Điều chỉnh lượng gạo xuất khẩu

Theo báo cáo từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), tháng 8-2013, Việt Nam xuất khẩu (XK) gạo được 620.532 tấn, trị giá FOB: 264,349 triệu USD, giá bình quân đạt 426 USD/tấn. So với cùng kỳ năm ngoái, số lượng giảm 32,55%, trị giá giảm 33,09%, giá giảm 3,46 USD/tấn. XK 8 tháng đầu năm đạt 4,678 triệu tấn gạo, trị giá 2,005 tỉ USD, giá bán 428,62 USD/tấn (so với cùng kỳ năm ngoái giảm 7,86% về lượng, giảm 10,98% trị giá và giá giảm 15,04 USD/tấn).

Áp lực giảm giá

Do hết chỗ chứa, gạo bị hư hỏng, thất thoát và thâm hụt ngân sách, thiếu nguồn tài chính để thực hiện tiếp chương trình, chính phủ Thái Lan đã quyết định hạ giá bán ra gạo tồn kho bằng mọi cách. Giá XK gạo của Thái từ đầu tháng 9 này đã điều chỉnh giảm liên tục, hiện đang có mức giá thấp hơn gạo XK của Việt Nam. Đây là yếu tố chính tác động lên thị trường gạo châu Á hiện nay, người mua quan ngại giao dịch với tâm lý cung cấp thừa, không biết chính phủ Thái có thể chấp nhận bán thấp đến mức nào và giá sẽ giảm đến đâu.

Bên cạnh đó, Ấn Độ đang chuẩn bị thu hoạch vụ chính, có thể đạt 90 triệu tấn. Ấn Độ đã thông qua Luật An ninh lương thực, chương trình lương thực quốc gia lớn nhất thế giới, hỗ trợ 800 triệu người, chiếm 67% dân số Ấn Độ với chi phí khoảng 18 tỉ USD.

Châu Phi có nhu cầu ổn định nhưng cạnh tranh sẽ gay gắt hơn khi giá gạo Thái Lan, Ấn Độ và Pakistan đều giảm. Philippines và Indonesia là 2 thị trường quyết định nhu cầu cuối năm nhưng đang trì hoãn giao dịch do giá thị trường sụt giảm và cạnh tranh gay gắt giữa các nguồn cung trong khu vực, nhất là Việt Nam và Thái Lan. XK gạo Việt Nam đang chậm lại do ảnh hưởng của tình hình nêu trên và chỉ có thể khôi phục nếu nắm bắt được nhu cầu từ Indonesia và Philippines trong những tháng cuối năm.

Cố giữ giá lúa trong nước

Giá lúa gạo tăng trong nửa đầu tháng 8 do gia hạn thực hiện kế hoạch mua tạm trữ nhưng lại giảm sau khi kết thúc mua tạm trữ vào ngày 15-8 do XK chậm. Cuối tháng 8, lúa loại hạt dài tại ruộng còn 4.550-4.650 đồng/kg, lúa thường 4.300-4.400 đồng/kg, giảm 300-350 đồng/kg so với thời điểm giữa tháng 8. Đầu tháng 9 này, lúa loại hạt dài còn 4.400-4.500 đồng/kg, lúa thường 4.150-4.250 đồng/kg, giảm 450-500 đồng/kg so với lúc giữa tháng 8 (lúa khô hạt dài mua tại kho doanh nghiệp hiện còn 5.200 đồng/kg và lúa thường 5.000 đồng/kg).

Do tình hình khó khăn nên VFA cũng có kế hoạch điều chỉnh XK gạo trong tháng 9 là 650.000 tấn, giảm 100.000 tấn so với kế hoạch tháng trước. Cộng XK quý III là 1,846 triệu tấn, giảm 230.000  tấn so với kế hoạch tháng trước.

Ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch VFA, cho biết để giữ giá lúa trong nước, VFA đã có văn bản đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiến nghị Chính phủ có biện pháp hỗ trợ tiếp cho các doanh nghiệp đã mua tạm trữ để hạn chế rủi ro do giá thị trường XK sụt giảm, hỗ trợ tiếp giá lúa gạo đang giảm do XK chậm cũng như cho tăng thêm 1 tháng hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp mua tạm trữ lúa, gạo vụ hè thu đến ngày 15-10 thay vì 15-9. Cho mua thêm 300.000 tấn quy gạo vụ hè thu và thu đông từ ngày 15-9 đến 15-10 và được hỗ trợ lãi suất 2 tháng, từ ngày 15-9 đến 15-11.