn thuốc ung thư giả chứ không phải là buôn lậu. Đừng có đánh tráo khái niệm thuốc giả và buôn lậu để trốn tội.

Thứ hai, cần làm rõ có hay không việc chi hoa hồng cho bác sĩ để tuồn thuốc vào bệnh viện bán cho người bệnh ung thư.

Thứ ba là khái niệm thuốc kém chất lượng và thuốc giả được đưa ra bởi Bộ Y tế mà Bộ Y tế thì được tham mưu bởi Cục Quản lý Dược nên nó không khách quan. Ngoài ra, cần phải làm rõ trách nhiệm của Cục Quản lý Dược trong việc cấp phép để lô thuốc ung thư giả nhập vào Việt Nam.

. Trong phiên phúc thẩm, các bị cáo phủ nhận việc chi hoa hồng số tiền 7,5 tỉ đồng cho bác sĩ đã khai trong phiên tòa sơ thẩm, bà nhận định như thế nào?

- Cần làm rõ tại sao trước đây khai là có chi cho bác sĩ còn bây giờ lại chối. Mà đã khai ra rồi thì phải điều tra tới cùng. Nếu có chi hoa hồng thì chi cho một loại thuốc trị ung thư bị phát hiện giả hay nhiều loại khác.

Lý thuyết là những lô thuốc kém chất lượng, thuốc giả còn đang nằm trong kho, chưa được đưa ra thị trường thì bác sĩ nhận hoa hồng để kê đơn cho việc gì.

Tôi nghĩ rằng số tiền này người ta dùng ngoài sổ sách để chi cho những chuyện không minh bạch. Để khẳng định là hoa hồng chi cho thuốc giả thì đòi hỏi nhiều yếu tố khác nữa, chỉ dựa trên lời khai của bị cáo thì chưa đủ.

. Bà kỳ vọng gì ở phiên tòa phúc thẩm?

- Trước đây cũng như bây giờ, tôi vẫn bảo lưu quan điểm TAND TP HCM xét xử các bị cáo trong vụ án này là chưa phù hợp. Các luật sư và nhiều chuyên gia về dược đã phân tích rất kỹ những điểm chưa phù hợp này. Xử phúc thẩm lần này, tôi mong tòa sẽ soi rọi vụ án một cách kỹ lưỡng để cân nhắc, xét xử trên tinh thần thượng tôn pháp luật, nghiêm minh.

Phiên phúc thẩm sẽ khắc phục những sơ hở mà tòa sơ thẩm chưa làm được, nếu có phát sinh gì thêm thì có thể khởi tố vụ án khác.