Triển khai Nghị quyết 98: Tránh tình trạng có quyền nhưng xin ý kiến

Ngày 10-1, UBND TP HCM tổ chức hội nghị nghiên cứu, thảo luận ý kiến đối với dự thảo nghị định phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực cho TP HCM. Nghị định này cụ thể hóa một số nội dung tại Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội gồm mở rộng phân cấp, ủy quyền cho HĐND TP HCM, UBND TP HCM; ban hành một số cơ chế chính sách đặc thù trong thực tiễn quản lý, phát triển thành phố...

Tiến sĩ Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, cho hay nếu thành phố chờ ý kiến của các bộ, cơ quan ngang bộ đề xuất các vấn đề phân cấp thì rất khó đáp ứng được mong muốn của thành phố có đủ thẩm quyền để thực hiện các chính sách đã được Quốc hội ban hành ở Nghị quyết 98.

"Chúng ta cần được phân cấp vấn đề gì thì thành phố phải tự đề nghị và báo cáo Chính phủ...Nếu chờ ý kiến các bộ ngành thì có khi mất 2-3 năm nữa cũng chưa thể làm" – ông Tuấn nói.

Ông đề nghị các sở, ngành cũng tham mưu UBND TP HCM đề xuất phân cấp mạnh mẽ hơn nữa. Nội dung nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ nên phân cấp cho thành phố để tính hiệu quả, hiệu lực từ nghị định Chính phủ ban hành giúp thành phố thực hiện được các chính sách đặc thù quy định từ Nghị quyết 98.

"Một điểm rất quan trọng trong nghị định này là bỏ được tình trạng giao thẩm quyền, phân cấp cho thành phố rồi nhưng mà vẫn xin ý kiến, đề nghị thống nhất trước khi quyết định. Tinh thần là phải bỏ được vấn đề quyền của mình nhưng trước khi quyết phải hỏi chúng tôi. Như vậy sẽ mất nhiều thời gian, thời cơ" – ông Trần Anh Tuấn lưu ý.

Trong khi đó, bà Phạm Phương Thảo, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP HCM, lưu ý phân định rõ thẩm quyền chung của UBND TP HCM, thẩm quyền riêng của Chủ tịch UBND TP HCM.

Về tổ chức bộ máy, bà Phạm Phương Thảo đề nghị TP HCM được giao quyền chủ động sắp xếp các sở, ngành, phòng, ban, chủ động về biên chế và thu nhập tăng thêm. Trong đó, biên chế nhân sự nên tương ứng với dân số.

GS.TS Mai Hồng Quỳ, nguyên Hiệu trưởng Trường đại học Luật TP HCM, cho rằng các sở, ngành nên chủ động nói ra nhiều vướng mắc, những điều làm được và chưa làm được. Đây là lúc phát huy tính dám nói và cần tham mưu ý kiến nhiều hơn nữa để sau này giải quyết các công việc được gỡ rối nhiều hơn.

Bà Quỳ cho rằng Nghị định này phải quy định những cơ chế đặc thù đã được thể hiện trong Nghị quyết 98, tinh thần của nghị quyết được cụ thể trong các lĩnh vực cụ thể.

GS.TS Mai Hồng Quỳ kiến nghị nên chăng mạnh dạn đặt tên nghị định đúng với tinh thần Nghị quyết 98 là "Nghị định về cơ chế đặc thù cho một số ngành, lĩnh vực cụ thể". Ngoài ra, khi đã phân cấp thì thành phố thực hiện quyền tự chủ nên cần bổ sung nguyên tắc: "Chính phủ có trách nhiệm bảo đảm các điều kiện thực hiện thẩm quyền được phân cấp, được tạo cơ chế đặc thù".

"Trong trường hợp thực hiện nghị định này thì chắc chắn sẽ có mâu thuẫn với văn bản pháp luật khác, thế thì giải quyết vấn đề này như thế nào? Trong trường này thì nghị định này phải được ưu tiên áp dụng. Nếu lúc mâu thuẫn lại bảo luật chuyên ngành quy định thế này, luật kia quy định thế kia rồi thì khó. Nghị định này phải có điều quy định về giải quyết mâu thuẫn pháp luật" – GS.TS Mai Hồng Quỳ nói.

Phó Chủ tịch UBND TP HCM Võ Văn Hoan cho hay nhiều ý kiến cho thấy cần thiết yêu cầu mạnh mẽ hơn, toàn diện hơn trong phân cấp cho thành phố nhưng vấn đề quan trọng là điều khoản thi hành.

"Điều khoản thi hành không chặt chẽ thì phải xin ý kiến Chính phủ. Phối hợp với bộ ngành, như vậy sẽ khó khăn. Vì vậy, giao quyền thì giao luôn quy trình thủ tục để áp dụng tại TP HCM chứ không cần hướng dẫn" – ông Võ Văn Hoan nói.