Bí mật hạt nhân Iran

Tuần báo Đức Der Spiegel số ra ngày 25-1 khẳng định rằng họ đang có trong tay những tài liệu mật mới về những cuộc thử nghiệm bí mật và cơ cấu ban lãnh đạo chương trình hạt nhân bí ẩn của Iran. Những tài liệu này đặt ra nhiều nghi vấn đằng sau tuyên bố của Tehran chỉ phục vụ dân sinh.

Những tài liệu mật nói trên bao gồm hai phần: Thứ nhất, thông tin nội bộ chứa trong ổ cứng của một chiếc laptop (máy tính xách tay) của Iran. Một số chi tiết đã từng bị rò rỉ ít nhiều trên những phương tiện truyền thông phương Tây trước đây. Thứ hai (quan trọng hơn), những tiết lộ của một vài quan chức cao cấp Iran mới đào nhiệm sang các nước phương Tây.

Địa điểm nhà máy Fordo bí mật xây dựng ở gần thành phố Qom chụp từ vệ tinh. Ảnh: Digital Globe

Khác với lần trước, Mỹ khư khư ôm giữ tài liệu mật không chịu chia sẻ cho ai, hiện nay toàn bộ tài liệu mật mới này đã được chia sẻ cho nhiều bên. Giới ngoại giao ở Washington, Vienna (nơi đặt trụ sở Cơ quan Năng lượng hạt nhân quốc tế của Liên Hiệp Quốc, gọi tắt là IAEA), Tel Aviv và Berlin đang nghiêm túc nghiên cứu những thông tin tình báo đặc biệt này để có những biện pháp đối phó thích hợp.

Những người trước đây, bao gồm các chuyên gia IAEA, thường chỉ trích những thông tin tình báo mang tính hoài nghi về chương trình hạt nhân của Iran là tài liệu tuyên truyền của Israel giờ đây cũng bắt đầu lo lắng.

Chiếc laptop và những kẻ “phản bội”

Chung quanh nguồn gốc chiếc laptop có hai luồng thông tin khác nhau. Nguồn tin tình báo Mỹ nói họ có được hồi giữa năm 2004 nhờ tài khéo léo cộng với sự mạo hiểm của một cộng tác viên lâu năm ở Iran. Tuy nhiên, theo Der Spiegel chiếc laptop này do Bundesnachrichtendienst (Cơ quan Phản gián Đức) lấy được và chuyển đến Chính phủ Mỹ. Tờ báo không nói rõ tình báo Đức đã lấy được nó trong hoàn cảnh nào. Chỉ biết rằng lúc đó Mỹ giữ riêng cho mình mà không chia sẻ cho ai khác, kể cả IAEA.

Ngoài chiếc laptop nói trên, còn có nguồn tin quý giá của một số quan chức cao cấp Iran chạy sang phương Tây. Đối chiếu nguồn tin từ các quan chức này với nguồn tin ẩn chứa trong chiếc laptop, giới tình báo phương Tây tin rằng chương trình hạt nhân của Iran bao gồm cả mục đích quân sự, trong đó có “dự án 111” chế tạo bom hạt nhân, điều mà chính quyền Tehran luôn luôn phủ nhận.

Trong số những người “bỏ đi theo địch”, đáng chú ý nhất là Ali Reza Asgari và Shahram Amiri. Asgari từng là thủ trưởng Cơ quan Tình báo Iran tại Lebanon, thiếu tướng lực lượng vệ binh quốc gia và thứ trưởng quốc phòng. Ông mất tích trong hoàn cảnh khó hiểu tại Istanbul vào tháng 2-2007. Hiện nay, theo Der Spiegel, Asgari đang định cư ở Mỹ với danh tính khác.

