TPHCM sẽ thử nghiệm ô tô bay, UAV giao hàng: Doanh nghiệp lo vướng pháp lý, vùng cấm bay

UBND TPHCM vừa có báo cáo về tình hình thực hiện Nghị quyết 57/2024 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 71/2025 của Chính phủ.

Xác định phát triển kinh tế tầm thấp là một trong những nội dung trọng tâm giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2045, TP HCM sẽ thử nghiệm các dịch vụ ứng dụng, khai thác phương tiện bay không người lái.

Đại diện một doanh nghiệp trong lĩnh vực UAV nhận xét TPHCM có nhiều điều kiện để phát triển dịch vụ UAV. Công nghệ này đã chứng minh được hiệu quả ở nhiều lĩnh vực và có thể mở rộng sang các mô hình giá trị cao hơn.

Tuy nhiên, theo doanh nghiệp này, việc triển khai các dịch vụ UAV đang gặp nhiều vướng mắc do khung pháp lý còn hạn chế. UAV trên thị trường chủ yếu được phép hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp như phun thuốc trừ sâu, khảo sát vùng trồng. Nếu ứng dụng UAV vào giao hàng hay vận tải hành khách sẽ đòi hỏi hệ thống quản lý phức tạp hơn. Hiện nay, cơ chế quản lý bay đô thị - từ giám sát hành trình, kết nối dữ liệu đến bảo mật - vẫn chưa hoàn thiện.

"Chỉ khi khung pháp lý, cơ chế quản lý UAV được hoàn thiện, các ứng dụng phức tạp hơn như UAV giao hàng, hay xa hơn là ô tô bay, mới có thể triển khai. Khi đó, doanh nghiệp mới có đủ cơ sở tính tới kế hoạch thâm nhập lĩnh vực này" - đại diện doanh nghiệp bày tỏ.

Ông Phạm Thanh Toàn, CEO Công ty CP Công nghệ thông minh MiSmart, cho biết vướng mắc lớn nhất hiện nay là mạng lưới vùng bay - vùng cấm bay tại TPHCM quá gần nhau, làm tăng rủi ro UAV xâm nhập khu vực hạn chế.

Bên cạnh đó, khung pháp lý cho nhiều mô hình ứng dụng vẫn chưa rõ ràng. Nhiều sáng kiến như robot tự hành, giao hàng tự động từng thất bại do thiếu bài toán kinh tế và môi trường thử nghiệm phù hợp.

Ông Toàn đề xuất TPHCM thí điểm UAV tại các cảng biển như Cát Lái hoặc Cái Mép - Thị Vải. Đây là những nơi có ít vật cản, nhu cầu vận chuyển thực tế cao (giao thuốc men, thực phẩm, vật tư giữa bờ và tàu) và rủi ro ảnh hưởng cộng đồng thấp.

Mô hình này đã được Singapore triển khai thành công. Tại đảo quốc, UAV được sử dụng để giao hàng từ bờ ra tàu, cung cấp nhu yếu phẩm và thuốc men cho thủy thủ đoàn.

"Dịch vụ UAV chỉ phát huy hiệu quả nếu xuất phát từ nhu cầu thật và có giá trị kinh tế rõ ràng. Chúng tôi đang thực hiện một số sandbox ở khu vực tỉnh Bình Thuận cũ để thử nghiệm dịch vụ" - ông Toàn thông tin.

Cũng theo CEO MiSmart, hiện nay, cơ quan quản lý đã có cơ chế theo dõi phương tiện bay nhưng chưa có hệ thống đồng bộ để giám sát toàn diện. Do đó, cần xây dựng hệ thống quản lý tập trung tương tự quản lý giao thông đường bộ, trong đó mỗi UAV có biển số để xác định chủ sở hữu, người điều khiển và trách nhiệm pháp lý khi gây ra tai nạn.