U nang buồng trứng

U nang buồng trứng được chia làm hai loại u nang cơ năng và u nang thực thể.

U nang cơ năng

U nang cơ năng của buồng trứng là những khối u có nguồn gốc từ các nang noãn xuất hiện do các rối loạn sinh lý trong quá trình phát triển chứ không phải do những tổn thương thực thể của buồng trứng. Như vậy, những khối u này chỉ tồn tại trong một thời gian nhất định rồi biến mất.

 Các biến chứng của các nang cơ năng:

-Vỡ nang: do vỏ mỏng nên khi thăm khám hoặc có áp lực đè mạnh lên bụng sẽ gây vỡ nang. Nếu vỏ nang có mạch máu bị tổn thương sẽ gây chảy máu, bệnh cảnh giống như thai ngoài tử cung (CNTC) vỡ và phải xử trí bằng phẫu thuật.

- Chảy máu trong nang là một biến chứng thường gặp và làm cho bệnh nhân đau bụng mà mức độ đau phụ thuộc vào tình trạng chảy máu nhiều hay ít.

- Xoắn nang: khi cuống nang dài, nang di chuyển và bị xoắn, gây hoại tử.

- Trong những trường hợp nang bọc noãn và nang hoàng thể có kích thước bé 3-5 cm, dễ chẩn đoán nhầm với CNTC chưa vỡ.

Điều trị u nang cơ năng

Trong những nang bọc noãn và nang hoàng thể cần theo dõi 2-3 tháng, nếu sau thời gian theo dõi mà khối u vẫn tồn tại thì nên mổ. Trong thời gian theo dõi, có thể dùng thuốc tránh thai để buồng trứng nghỉ ngơi, không chịu sự kích thích của tuyến yên, nang sẽ tự thoái triển. Nang hoàng tuyến thì phải điều trị bệnh chính là chửa trứng hoặc u nguyên bào nuôi. Không nên chọc hút nang vì dịch chảy ra ổ bụng sẽ gây dính.

U nang thực thể buồng trứng

U nang thực thể buồng trứng là những tổn thương giải phẫu từ nhu mô bình thường của buồng trứng trở thành những khối u thực thể, tiến triển âm thầm, kéo dài trong nhiều năm. U nang thực thể buồng trứng gồm ba loại là u nang nước, u nang nhầy và u nang bì.

Bệnh phát triển âm thầm, lặng lẽ gần như không có triệu chứng, chỉ được phát hiện một cách tình cờ như khám sức khỏe định kì hay siêu âm bụng mà phát hiện ra. Cũng có khi biểu hiện  một bệnh cảnh cấp cứu ngoại khoa ở bụng do xoắn cuống nang, hoặc do biến chứng của khối u như chèn ép gây đau hay bí trung, đại tiện. Thông thường người bệnh chỉ phát hiện được khi khối u đã to, có kích thước lớn nên tự sờ thấy được hoặc khám sức khỏe hay siêu âm kiểm tra mà phát hiện được.

Biến chứng

Xoắn cuống nang là một cấp cứu thường gặp trong phụ khoa. Bệnh hay xảy ra ở những trường hợp khối u có cuống dài, có đường kính khoảng 8-10 cm vì khối u nhỏ, lại có cuống dài nên dễ di động, khối u nặng dễ bị xoắn. Tất cả các loại đều có thể bị xoắn nhưng u nang bì gặp nhiều hơn. Nếu được chẩn đoán sớm, xử trí kịp thời tiên lượng tốt. Nếu chẩn đoán muộn, khối u vỡ hoặc hoại tử, bệnh nhân bị nhiễm độ nặng có nguy cơ dẫn đến tử vong.

- Vỡ nang là biến chứng ít gặp và nếu xảy ra thì tỉ lệ cao ở u nang nước do có vỏ mỏng, là  hậu quả của xoắn cuống nang mà không được cấp cứu kịp thời, hoặc khi thăm khám thô bạo, hoặc chấn thương ở vùng bụng, cũng có thể gặp sau giao hợp.

- Có thể gây vô sinh, sẩy thai, đẻ non hay cản trở cuộc đẻ gây đẻ khó.

- Có khả năng chuyển thành ung thư.

 Điều trị

Phải mổ cắt bỏ u càng sớm càng tốt để tránh các biến chứng.