Sinh con ở tuổi bà ngoại

Tạp chí khoa học New Scientist cho biết ở Anh có 20% phụ nữ độ tuổi 45 không có con vì không thích hoặc không có cơ hội. Tỉ lệ này tăng gấp đôi so với 15 năm trước. Ở Mỹ và Úc cũng có tỉ lệ tương tự. Nói chung ở các nước giàu có, rất nhiều phụ nữ không muốn có con trước 30 tuổi. Họ dành thời gian để hoàn chỉnh kiến thức đại học và thăng tiến về nghề nghiệp. Họ biết rằng với tiến bộ khoa học kỹ thuật của ngành y, họ vẫn có thể sinh con an toàn dù ở tuổi khá cao.

Một khảo sát khác cho biết thêm ở các nước giàu như Anh-Mỹ, tuổi phụ nữ sinh con đầu lòng càng ngày càng lớn bởi những lý do nêu trên. Ở Anh chẳng hạn, tuổi trung bình có con là 27 tuổi, tăng 3 tuổi so với năm 1970.

Ở Mỹ, tình hình còn ấn tượng hơn nhiều. Chỉ trong thời gian từ năm 1991 đến 2001, tỉ lệ phụ nữ sinh con đầu lòng ở độ tuổi 35-39 tăng 36%. Trong độ tuổi 40-44, tỉ lệ gia tăng đến 70%. Năm 2002, có đến 263 trẻ sơ sinh có mẹ tuổi 50-54, phần lớn là con đầu lòng.

Với đà này, liệu có giới hạn nào không cho các thai phụ tuổi cao? Tiến bộ khoa học ngày nay trong lĩnh vực sinh sản có thể bảo đảm độ an toàn cho cả mẹ lẫn con đến mức nào?

An toàn có giới hạn

Trước hết là sức khỏe của trẻ sơ sinh. Ở những thai phụ trên 40 tuổi, nguy cơ sinh non hoặc sinh con nhẹ ký (dưới 2,5 kg) cao gấp 2-3 lần so với thai phụ 20-29 tuổi. Tuổi thai phụ càng lớn, nguy cơ càng cao. Ngay trong trường hợp những trẻ sơ sinh này sống sót, các cháu sẽ gặp nhiều vấn đề về sức khỏe, đặc biệt về hệ hô hấp, có thể để lại những di chứng suốt đời.

Nguy cơ lớn nhất đối với các bà mẹ cao tuổi là sinh ra một đứa con có nhiễm sắc thể không bình thường dẫn đến căn bệnh thường thấy nhất là hội chứng Down. Nếu ở những thai phụ tuổi 20, nguy cơ này chỉ xuất hiện 1/1.500 trường hợp thì ở thai phụ 45 tuổi trở lên, tỉ lệ đó là 1/30.

Tuy nhiên, với những kỹ thuật chẩn đoán trước khi sinh phát triển trong những thập niên gần đây, tỉ lệ hội chứng Down ở trẻ sơ sinh của những thai phụ lớn tuổi đã giảm đi rất nhiều. David Nyberg, chuyên viên tia X ở Scottdale, bang Arizona (Mỹ), có kinh nghiệm trong việc chẩn đoán hội chứng Down, cho biết: “Những thai phụ tuổi 20 bất cẩn không chịu chẩn đoán trước có nguy cơ sinh con mắc hội chứng Down cao hơn nhiều so với các thai phụ trên 40 tuổi biết lo xa cho chẩn đoán bệnh thai trước khi sinh”.

Đối với những trường hợp thụ thai trong ống nghiệm (IVF), kỹ thuật PDG chẩn đoán phôi thai trước khi đưa vào buồng tử cung, cho phép phát hiện nhiễm sắc thể không bình thường, tránh được những rủi ro đáng tiếc. Ngoài khả năng này, trong tương lai kỹ thuật PDG còn có thể bảo đảm tỉ lệ sinh IVF thành công cao - đặc biệt ở những thai phụ lớn tuổi - nhờ khả năng phân biệt phôi thai khỏe mạnh với phôi thai mang mầm bệnh. Tuy nhiên, hiện nay kết quả này chưa hoàn hảo lắm và khá thấp đối với thai phụ lớn tuổi. Cụ thể là 28% đối với thai phụ 40 tuổi sinh con lần đầu bằng IVF. Tỉ lệ này chỉ còn 10% đối với thai phụ 43 tuổi và 0% đối với thai phụ 46 tuổi.

