TPHCM - Rotterdam kết nối "hành lang vận chuyển xanh": Sân bay Long Thành sẽ học mô hình Schiphol?

Sáng 12-11, hội thảo "Phát triển cảng biển và cảng hàng không bền vững" diễn ra tại khách sạn JW Marriott (TPHCM), với sự tham dự của Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường, Bộ trưởng Ngoại thương và Phát triển Hà Lan Aukje de Vries, Đại sứ Hà Lan tại Việt Nam Kees van Baar và Tổng Lãnh sự Hà Lan tại TPHCM Raissa Marteaux. Hội thảo không chỉ tập trung vào phát triển cảng biển mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của sân bay trong việc nâng cao kết nối giao thông và thúc đẩy phát triển kinh tế.

Định hướng phát triển cảng, sân bay bền vững

Phát biểu khai mạc, ông Bùi Xuân Cường khẳng định sự kiện này có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam – Hà Lan ngày càng phát triển, nhất là trong lĩnh vực thương mại, logistics và chuyển đổi xanh. "TPHCM tự hào là địa phương đi đầu trong hợp tác với Hà Lan. Kim ngạch thương mại song phương đạt 2,4 tỉ USD trong 6 tháng đầu năm 2025. Hà Lan hiện là nhà đầu tư lớn nhất của Liên minh châu Âu tại TPHCM với tổng vốn gần 5,5 tỉ USD" - ông Bùi Xuân Cường chia sẻ.

TPHCM hiện có quan hệ kết nghĩa với 3 thành phố Hà Lan gồm Rotterdam, Eindhoven và Emmen. Trong đó, Rotterdam, đô thị cảng hàng đầu thế giới được xem là đối tác chiến lược của TPHCM trên hành trình phát triển hệ thống cảng biển hiện đại, thông minh và bền vững.

Theo lãnh đạo TPHCM, Việt Nam nói chung và TP HCM nói riêng đang bước vào giai đoạn mở rộng hạ tầng cảng biển và hàng không quy mô lớn. Hệ thống 98 bến cảng sau khi hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa- Vũng Tàu đạt tổng sản lượng hàng hóa hơn 330 triệu tấn/năm. Đặc biệt, cụm cảng Cái Mép– Thị Vải đã lọt Top 10 cảng container hiệu quả nhất thế giới theo xếp hạng của Ngân hàng Thế giới và S&P Global.

Thành phố đang thúc đẩy Cảng Cái Mép– Thị Vải và Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, hướng đến trở thành trung tâm logistics mang tầm khu vực. Trong khi đó, hệ thống Tân Sơn Nhất – Long Thành – Côn Đảo – Vũng Tàu sẽ hình thành mạng lưới kết nối không – thủy – bộ liên vùng, đưa TPHCM trở thành trung tâm hàng không và logistics hàng đầu Đông Nam Á.

Nhấn mạnh thách thức về hạ tầng, kết nối đa phương thức và biến đổi khí hậu, ông Bùi Xuân Cường cho rằng hợp tác với Hà Lan, quốc gia đi đầu về công nghệ quản lý nước, vận tải biển và hàng không có ý nghĩa then chốt. Phó Chủ tịch UBND TP HCM đề xuất bốn hướng hợp tác trọng tâm:

Phát triển cảng biển xanh và thông minh.

Nghiên cứu mô hình "đô thị sân bay" Amsterdam Schiphol để áp dụng cho Tân Sơn Nhất và Long Thành.

Phát triển mạng lưới logistics liên vùng và khu thương mại tự do theo hướng số hóa.

Hợp tác chuyển đổi xanh, năng lượng tái tạo và kinh tế tuần hoàn.

Hình thành “hành lang vận chuyển xanh” Cái Mép – Rotterdam

Tại phiên thảo luận "Phát triển cảng – Cơ hội và thách thức cho TPHCM", đại diện Tập đoàn Damen (Hà Lan) giới thiệu các giải pháp công nghệ như tàu điện, cảng tự sản xuất năng lượng, sạc điện trực tiếp, hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng không (net zero).

Đại diện Pon PhuThai Cat cho biết doanh nghiệp đầu tư 1,5 tỉ USD vào các giải pháp động cơ hybrid và năng lượng điện nhằm phát triển hạ tầng cảng xanh tại Việt Nam, đồng thời đề nghị Nhà nước sớm hoàn thiện khung pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật cho lĩnh vực chuyển đổi năng lượng.

Phía Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn nêu vấn đề tái chế, xử lý pin và tấm năng lượng mặt trời sau thời gian sử dụng. Theo các nhà sản xuất, pin có thể tái sử dụng hoặc thay thế sau khoảng 10 năm; khi thải bỏ sẽ được xử lý theo quy trình hạn chế tối đa tác động môi trường.

Đại diện Cảng Rotterdam khẳng định xu hướng "hành lang vận chuyển xanh" đang trở thành trụ cột trong chuỗi logistics toàn cầu. Để hình thành tuyến Cái Mép– Rotterdam, hai bên cần chia sẻ dữ liệu và thống nhất tiêu chuẩn quốc tế. "Rotterdam hiện có hành lang xanh với Singapore và hoàn toàn có thể mở rộng hợp tác với Việt Nam, trong đó Cái Mép là điểm tiên phong", đại diện Cảng Rotterdam cho biết.

Ở phiên họp về hàng không, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) trình bày kế hoạch phát triển hệ thống cảng hàng không thông minh, xanh và an toàn. Đến năm 2030, ACV dự kiến hoàn thiện mạng lưới sân bay quốc gia, đưa Long Thành giai đoạn 1 vào vận hành năm 2026, nâng tổng công suất toàn hệ thống lên 179 triệu hành khách/năm.

ACV cũng triển khai nhiều giải pháp tiết kiệm năng lượng như lắp đặt điện mặt trời, sử dụng phương tiện điện tại sân bay, hệ thống giám sát năng lượng thông minh và ứng dụng công nghệ quản lý bay A-CDM, giúp giảm hơn 16.800 tấn khí CO₂ mỗi năm.

Kết thúc hội thảo, các bên thống nhất đẩy mạnh trao đổi và xúc tiến hợp tác cụ thể trong lĩnh vực cảng biển, hàng không và logistics, hướng tới mục tiêu kết nối "hai cửa ngõ của thế giới"  Rotterdam và TP HCM theo hướng hiện đại, xanh và bền vững.