Nhà vật lý hạt nhân Shahram Amiri cũng mất tích trong lúc đi hành hương ở thánh địa Mecca, Ả Rập Saudi, hồi tháng 6 năm ngoái. Chính quyền Tehran tố giác tình báo Mỹ và Ả Rập Saudi bắt cóc Amiri nhưng các thông tin tình báo phương Tây tin rằng ông đã đào nhiệm sang phương Tây. Chính Amiri đã báo cho Mỹ biết Iran bí mật xây dựng nhà máy làm giàu uranium Fordo gần thành phố cổ kính Qom và vạch trần nhà máy này phục vụ mục đích quân sự.

Năm nay, Iran sẽ có bom hạt nhân?

Chính phủ Iran xưa nay quả quyết với IAEA rằng chỉ có một cơ quan quản lý việc làm giàu uranium. Đó là Hội đồng Năng lượng quốc gia (NEC). Uranium được làm giàu với mục đích duy nhất phục vụ dân sinh.

Tuy nhiên, theo các tài liệu mới, đó chỉ là một nửa sự thật. Một nửa sự thật kia là chương trình nghiên cứu hạt nhân của Iran có một chi nhánh quân sự bí mật hoạt động dưới sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng. Dẫn lời một quan chức tình báo trực tiếp đọc các tài liệu mật nói trên, Der Spiegel cho biết Chính phủ Iran đang phát triển một quả bom hạt nhân.

Các chuyên gia tin rằng trong năm nay, Iran có thể sản xuất được một quả bom hạt nhân thô sơ, lớn bằng chiếc xe tải. Quả bom này sẽ được nghiên cứu “ép cân” xuống thành một quả bom hạt nhân cỡ nhỏ có thể dùng làm đầu đạn gắn vào đầu tên lửa chiến lược vào năm 2012 hoặc chậm lắm vào năm 2014.

Tài liệu cũng cho biết cách đây 6 năm, Iran từng tiến hành những cuộc thử thiết bị kích nổ bom hạt nhân. Họ muốn làm chủ công nghệ dùng thuốc nổ thông thường tạo phản ứng dây chuyền, điều kiện bắt buộc để kích nổ bom hạt nhân.

NEC và FEDAT

Có hai cái tên xuất hiện rất nhiều lần trong tài liệu bí mật mới, đặc biệt dính líu đến chương trình vũ khí bí mật. Đó là Kamran Daneshjoo và Mohsen Fakhrizadeh. Daneshjoo, năm nay 52 tuổi, là tân bộ trưởng Bộ Khoa học, nghiên cứu và công nghệ đồng thời phụ trách NEC. Ông này là đồng minh thân cận của Tổng thống Ahmadinejad.

Trước khi ngồi ghế bộ trưởng, Daneshjoo công tác nhiều năm ở Trung tâm Công nghệ Hàng không. Các chuyên gia phương Tây tin rằng có một cơ quan trực thuộc Bộ Quốc phòng Iran có tên là FEDAT (chữ viết tắt của “Cục Phát triển ứng dụng công nghệ cao”) nằm trong trung tâm này. Đứng đầu cơ quan này là Mohsen Fakhrizadeh, 48 tuổi, giáo sư vật lý Trường Đại học Imam Hossein ở Tehran, nguyên sĩ quan lực lượng vệ binh quốc gia.

Theo các cơ quan tình báo phương Tây, giữa NEC và FEDAT có phân công trách nhiệm rõ ràng. NEC lo làm giàu uranium còn FEDAT phụ trách việc chế tạo đầu đạn hạt nhân để lắp vào tên lửa đạn đạo Shahab của Iran.

Tóm lại, tiết lộ mang tính giật gân của tờ Der Spiegel đã thu hút dư luận thế giới trong tuần qua. Tổng thống Iran Ahmadinejad ngay lập tức đã bác bỏ nguồn tin của tờ báo Đức mà ông mô tả được ngụy tạo để đổ tội cho chính phủ ông. Liệu tài liệu này có “dỏm” như tài liệu tình báo Mỹ trước đây cho rằng Iraq sản xuất vũ khí hủy diệt hàng loạt để lấy cớ xâm lược?

Kỳ tới: Trừng phạt như thế nào?