Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cảnh báo việc đầu cơ, “chôn tiền” vào đất

Sáng 13-5, tại kỳ họp thứ 33, Quốc hội khóa XV, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023, tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024.

Trình bày báo cáo thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết tình hình kinh tế-xã hội nước ta năm 2023 đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, cơ bản đạt được kết quả tích cực, có 10/15 chỉ tiêu chủ yếu đạt và vượt kế hoạch đề ra.

Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn cơ bản được bảo đảm, giải ngân vốn đầu tư công và xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông được đẩy mạnh là những thành tựu nổi bật, tạo tiền đề cho quá trình phục hồi tăng trưởng và phát triển kinh tế.

So với báo cáo tại kỳ họp thứ 6, một số chỉ tiêu đạt kết quả tích cực hơn.

Bên cạnh kết quả đạt được, tình hình kinh tế-xã hội năm 2023 cũng còn hạn chế, tồn tại cần khắc phục.

Về tình hình triển khai kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2024, ông Vũ Hồng Thanh cho biết tốc độ tăng trưởng GDP quý I-2024 dù cải thiện nhưng chưa có sự đột phá, chưa quay lại quỹ đạo cần thiết, chưa đủ để tạo ra những bước đột phá cho phát triển bền vững và chưa thể giúp nước ta thoát khỏi nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình.

Hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp còn nhiều khó khăn, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường (86.400 doanh nghiệp) cao hơn số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường (81.300 doanh nghiệp)...

Cùng với đó, thị trường tài chính, tiền tệ còn tiềm ẩn rủi ro, thách thức, tỉ lệ nợ xấu có xu hướng gia tăng đã buộc các tổ chức tín dụng phải có giải pháp kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động cho vay để giảm bớt rủi ro...

Trong đó, tỉ giá tăng cao ngoài dự báo kể từ đầu năm, thậm chí có ngân hàng bán ra đã vượt 25.000 đồng/USD, dự báo tiếp tục chịu áp lực tăng trong thời gian tới, chênh lệch lãi suất VND-USD vẫn duy trì ở mức âm.

Quản lý thị trường vàng còn nhiều bất cập, giá vàng trong nước và thế giới chênh lệch lớn, tình trạng buôn lậu vàng diễn biến phức tạp...

Trước đó, trong báo cáo của Chính phủ đánh giá việc quản lý thị trường vàng còn bất cập. Chính phủ cũng nêu rõ việc hoàn thiện các quy định và tăng cường quản lý thị trường vàng.

Với thị trường bất động sản, ông Vũ Hồng Thanh cho biết có tín hiệu phục hồi nhưng còn khó khăn nhất là về quy trình, thủ tục phát triển các dự án nhà ở xã hội, xuất hiện tình trạng "lách luật" để đầu tư, mua bán căn hộ nhà ở xã hội.

Tiến độ triển khai gói cho vay nhà ở xã hội 120.000 tỉ đồng còn chậm, chưa đáp ứng kỳ vọng đề ra. Trong khi đó, giá nhà chung cư, kể cả nhà ở xã hội tại một số địa bàn, tăng cao đột biến do nguồn cung khan hiếm, cơ cấu sản phẩm trên thị trường mất cân đối. Giá đất nền có dấu hiệu tăng trở lại ở các thành phố lớn, thậm chí tăng giá cao cục bộ do đầu cơ gây ảnh hưởng đến nhu cầu về nhà ở của người dân, người lao động.

Phân tích rõ hơn, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết tình trạng đầu cơ đất đai dẫn đến một số hệ lụy. Trước hết, người có nhu cầu thực (để ở, để sản xuất, kinh doanh) không thể tiếp cận đất đai trong khi đất đai bị bỏ hoang (do bị đầu cơ); nguồn lực xã hội thay vì dành cho đầu tư sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm lại bị "chôn" vào đất, làm tăng chi phí của doanh nghiệp, giảm khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.

Bên cạnh đó, người có nhu cầu mua nhà ở, đất ở thực sự đang phải trả một khoản tiền lớn cho giới đầu cơ, người nghèo đang phải chi trả nhiều hơn cho nhu cầu về nhà ở, khiến tình trạng gia tăng khoảng cách giàu nghèo trong xã hội ngày càng trầm trọng.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết có ý kiến đề nghị Chính phủ đánh giá và có giải pháp ổn định tình hình, đồng thời cần chỉ đạo thanh tra toàn diện công tác phát triển nhà ở xã hội trong thời gian qua, xác định vướng mắc, bất cập, vi phạm, tiêu cực để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Phát biểu thảo luận, các thành viên UBTVQH đã dành nhiều thời gian nói về việc giá máy bay tăng cao, giá vàng "nhảy múa"…