Trăm năm lăn theo con sóng bạc đầu

Xóm thuyền thúng Phước Hải, nằm sát mé biển, được bao quanh bởi 2 con đường Lê Lai và Trần Hưng Đạo luôn tấp nập người. 4 giờ, khi trời còn chưa tỏ nhưng làng biển Phước Hải đã sáng đèn, rộn ràng tiếng chài lưới ra khơi.

Lăn tròn theo chiếc thúng

Ông Dương Bảo Khanh, người có hơn 30 năm làm nghề biển đẩy chiếc thuyền thúng tròn lăn ra khỏi cát rồi nhảy phắt qua mạn thuyền. Ông Khanh dùng 2 chân đứng vững ở bụng thúng, 2 tay nắm chặt vành thúng, người chồm về hướng cần đến, mông và vai lắc mạnh. Thúng cứ thế lướt ra khơi.

8 giờ 30 phút sáng, những chuyến thúng đầu tiên đã cập bờ. 9 giờ sáng, những hàng dài thuyền thúng đã sắp đầy trên bãi cát. Từ trên cao, bãi biển Phước Hải như một bức tranh với những nốt chấm tròn rực rỡ sắc màu xanh, đỏ, vàng, đen... Đó là dấu tròn của thuyền thúng. Đó cũng là dấu tròn của một làng chài trăm tuổi với biết bao cuộc đời của ngư dân rong ruỗi bám biển mưu sinh.

Bên làn sóng cuộn tung bọt trắng xóa, gió lồng lộng thổi như tạt cát vào mặt nhưng ông Lê Hữu Đức (60 tuổi) vẫn điềm tĩnh đẩy chiếc thuyền thúng vào bờ cát rồi thoăn thoắt gỡ hơn 20 tấm lưới đang trộn vào nhau sau một chuyến đánh bắt trở về.

Ông Đức cho biết, ngày nào gia đình ông cũng thức dậy sớm và bắt đầu ra biển từ lúc 4 giờ sáng. Khi thuyền vào bờ, vợ ông phụ phân ra từng loại cá: Cá đối, cá phai, cá ngân, mực, tôm… rồi sau đó đem ra chợ Phước Hải để bán. "Ngày nhiều, tui đánh được vài chục ký. Ngày nào sóng to gió lớn, đánh gần bờ cũng được 5-7 kg cá mỗi ngày, vợ chồng già đủ sống" - ông Đức nói.

Vừa đạp tung mẻ lưới đang rối bời để khâu vá, ông Trương Văn Mỹ vừa kể, điều đặc biệt ở làng chài Phước Hải là đa số các chuyến biển đều không đánh bắt xa bờ bằng tàu thuyền lớn mà ngư dân chỉ dùng thuyền thúng ra khơi. Mỗi chuyến biển thường bắt đầu từ 3-4 giờ, ngư dân chỉ đánh bắt trong phạm vi khoảng 3 hải lý gần bờ rồi trở về trong buổi sáng.

"Cách đây hơn 10 năm, tui bỏ đi bạn, đầu tư 80 triệu đồng mua thúng, ngư cụ, động cơ… tự mình kiếm sống. Thu nhập không cao như những nghề đánh bắt khác, tuy nhiên nghề thúng cho thu nhập ổn định. Nếu trúng mùa thì cũng có khi kiếm khoảng 2 - 3 triệu đồng mỗi ngày không chừng" - ông Mỹ chia sẻ.

Cánh tay phải của ngư dân

Ngồi bệt trên bãi cát sau một ngày lăn tròn với thúng ra khơi, ngư dân Nguyễn Văn Ghe cho biết nghề thuyền thúng ở Phước Hải đã hình thành từ lâu đời. Những khi biển động, tàu lớn không thể ra khơi thì thuyền thúng chính là phương tiện đánh bắt và cung cấp hải sản tại chỗ chủ lực, đảm bảo đời sống… Nghề lưới thúng có thể hoạt động quanh năm nên dần dà nghề này đã trở thành nét riêng, độc đáo của làng chài Phước Hải.

Ngư dân Quách Văn Tuấn cho hay, không biết làng thúng lưới Phước Hải xuất hiện từ bao giờ nhưng nơi đây đã có nhiều thế hệ trong một gia đình nối tiếp nhau hành nghề thúng trên biển. Ban đầu, ngư dân chỉ đi lưới bằng thúng chèo tay nên đánh bắt chẳng được nhiều hải sản. Sau đó, ngư dân chuyển dần sang lưới cá bằng thúng máy.

"Từ ngày dùng thúng máy thay thúng chèo tay, ngư dân Phước Hải có cuộc sống ổn định. Mỗi ngày tôi kiếm được khoảng chục ký cá các loại. Sau khi trừ chi phí, còn dư khoảng 500.000 đồng. Hôm nào "trúng mánh" được mấy ký mực nang hoặc cua, ghẹ có thể được vài triệu đồng. Nghề lưới thúng quanh năm suốt tháng không có ngày nghỉ, nhưng đã đi biển là không sợ đói" - anh Tuấn nói.

Theo chính quyền địa phương, hiện xã Phước Hải có 285 thúng máy hoạt động gần bờ. Số lượng thuyền thúng ở Phước Hải vẫn gia tăng từng ngày, các loại hải sản thu hoạch được cũng phong phú hơn. Nhiều dịch vụ, quán ăn hải sản tại khu vực bờ kè Phước Hải đã hình thành, thu hút lượng lớn khách du lịch trong và ngoài tỉnh đến thưởng thức, mang lại thu nhập ngày càng ổn định cho người dân.

Nghề thúng đã trở thành "cánh tay phải" của ngư dân Phước Hải, giúp nhiều hộ gia đình thoát nghèo bền vững. "Xã dự kiến thành lập 2 bãi neo đậu thúng cho ngư dân, xây dựng đề án trải nghiệm du lịch trên biển. Khi đó, khách đến Phước Hải, ngoài tắm biển còn có thể theo thúng ngư dân ra đánh bắt hải sản, trải nghiệm thực tế" - một lãnh đạo xã Phước Hải cho biết.