Ứng dụng AI để dự báo thời tiết

"Dự báo chính xác hơn chính là một trong những điều tốt nhất mà chúng ta làm được để giảm thiểu tác hại của biến đổi khí hậu" - ông Alex Levy, người đồng sáng lập Atmo AI, nói với kênh Channel News Asia (CNA) từ bang California - Mỹ, nơi công ty đặt trụ sở.

Sau nhiều thử nghiệm liên tục, nền tảng có sự tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) của Atmo AI sắp được triển khai ở cấp độ quốc gia lần đầu tiên, thông qua hợp đồng với Cơ quan Khí tượng quốc gia Philippines PAGASA.

Philippines là quốc gia hứng chịu bão tố thuộc loại nhiều nhất hành tinh trong khi biến đổi khí hậu làm các cơn bão ngày càng mạnh hơn, gây thiệt hại nặng nề hơn và có đường đi khó đoán định hơn. Theo ông Levy, thay vì chỉ dựa vào các siêu máy tính đắt đỏ và mạng lưới vệ tinh độc quyền của các nền kinh tế hiện đại như Mỹ, Anh, Nhật Bản…, Philippines giờ đây có thể trang bị cho mình một công cụ AI tùy chỉnh riêng.

Kênh CNA chỉ ra cách dự báo thời tiết điển hình trên thế giới hầu như không thay đổi trong khoảng 70 năm qua. Dù được cải thiện dần song các công cụ về cơ bản vẫn hoạt động như nhau: Dùng các thuật toán và tình hình hiện tại để dự báo tương lai. Chính điều này, theo ông Levy, khiến nhiều quốc gia bị "dưới chuẩn" trong dự báo thời tiết, nhất là khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới.

Giám đốc Atmo AI tin rằng ứng dụng AI có thể thay đổi thực trạng trên nhanh chóng, với phạm vi ứng dụng từ những trung tâm đô thị lớn đến các vùng nông thôn vốn cần dự báo thời tiết chính xác để canh tác nông nghiệp. "Chi tiết dự báo có thể được tăng thêm 100 lần. Nếu các dự báo tiêu chuẩn vàng trước đây chia toàn bộ Manila - thủ đô Philippines - thành 4 vùng thì mô hình của chúng tôi chia thành 10.000 vùng, nhờ vậy tạo ra khác biệt rất lớn khi dự báo về ngập lụt, mưa, lũ quét… Độ chính xác của dự báo càng cao thì chúng ta càng có cơ hội tự bảo vệ" - ông Levy nhấn mạnh.

Về phía PAGASA, cơ quan này tin rằng công nghệ của Atmo AI có thể giúp họ chuyển sang "dự báo thời tiết dựa trên tác động", tức là ước lượng thiệt hại từ những hiện tượng cực đoan thay vì chỉ đo đạc cơ bản, như đo lượng mưa. Theo thời gian, cách dự báo mới còn giúp phát triển hệ thống cảnh báo sớm cho các cộng đồng dân cư.

Bà Maria Cristina Uson, chuyên gia cấp cao về thời tiết tại PAGASA, giải thích mô hình truyền thống dự báo được chính xác tình hình 2 - 3 ngày sau đó với thời gian tính toán khoảng 3 giờ; còn Atmo AI cam đoan công cụ của mình dự báo chính xác 14 ngày tiếp theo chỉ trong vòng 15 phút. Trở ngại lớn nhất hiện nay là giá - khoảng 50 triệu peso (890.000 USD)/năm nếu PAGASA muốn bắt tay với Atmo AI. "Đúng là đắt nhưng nếu nhờ đó mà chúng ta tránh được những thiệt hại nặng nề, bao gồm cả nhân mạng, thì đầu tư như vậy rất đáng giá" - bà Uson nhìn nhận.

Ngoài Philippines, nhiều nước khác ở châu Á đã bắt đầu ứng dụng AI vào dự báo thời tiết. Thủ đô Bangkok - Thái Lan đang hợp tác với công ty Nhật Bản Weathernews Inc để theo dõi tình hình mưa gió trong thành phố tốt hơn - có thể cảnh báo chính xác trước khi mưa lớn tới 3 giờ. Trong khi đó, Cơ quan Khí tượng Singapore (MSS) huy động một siêu máy tính để tăng chất lượng dự báo...