TỌA ĐÀM GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN KINH TẾ TƯ NHÂN: Thúc đẩy động lực tăng trưởng quan trọng nhất

Ngày 20-3, Báo Người Lao Động đã tổ chức Tọa đàm "Giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân", với sự tham gia của nhiều chuyên gia đầu ngành và đại diện cộng đồng doanh nghiệp trong nước.

Cần chính sách phù hợp

Từ Singapore, GS-TS Vũ Minh Khương, giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu - Đại học Quốc gia Singapore, cho biết trong chuyến thăm Singapore mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài phát biểu quan trọng tại trường này. Bài phát biểu khẳng định kinh tế tư nhân có thể là vũ khí chiến lược giúp Việt Nam nâng cao vị thế quốc gia, tạo ra những đột phá lớn, mở ra tiềm năng phát triển cho đất nước nếu được phát huy tốt.

Theo GS-TS Vũ Minh Khương, mặc dù có khát khao, quyết tâm và sự chủ động song khu vực tư nhân nói riêng và các thành phần kinh tế nói chung đang đối mặt nhiều hạn chế về thể chế, gây ra những điểm nghẽn nghiêm trọng.

"Nhiều quy định hiện hành có vẻ như cho phép doanh nghiệp (DN) tư nhân tồn tại nhưng lại không tạo điều kiện cho phát triển, khiến nền kinh tế khó có bước đột phá" - ông Vũ Minh Khương nhận xét. Để khắc phục điểm nghẽn, ông cho rằng cần có tầm nhìn chiến lược dài hạn từ nay đến giai đoạn 2030-2045.

TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, lưu ý khu vực tư nhân gồm 3 thành phần chính: DN tư nhân, kinh tế cá thể (chủ yếu là hộ kinh doanh) và kinh tế tập thể (chủ yếu là hợp tác xã). Tuy nhiên, từ năm 2021, Tổng cục Thống kê - Bộ Kế hoạch và Đầu tư (nay là Cục Thống kê - Bộ Tài chính) đã gộp chung 3 thành phần này thành khu vực kinh tế ngoài nhà nước. Điều này khiến bức tranh kinh tế tư nhân trở nên thiếu rõ ràng, gây khó khăn trong việc đánh giá chính xác mức độ đóng góp của từng thành phần.

Dẫn số liệu cả nước có khoảng 5,2 triệu hộ kinh doanh nhưng chỉ khoảng 2,1 triệu hộ đăng ký kinh doanh và nộp thuế đầy đủ, còn lại là nộp thuế khoán, TS Cấn Văn Lực nhấn mạnh cần khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành DN siêu nhỏ và hỗ trợ họ chuyển đổi.

"Qua tham khảo kinh nghiệm của Trung Quốc, chúng tôi kiến nghị hoàn thiện thể chế, đột phá trong cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh; quyết liệt cắt giảm 30% thủ tục hành chính, chi phí kinh doanh; phân loại DN để có chính sách quản lý phù hợp theo quy mô, tính chất hoạt động" - TS Cấn Văn Lực nhấn mạnh.

PGS-TS Trần Hoàng Ngân - Nhà giáo Ưu tú, Đại biểu Quốc hội khóa XIII, XIV, XV - cũng cho rằng cần khảo sát cụ thể tình hình thực tế của DN tư nhân để có những chính sách, chiến lược phù hợp thực tiễn.

Theo PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thái độ và tầm nhìn của nhà nước đối với khu vực tư nhân sẽ quyết định chính sách, giải pháp phát triển. "Nếu đã lựa chọn kinh tế thị trường và xác định kinh tế tư nhân đóng vai trò chủ đạo thì các chính sách, chiến lược phát triển cũng phải lấy khu vực này làm trọng tâm" - ông Trần Đình Thiên nhìn nhận.

Tự tin, mạnh dạn dấn thân

Chỉ ít ngày sau khi Đảng, Chính phủ đưa ra thông điệp về phát triển kinh tế tư nhân trở thành động lực tăng trưởng quan trọng nhất, tinh thần của cộng đồng DN được cải thiện mạnh mẽ.

"Chúng tôi cảm thấy tự tin hơn, mạnh dạn phát triển hơn và tin rằng tương lai phía trước của cộng đồng DN sẽ rất sáng" - bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TP HCM, Chủ tịch Tập đoàn Tân Đông Hiệp - bày tỏ.

Ông Lê Trí Thông - Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ TP HCM, Tổng Giám đốc Công ty Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ) - ví von thời điểm năm 1986 như "đêm trước" của công cuộc đổi mới. Việt Nam đang bước vào một kỷ nguyên khác - kỷ nguyên của sự vươn mình. Khác với thời kỳ "phá rào", để "vươn mình" thì cần tìm đúng lối đi, xác định những "mũi nhọn chiến lược" và thực hiện những "đặt cược chiến lược".

Dẫn chứng Trung Quốc đặt cược vào ngành xe điện với chiến lược rõ ràng từ chính sách đến cơ chế kết nối DN, ông Lê Trí Thông cho rằng "hệ điều hành" của kỷ nguyên vươn tầm cần trí tuệ, sự sáng tạo cùng những chính sách, bản vẽ chiến lược và khả năng chèo lái của DN. "Nhà nước cần mở rộng con đường cho DN, tăng cường các nguồn đầu tư, thúc đẩy dòng vốn, đồng thời nâng cao trình độ của các "tay lái", tức là các DN tư nhân" - ông Thông đề xuất.

Quan tâm vai trò của nguồn nhân lực trong việc thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển, PGS-TS Phạm Tiến Đạt, Hiệu trưởng Trường ĐH Tài chính - Marketing (UFM), nêu quan điểm cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ở cả 3 khối: tư nhân, nhà nước và đào tạo. UFM đã hình thành các trung tâm tư vấn về những lĩnh vực ngành nghề mà trường có thế mạnh, phối hợp với DN lớn đào tạo nhân lực theo yêu cầu thực tế.

Theo TS Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia chính sách công, trọng tâm của chính sách phát triển kinh tế tư nhân là chọn lọc các lĩnh vực, công trình ưu tiên phát triển theo từng giai đoạn, phù hợp với khả năng huy động và phân bổ nguồn lực. Về chỉ đạo của Tổng Bí thư liên quan việc đặt hàng DN tham gia các dự án trọng điểm, TS Nguyễn Quốc Việt lưu ý cần thực hiện trên cơ sở tiêu chí lựa chọn rõ ràng, công khai và có giới hạn phạm vi cụ thể.