Tùy tiện

Bên cạnh niềm vui, sự háo hức của người dân khi được chứng kiến những màn trình diễn đặc sắc, một vấn đề nhức nhối bị nhiều người đồng loạt "tố" là tình trạng nâng giá tại các bãi giữ xe. Mức giá phổ biến được các bãi xe áp dụng cho xe máy dao động từ 20.000 đến 50.000 đồng/lượt. Tương tự, mới đây bãi giữ xe một bệnh viện ở TP HCM bị tố thu 1.295.000 đồng cho 36 giờ 36 phút giữ ô tô của một người dân.

Liên quan đến vấn đề trên, đa số những chủ bãi giữ xe máy ở khu trung tâm TP HCM cho rằng họ đã thông báo trước mức giá với người gửi; còn bệnh viện bị tố thì lý giải bảng nội quy đã nêu rõ. Đó là thuận mua, vừa bán.

Thế nhưng, dưới góc nhìn pháp lý thì khác. Theo Quyết định số 35/2018 của UBND TP HCM quy định chi tiết giá tối đa dịch vụ trông giữ xe đầu tư bằng nguồn vốn ngoài ngân sách Nhà nước, thì các bãi xe này đều thu vượt quy định, áp đặt phí một cách tùy tiện.

Nhìn từ thực tế, thực trạng trên xuất hiện là do không ít chủ bãi giữ xe lợi dụng sự thiếu thốn không gian dành cho dừng/ đỗ xe để làm giá. Ngoài ra, trên không ít tuyến đường đã xuất hiện các nhóm đối tượng tùy ý đứng ra nhận giữ xe và thu tiền tài xế, bất chấp tuyến đó cho phép đỗ hay không. Không đưa tiền, tài xế có thể bị đe dọa, xe bị rạch xước, ném đá… Dịch vụ thu phí đỗ xe qua My Parking do chính quyền triển khai mấy năm gần đây đã đẩy lùi cơ bản tệ nạn này, nhưng chưa chấm dứt được. Và nhiều bãi xe tự phát đang mọc lên quanh các bệnh viện lớn, điểm vui chơi giải trí - nhất là tại các quận trung tâm - thu tiền chủ xe theo hai dạng: tùy tâm (muốn trả bao nhiêu cũng được, nhưng không thể không trả), áp đặt - hô giá rất cao, chủ xe cắn răng mà chịu, vì không có sự lựa chọn khác.

Các bãi xe không đăng ký hoạt động, không niêm yết giá và thu mức phí tùy tiện đó đã có dấu hiệu vi phạm pháp luật rõ ràng. Nhưng vì sao vẫn tồn tại? Những cá nhân có thẩm quyền cho phép chúng tồn tại có được chia phần hay không?

Nếu có, đó cũng là sự tùy tiện trong việc vận dụng quyền lực công, nói cách khác là trục lợi, hoặc lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ.

Nhìn rộng ra các lĩnh vực khác trong xã hội, sẽ thấy sự tùy tiện bày ra trước mắt. Thấy tiện tay thì người ta quẳng rác ra xung quanh. Lưu thông thì leo lề, lấn làn, bấm còi tùy thích. Ở nơi công cộng hoặc chốn tôn nghiêm vẫn nói chuyện rất to, hút thuốc lá, ăn mặc phản cảm...

Và có một sự tùy tiện khác nữa, nguy hại hơn, đó là tùy tiện ban hành quy định, tùy tiện cấm đoán và tùy tiện vận dụng luật pháp, vì lợi ích cục bộ. Cũng may, thời gian qua, cơ quan tư pháp các cấp đã làm khá tốt vai trò kiểm tra, rà soát và "tuýt còi", kiến nghị xử lý trách nhiệm cá nhân, tổ chức ban hành...

Chấm dứt sự tùy tiện phải bắt đầu từ sự thượng tôn pháp luật. Pháp luật tôn nghiêm từ mọi lẽ thì tất cả đối tượng được quy định, điều chỉnh bởi pháp luật sẽ không dám tùy tiện.