Tiềm năng tín chỉ carbon rừng ở ĐBSCL

ĐBSCL có diện tích rừng khá lớn, được đánh giá là nhiều tiềm năng khai thác tín chỉ carbon. Các địa phương ĐBSCL xem việc phát triển thị trường tín chỉ carbon không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần quan trọng vào nỗ lực bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Nguồn lợi lớn

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), đến cuối năm 2023, ĐBSCL có tổng diện tích rừng 244.600 ha, gồm 79.200 ha rừng tự nhiên và 165.400 ha rừng trồng. Tỉ lệ che phủ rừng của vùng này đạt 5,4%.

Dù tỉ lệ che phủ rừng ở ĐBSCL có vẻ khiêm tốn so với các vùng khác nhưng tiềm năng tham gia thị trường tín chỉ carbon không hề nhỏ. Với diện tích rừng hiện có, ĐBSCL hoàn toàn có khả năng tham gia thị trường này, thu về lợi ích kinh tế đáng kể.

Các nhà chuyên môn cho biết việc hình thành tín chỉ carbon không chỉ dựa vào diện tích mà còn phụ thuộc khả năng hấp thụ carbon của từng loại rừng, cũng như các yếu tố khác như chất lượng rừng, sự đa dạng sinh học, tính bền vững trong quản lý rừng... Với 165.000 ha rừng trồng, ĐBSCL có cơ hội lớn trong việc tối ưu hóa khả năng hấp thụ carbon thông qua việc áp dụng các phương pháp trồng và quản lý tiên tiến.

Vừa qua, Việt Nam đã bán được 10,3 triệu tín chỉ carbon rừng (10,3 triệu tấn CO2) tại 6 tỉnh Bắc Trung Bộ thông qua Ngân hàng Thế giới (WB) với đơn giá 5 USD/tấn, thu về 51,5 triệu USD (khoảng 1.200 tỉ đồng). Đây là bước khởi đầu, cho thấy tiềm năng tín chỉ carbon rừng tại Việt Nam, mở ra kỳ vọng cho những địa phương có rừng.

Theo các chuyên gia, tín chỉ carbon rừng là sản phẩm của những dự án giảm phát thải khí nhà kính thông qua việc bảo vệ và phát triển rừng. Các hoạt động này gồm: Ngăn chặn việc mất rừng, suy thoái rừng; tăng cường trồng mới, chăm sóc, bảo vệ rừng hiện có và phục hồi thảm thực vật…

Vì vậy, tham gia thị trường tín chỉ carbon có thể tạo ra động lực mạnh mẽ cho việc bảo vệ và phát triển rừng tại ĐBSCL cũng như cả nước. Việc này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế trực tiếp cho người dân địa phương mà còn góp phần vào nỗ lực giảm thiểu biến đổi khí hậu - vấn đề đặc biệt quan trọng đối với vùng đất dễ bị tổn thương như ĐBSCL.

Cần mô hình tiên phong

Ông Lê Văn Hẳn, Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh, cho biết diện tích rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh năm 2023 là gần 24.000 ha. UBND tỉnh đã giao Sở NN-PTNT chỉ đạo Chi cục Kiểm lâm công khai thông tin hiện trạng rừng năm 2023 trên địa bàn để thống nhất việc khai thác, sử dụng.

Trong năm 2024, toàn tỉnh Trà Vinh dự kiến trồng mới 150 ha rừng. Bên cạnh đó, địa phương sẽ tăng cường quản lý, bảo vệ chặt chẽ diện tích rừng hiện có; sử dụng bền vững, hiệu quả rừng phòng hộ; chú trọng trồng rừng ven biển, ven sông để phòng chống sạt lở và phòng hộ.

Ông Bùi Văn Năm - người dân xã Long Hòa, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh - nhớ lại: "Nhiều năm trước, tỉnh thực hiện dự án trồng rừng phòng hộ tại địa phương, giúp tôi và nhiều người dân nâng cao thu nhập từ tiền công trồng rừng, khai thác lâm sản phụ dưới tán rừng… Vừa qua, nghe nói có thể bán tín chỉ carbon từ rừng nữa nên tôi mong việc này sớm triển khai. Cơ hội mới này sẽ mang lại thêm lợi ích cho cộng đồng, tạo động lực để người dân gắn bó với rừng hơn".

Cà Mau là tỉnh có diện tích rừng khá lớn trong khu vực ĐBSCL, với khoảng 143.000 ha rừng và đất lâm nghiệp. Vì thế, tỉnh có lợi thế đáng kể trong việc phát triển tín chỉ carbon.

Rừng Cà Mau, đặc biệt là rừng ngập mặn, có khả năng hấp thụ và lưu trữ carbon cao - tiềm năng lớn cho việc tạo ra tín chỉ carbon. Điều này không chỉ mở ra cơ hội mới về phát triển kinh tế mà còn góp phần bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Nhiều ý kiến cho rằng việc phát triển thị trường tín chỉ carbon ở Cà Mau có thể trở thành mô hình tiên phong cho cả khu vực ĐBSCL. Theo ông Đinh Hùng Anh, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau, dù đã có cơ sở pháp lý để khai thác thương mại, phát triển thị trường tín chỉ carbon rừng song hiện nay, địa phương này nói riêng và cả nước nói chung vẫn đối mặt nhiều khó khăn trong việc cụ thể hóa các nội dung sao cho phù hợp với điều kiện thực tế.

"Hy vọng thời gian tới, với những giải pháp phù hợp được triển khai sẽ tạo điều kiện thuận lợi để tín chỉ carbon rừng được thương mại hóa rộng rãi; tạo thêm sinh kế, thu nhập cho người dân sinh sống dưới tán rừng; đồng thời bảo vệ môi trường sinh thái theo hướng sản xuất xanh và bền vững, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở Cà Mau và các địa phương liên quan" - ông Đinh Hùng Anh tin tưởng.