Tổng giám đốc Việt Á Phan Quốc Việt cùng nhóm cựu sĩ quan Học viện Quân y tiếp tục hầu toà

Sáng 17-7, Tòa án Quân sự Trung ương mở phiên tòa hình sự phúc thẩm xem xét đơn kháng cáo của bị cáo Phan Quốc Việt, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) cùng 6 bị cáo khác trong vụ án xảy ra tại Học viện Quân y.

Hồi cuối tháng 12-2023, tại phiên tòa sơ thẩm, Tòa án Quân sự thủ đô tuyên phạt Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc Công ty Việt Á, 25 năm tù về 2 tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.

Hai bị cáo Hồ Anh Sơn, cựu phó giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân y; Trịnh Thanh Hùng, cựu phó vụ trưởng Vụ Các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN), lần lượt bị tuyên 12 năm tù và 15 năm tù, cùng về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

4 bị cáo còn lại, trong đó có 3 cựu sĩ quan thuộc Học viện Quân y, cùng bị tuyên phạm tội vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng: Nguyễn Văn Hiệu, cựu trưởng phòng Trang bị vật tư, 7 năm tù; Ngô Anh Tuấn, cựu Trưởng phòng Tài chính, 4 năm tù; Lê Trường Minh, cựu trưởng ban Hóa dược, 6 năm tù; Vũ Đình Hiệp, Phó tổng giám đốc Công ty Việt Á, 6 năm tù.

Về trách nhiệm dân sự, tòa buộc bị cáo Hồ Anh Sơn và Công ty Việt Á liên đới bồi hoàn hơn 18 tỉ đồng, là số tiền được giải ngân để thực hiện đề tài nghiên cứu kit test. Ông Sơn còn phải nộp lại hơn 1,7 tỉ đồng, là tiền thu lợi bất chính từ hành vi mua, bán tăm bông và ống môi trường.

Theo bản án sơ thẩm, tháng 1-2020, Học viện Quân y đề xuất triển khai nhiệm vụ nghiên cứu bộ kit chẩn đoán COVID-19. Đề tài được Bộ KH-CN phê duyệt, kinh phí gần 19 tỉ đồng, do cựu thượng tá Hồ Anh Sơn làm chủ nhiệm. Với động cơ vụ lợi, lại sẵn quen biết Phan Quốc Việt, bị cáo Trịnh Thanh Hùng yêu cầu bị cáo Sơn đưa Công ty Việt Á vào cùng tham gia đề tài.

Trong quá trình triển khai, thay vì sử dụng kết quả nghiên cứu, 3 bị cáo Hùng, Việt và Sơn lại thống nhất dùng bộ kit do Công ty Việt Á cung cấp để nghiệm thu, với lý do bộ kit này hiệu quả hơn bộ kit mà Học viện Quân y nghiên cứu.

Để được cấp lưu hành chính thức, bị cáo Việt sau đó chỉ đạo cấp dưới soạn biên bản thể hiện Học viện Quân y đồng ý cho Công ty Việt Á được toàn quyền sử dụng kết quả nghiên cứu và được in logo Học viện Quân y lên sản phẩm. Từ đây, Bộ Y tế chấp thuận cho Công ty Việt Á được lưu hành sản phẩm kit test COVID-19 chính thức. Cơ quan tố tụng xác định, sản phẩm kit test COVID-19 nghiên cứu bằng tiền Nhà nước, do Bộ KH-CN làm chủ sở hữu đã bị chuyển thành sản phẩm của Công ty Việt Á và để doanh nghiệp này bán thương mại. Sau khi được Bộ Y tế cấp phép, bị cáo Việt cảm ơn bị cáo Hùng 350.000 USD (khoảng 8 tỉ đồng) và "hoa hồng"cho bị cáo Sơn 2,5 tỉ đồng.

Ngoài ra, bị cáo Hồ Anh Sơn còn có sai phạm trong việc mua, bán tăm bông, ống môi trường dán nhãn Viện Nghiên cứu y dược học quân sự và cung cấp cho Công ty Việt Á để bán cho các cơ quan, tổ chức sử dụng trong phòng, chống dịch. Qua đó, bị cáo này được hưởng lợi trái phép 2,1 tỉ đồng.

Trong năm 2021, Học viện Quân y tổ chức Trung tâm xét nghiệm dã chiến tham gia hỗ trợ phòng chống dịch COVID-19 ở một số địa phương trong đó có Bắc Ninh, Bắc Giang, TP HCM.

Học viện Quân y không thực hiện việc chỉ định thầu theo đúng quy định. Bị cáo Nguyễn Văn Hiệu đã cho Công ty Việt Á ứng trước kit xét nghiệm, sau đó hợp thức hồ sơ chỉ định thầu, không tuân thủ các quy định của Luật Đấu thầu... Do vậy không bảo đảm công bằng, minh bạch trong đấu thầu.

Cơ quan tố tụng xác định giá kit test trên các hợp đồng mua bán giữa Học viện Quân y và Công ty Việt Á không đúng giá trị thực, gây thiệt hại cho Học viện Quân y số tiền 27,7 tỉ đồng. Ngoài số tiền hơn 2,4 tỉ đồng đã chi cho bị cáo Hồ Anh Sơn, Công ty Việt Á còn chi "hoa hồng" cho bị cáo Nguyễn Văn Hiệu hơn 3,5 tỉ đồng; bị cáo Ngô Anh Tuấn hơn 1 tỉ đồng.