Tiêu dùng theo trend dễ mang họa

Thời gian vừa qua, nhiều loại đồ ăn, thức uống từ nước ngoài du nhập đã gây bão thị trường ẩm thực (F&B) Việt Nam và trở thành "hot trend" hay "xu hướng thịnh hành" nhờ hình ảnh bắt mắt, hương vị khác lạ, khiến thực khách quyết tìm bằng được để nếm thử.

Đu "trend" độc, lạ

Xuất hiện cuối tháng 3, trà sữa hành lá - thức uống bắt nguồn từ tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc) - gây bão trên mạng xã hội nhờ hình ảnh ngập hành lá trong ly trà sữa.

Một cửa hàng trà sữa tại Việt Nam đã nhanh chóng bổ sung món trà sữa này vào thực đơn và trở nên nổi tiếng sau video review (đánh giá) của các TikToker nổi tiếng như Hoàng Anh Panda, Hoàng Lam Foodie...

Theo thống kê từ nền tảng SocialTrend YouNet Media từ đầu năm 2024 đến ngày 14-5, trà sữa hành lá đứng tốp 1 bảng xếp hạng SocialTrend Ranking lĩnh vực ăn uống với 168.450 lượt thảo luận và 392.420 lượt tương tác trong khoảng thời gian từ ngày 29-3 đến 3-4.

Chưa dừng lại, các cửa hàng trà sữa còn sáng tạo thêm loại trà sữa "độc dị" khác như trà chanh giò heo, trà sữa mắm tôm, trà sữa ớt tắc, trà sữa mì tôm hải sản, trà sữa hột vịt lộn... Theo tìm hiểu, những loại trà sữa kết hợp với "topping" (món kèm trong ly trà sữa) lạ có giá dao động từ 40.000 - 50.000 đồng/ly.

Một món ăn kinh dị không kém là cà phê sữa trứng bắc thảo hay một phiên bản khác chẳng giống ai như bún bò kem tươi, nước rau má xoài non mắm ruốc... Tuy nhiên, ghi nhận đến nay, các món ăn kỳ quái trên nhanh chóng bị lãng quên, không còn là từ khóa "hot" trên mạng xã hội.

Theo một KOL (người có sức ảnh hưởng) về ẩm thực, những món ăn kinh dị nhưng tạo trend nhờ sự độc lạ và khác biệt của món ăn thu hút sự chú ý của mọi người, tạo hiệu ứng đám đông khiến nhiều người muốn thử. Tuy nhiên, khi đã trải nghiệm, sự tò mò giảm dần và món ăn không còn sức hút như trước. Các món ăn đó chỉ tập trung vào hình thức bên ngoài mà bỏ qua yếu tố hương vị.

"Khi món ăn không ngon hoặc không có gì đặc biệt, người ta sẽ không muốn quay lại lần thứ hai. Một số người cảm thấy khó chịu và sợ hãi khi thấy những món ăn đó. Nhiều người sợ bị đau bụng, ảnh hưởng sức khỏe, khiến họ không muốn thử hoặc chia sẻ với người khác, làm giảm sức lan tỏa của món ăn.

Thị trường ẩm thực thường thay đổi bởi xu hướng mới liên tục xuất hiện. Do đó, các món ăn kinh dị khó có thể cạnh tranh với những xu hướng mới mẻ và hấp dẫn hơn" - KOL này nhận xét.

Phải an toàn và hợp vệ sinh

Nhìn ở góc độ tích cực, ông Danny Võ, cố vấn thương mại quốc tế, cho rằng những món ăn rất mới lạ, có phần "không giống ai" ra đời từ sự sáng tạo của giới trẻ; sự hòa trộn, kết hợp linh hoạt, đa dạng từ nhiều nền văn hóa khác nhau trong điều kiện được giao lưu, học hỏi rất nhiều từ trải nghiệm thực tế ở thế giới bên ngoài và mạng xã hội.

Trước đây, đã có những người thử làm bánh mì burger từ cơm, burger có vị phở… nhằm mang lại cách thưởng thức burger khác biệt. Hay mới đây, một nhà hàng phở theo phong cách quán bar ở TP HCM đã được tạp chí du lịch hàng đầu Mỹ là Condé Nast Traveller vinh danh trong tốp 29 nhà hàng mới mở tốt nhất thế giới năm 2024.

"Trong khi với những món đồ ăn, thức uống từng là "hot trend" như trà sữa hành lá, cà phê sữa trứng bắc thảo, bún bò kem tươi… đã được nghiên cứu một cách kỹ lưỡng về khoa học trong ẩm thực, những yếu tố cân bằng âm dương, ngũ hành trong món ăn hay chưa?

Nhiều người trên thế giới xếp hột vịt lộn vào món ăn kinh dị nhưng người Việt Nam đã ăn hột vịt lộn từ nhiều đời nay, dù vậy hột vịt lộn phải đi kèm với rau răm, muối tiêu để cân bằng âm dương và tránh khó tiêu.

Công thức phối hợp hột vịt lộn với rau răm, muối tiêu là kinh nghiệm ẩm thực lâu đời của người Việt. Những kinh nghiệm tương tự như vậy cần được xem là nền tảng để trên cơ sở đó biến tấu, tạo những món ăn mới hơn, chưa từng có trên bàn ăn" - ông Danny Võ nêu quan điểm.

Các chuyên gia về văn hóa ẩm thực cho rằng tất cả sự sáng tạo, biến tấu trong ẩm thực phải dựa trên sự hiểu biết về văn hóa ẩm thực và không gây dị ứng, ngộ độc thực phẩm...

Lương y Đinh Công Bảy, Hội Dược liệu TP HCM, lưu ý ăn uống quan trọng nhất là an toàn, vệ sinh, phù hợp với tình trạng sức khỏe của từng người. Lựa chọn ăn uống của từng vùng ngoài yếu tố quan trọng là thói quen, văn hóa ẩm thực lâu đời của vùng đó còn có giao lưu, tiếp nhận và pha trộn với địa phương khác, đất nước khác.

"Tùy khẩu vị, tình trạng sức khỏe của mỗi người mà có sự lựa chọn, tiếp nhận món ăn/uống khác nhau, trên cơ sở ăn uống cân bằng, đủ dinh dưỡng. Có thể xem những món ăn mới, phối trộn nhiều thành phần là sự sáng tạo của một bộ phận người trẻ nhưng cần thời gian để theo dõi, kiểm chứng xem những món nào phù hợp, không gây ra vấn đề về tiêu hóa, bảo đảm an toàn thực phẩm và thị hiếu của khách hàng sẽ tồn tại, những món không phù hợp thì sẽ bị loại" - ông Bảy nói.