Trồng cây gây rừng chống biển xâm thực

Theo thống kê của cơ quan chức năng, hơn 10 năm qua, tỉnh Cà Mau đã mất khoảng 6.250 ha đất và rừng phòng hộ ven biển do sạt lở. Khi không còn những đai rừng phòng hộ bảo vệ, sóng đã đánh trực tiếp vào bên trong, dẫn đến nhiều công trình đê biển bị ảnh hưởng, đường giao thông, bờ bao hư hỏng…, đe dọa cuộc sống và sản xuất của hàng ngàn hộ dân.

Tạo bãi, gây bồi

Những năm qua, do tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng, tình trạng sạt lở bờ biển ở Cà Mau ngày càng phức tạp và khó lường. Tại những khu vực chưa được đầu tư kè chống sạt lở, vô số cây đước, mắm có tuổi đời hàng chục năm chết nằm trơ gốc hoặc bị sóng biển cuốn trôi.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau, cho biết bờ biển ở địa phương dài hơn 310 km nhưng có đến 204 km bị sạt lở. Địa hình Cà Mau thấp nên thường xuyên bị ngập nước, chịu tác động của hai chế độ thủy triều, kết cấu địa chất lại yếu nên rất dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu, dễ thấy nhất là sạt lở bờ biển.

Trước thực tế trên, Trung ương đã hỗ trợ Cà Mau hàng ngàn tỉ đồng để xây dựng các công trình phòng chống sạt lở bờ biển. Từ nguồn vốn này, cơ quan chức năng của tỉnh đã xây khoảng 93 km kè bảo vệ bờ biển với tổng kinh phí 3.590 tỉ đồng; xây kè ngầm giảm sóng gây bồi, tạo bãi với chiều dài hơn 12 km…

Những công trình kè chống sạt lở bờ biển được bố trí vốn và đầu tư hoàn thiện không chỉ khắc phục được tình trạng sạt lở mà còn góp phần tạo bãi, gây bồi. Tỉnh Cà Mau đang phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai thực hiện Dự án xây dựng Đê biển Tây từ Cái Đôi Vàm đến Kênh Năm và kè phòng chống sạt lở bờ biển các đoạn xung yếu từ cửa Sông Đốc đến cửa Bảy Háp; Dự án chống xói lở bờ biển Gành Hào…

Theo ông Tùng, sắp tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau sẽ sử dụng kinh phí hỗ trợ từ trung ương và các tổ chức hợp tác quốc tế, huy động nguồn lực để xây dựng thêm những giải pháp công trình bảo vệ bờ biển và bờ sông trước tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Trong đó, trồng cây gây rừng là một giải pháp thiết thực.

"Bể chứa carbon"

Bên cạnh việc đầu tư xây dựng những công trình kè chống sạt lở bờ biển, từ năm 2021 -2025, Cà Mau còn tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp phục hồi rừng ngập mặn ven biển.

Đến nay, tổng diện tích rừng được phục hồi ở Cà Mau ước đạt gần 1.820 ha. Trong đó, 1.269 ha rừng được Ban Quản lý rừng phòng hộ và Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Ngọc Hiển trồng mới tại; trên 550 ha được khoanh nuôi, xúc tiến tái sinh tự nhiên tại Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau… Tại khu vực bãi bồi ở Đất Mũi, những cánh rừng được trồng 5 năm trước nay đã đủ cao, tạo thành những đai rừng phòng hộ xanh bạt ngàn giữ đất, tạo bãi bồi lấn ra biển.

Rừng ven biển được phục hồi đã tạo nên môi trường sống phong phú cho nhiều sinh vật, từ những loài thủy sinh đến các loài chim hoang dã và di cư. Điều này đã góp phần tạo nên sự đa dạng sinh học, phục hồi cân bằng sinh thái và là nền tảng để phát triển các mô hình sinh kế của người dân gắn với việc bảo tồn.

Theo nhiều chuyên gia, rừng ngập mặn là một trong những hệ sinh thái có khả năng hấp thụ và lưu giữ carbon cao gấp nhiều lần so với rừng trên cạn. Diện tích rừng được phục hồi gồm rừng khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên và rừng trồng mới. Trong đó, khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên là biện pháp lâm sinh phục hồi rừng có hiệu quả cao trong việc hấp thụ, lưu giữ carbon nhờ duy trì được cấu trúc hệ sinh thái bản địa và lớp đất ngập mặn giàu hữu cơ.

"Đây là "bể chứa carbon" tự nhiên, giúp giảm phát thải khí nhà kính hiệu quả hơn nhiều so với các biện pháp kỹ thuật đơn thuần" - ông Lê Văn Hải, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Cà Mau, nhận xét.

Hàng ngàn hecta rừng phòng hộ ven biển tỉnh Cà Mau được phục hồi đã tạo nên "lá chắn xanh" bảo vệ đời sống, sản xuất của người dân trước tình trạng sạt lở bờ biển vốn diễn biến phức tạp. Việc này còn góp phần tạo nên sự đa dạng sinh học và giúp hành trình lấn biển của vùng cực Nam Tổ quốc hiệu quả hơn.