Kỹ thuật mới

Vẫn có những biện pháp kỹ thuật khắc phục những rủi ro kể trên nếu muốn sinh con ở lứa tuổi... bà ngoại. Biện pháp thông thường nhất là không dùng trứng của mình mà dùng trứng của phụ nữ trẻ. Chỉ có điều số người hiến tặng loại trứng này rất ít, nếu muốn mua phải trả giá cao. Riêng trong trường hợp cả hai vợ chồng chỉ muốn có con mang gien của mình thì bó tay, phải chịu khó chờ một giải pháp mới.

Trong tương lai khá gần, các nhà khoa học bảo đảm rằng sẽ có cách sản xuất trứng từ tế bào trưởng thành của người mẹ. Tuy nhiên, hiện nay vẫn có một giải pháp khá hữu hiệu là cấp đông trứng của người mẹ tương lai khi hãy còn trẻ. Bác sĩ Linda Heffner, chuyên viên khoa sản Trường y Boston, cho biết: “Đây là một tin vui. Nếu 30 tuổi rồi mà bạn chưa tìm được bạn đời thì có thể cho cấp đông trứng của mình chờ sau này lấy chồng sinh con”.

Việc thụ thai lần đầu tiên bằng giải pháp trứng cấp đông đã được một ê-kíp bác sĩ Úc thực hiện từ năm 1986. Tuy nhiên, nếu việc cấp đông tinh trùng và phôi thai được sử dụng rộng rãi từ lâu thì việc cấp đông trứng để cho ra đời những đứa bé theo ý muốn chưa đem lại hiệu quả cao. Tỉ lệ đậu thai thấp do trứng dễ bị các tinh thể nước làm tổn thương trong quá trình cấp đông.

Các số liệu thống kê cho biết chỉ có 80 ca thành công trên tổng số 4.300 trứng cấp đông. Tuy nhiên, các nhà khoa học không ngừng cải thiện kỹ thuật cấp đông. Hồi đầu năm nay, một nhóm nhà khoa học Nhật tuyên bố đã đạt được tỉ lệ thành công tương đương với trứng tươi. Vấn đề còn lại là tiền. Một bệnh viện tư của Mỹ đòi hơn 10.000 USD cho việc hút và trữ đông trứng trong vòng một năm. Một vấn đề khác là khách hàng phải chịu đau đớn và nguy cơ trứng bị chọc thủng bởi vì việc tiêm hoóc-môn bắt buộc có thể gây phản ứng phụ nghiêm trọng.

Ngoài ra hiện tượng lão hóa hệ thống tim mạch ở người lớn tuổi cũng là một giới hạn cho việc sinh đẻ. Bác sĩ Linda Heffner lý giải: “Nếu bạn có huyết áp cao, có triệu chứng tiền mãn kinh, sử dụng trứng của người khác để tạo ra một đứa con thì không thể”. Do đó, có nhiều bệnh viện tư từ chối thẳng thừng những khách hàng 52 tuổi trở lên là tuổi mãn kinh vì quá nguy hiểm, tiền bạc không thể trợ giúp gì được.

Tóm lại, dù bạn có thật nhiều tiền và một ý chí quyết tạo ra một đứa con, hãy thật bình tĩnh và thực tế. Những trường hợp như bà Patricia Rashbrook, người Anh, 62 tuổi, sinh con vào tháng 7-1994 theo phương pháp đặc biệt của bác sĩ người Ý Severino Aninori là hạn hữu, không nên bắt chước. Như đã nói, tạo ra một đứa con ở tuổi đáng làm bà ngoại, bà nội không phải là không được nhưng rất nguy hiểm.