Cấp phép nghệ sĩ Việt kiều: Làm khó nhà tổ chức!

Nếu mời nghệ sĩ các nước đến trình diễn ở Việt Nam thì thủ tục xin phép rất đơn giản nhưng đụng đến nghệ sĩ là người Việt Nam định cư ở nước ngoài (Việt kiều) là đủ thứ khó khăn. Nhiều đơn vị tổ chức biểu diễn bày tỏ bức xúc việc này lâu nay nhưng không biết làm cách nào khác vì đó là quy định của cơ quan quản lý dù quy định này có quá nhiều bất cập.

Quá nhiêu khê!

Không hiểu sao Nghị định 79/2012/NĐ-CP của Chính phủ quy định UBND cấp tỉnh cấp phép cho tổ chức, cá nhân nước ngoài thuộc địa phương mời vào biểu diễn nghệ thuật, còn với nghệ sĩ Việt kiều thì phải do Cục Nghệ thuật Biểu diễn (NTBD), Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) cấp phép, bất kể là ai mời, diễn ở đâu. Đó là giấy phép được biểu diễn trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Nếu không có giấy phép này, nghệ sĩ Việt kiều không được tham gia biểu diễn trước công chúng.

Theo thủ tục quy định, nghệ sĩ Việt kiều xin phép biểu diễn thông qua đơn vị tổ chức biểu diễn trong nước. Đơn vị này làm thủ tục xin phép và chịu trách nhiệm về nghệ sĩ này trong thời gian biểu diễn tại Việt Nam, thậm chí phải báo cáo về Cục NTBD kết quả biểu diễn của nghệ sĩ này sau mỗi đợt biểu diễn. Giấy phép biểu diễn trên toàn lãnh thổ Việt Nam của Cục NTBD cấp cho một nghệ sĩ trong vòng 3-6 tháng (hết thời hạn sẽ phải làm hồ sơ xin gia hạn).

Ca sĩ Thái Châu trình diễn trong chương trình Sol Vàng. (Ảnh do chương trình cung cấp)

Trước đây, giấy phép này chỉ cho phép nghệ sĩ Việt kiều trình diễn trong chương trình của đơn vị đứng tên xin phép, muốn tham gia chương trình của đơn vị khác thì đơn vị thứ hai này phải làm thủ tục xin phép lại từ đầu dù thời hiệu giấy phép của Cục NTBD cấp vẫn còn. Sau nhiều lần các đơn vị tổ chức kiến nghị, những ràng buộc khắt khe này đã được nới, bỏ. Đơn vị trước được chuyển nhượng quyền đại diện cho đơn vị sau nếu 2 đơn vị đạt được thỏa thuận.

Điều đáng nói nữa là khi nghệ sĩ Việt kiều diễn chương trình nào thì ban tổ chức chương trình đó lại phải làm hồ sơ xin phép Cục NTBD dù trước đó vài ngày họ đã được cấp phép biểu diễn tại Việt Nam trong một chương trình khác. Báo Người Lao Động từng rơi vào trường hợp này. Đó là khi tổ chức chương trình lễ trao Giải Mai Vàng lần thứ 19. Ban tổ chức phải chạy đôn chạy đáo xin cấp phép biểu diễn trên lãnh thổ Việt Nam cho ca sĩ Thanh Bùi vì Sở VH-TT-DL TP HCM khi đó yêu cầu phải có giấy phép của Cục NTBD cho phép Thanh Bùi biểu diễn tại Việt Nam thì cơ quan này mới cấp phép công diễn có Thanh Bùi tham gia trong chương trình dù ca sĩ Thanh Bùi đã được Cục NTBD cấp phép biểu diễn tại Việt Nam để tham gia trong chương trình “Duyên dáng Việt Nam” diễn ra 1 tuần trước đó. Hai chương trình cách nhau chỉ có 1 tuần nhưng 2 đơn vị tổ chức phải làm hồ sơ xin cấp phép biểu diễn tại Việt Nam cho Thanh Bùi 2 lần.

Nhiều đơn vị sản xuất chương trình cho rằng họ cảm thấy rất mệt mỏi mỗi khi chương trình của mình có mời nghệ sĩ Việt kiều. Thời gian gần đây, lượng nghệ sĩ Việt kiều về nước tham gia các chương trình game show khá nhiều. Tình trạng lo chạy giấy phép cho nghệ sĩ Việt kiều khiến các doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh giải trí càng thêm vất vả, tốn kém. Bởi thực tế hiện nay, ngoài việc thu hình chương trình tại phim trường của các đài truyền hình không bị điều chỉnh bởi Nghị định 79/2012/NĐ-CP, các chương trình biểu diễn, game show do các đơn vị tư nhân sản xuất phát sóng trên các đài truyền hình nhưng tổ chức biểu diễn quay hình tại các sân khấu, có khán giả nên đều phải tuân thủ quy định cấp phép biểu diễn của nghị định này.

Không cần cấp phép

Không ít đơn vị sản xuất chương trình than thở rằng muốn mời nghệ sĩ Việt kiều biểu diễn để tăng thêm yếu tố mới lạ cho chương trình nhưng vướng phải quy định, thủ tục quá phức tạp. Không chỉ làm khổ đơn vị tổ chức biểu diễn, nghệ sĩ mà quy định trên còn làm khổ cơ quan chức năng địa phương. TP HCM có rất nhiều công ty, địa điểm biểu diễn, phòng trà… nên nghệ sĩ Việt kiều khi về Việt Nam biểu diễn, ngoài chương trình họ được cấp phép, trong thời gian lưu lại, hằng đêm họ được mời đến hát nhiều nơi, trong những trường hợp này, cơ quan quản lý địa phương lúng túng. Một chuyên viên của Sở Văn hóa - Thể thao TP HCM cho biết ngay trong giấy phép biểu diễn trên toàn lãnh thổ Việt Nam cấp cho mỗi nghệ sĩ Việt kiều của Cục NTBD cũng có giới hạn khác nhau, các chuyên viên cũng không biết căn cứ vào đâu để Cục NTBD có sự giới hạn khác nhau đó.

Hạn chế hoạt động biểu diễn của nghệ sĩ Việt kiều bằng giấy phép biểu diễn trên lãnh thổ Việt Nam, trước tiên là làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong lĩnh vực giải trí, sau đó là hạn chế nhu cầu thưởng thức của công chúng. Bà Trương Thị Thu Dung - Phó Chủ tịch Hiệp hội Ghi âm Công nghiệp Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Băng nhạc Rạng Đông - nhiều năm trước từng đưa ra kiến nghị: “Cần có một cơ chế mở trong việc cấp phép biểu diễn cho nghệ sĩ Việt kiều. Giấy phép biểu diễn cấp lần đầu có thể có thời hạn 3 tháng hoặc 6 tháng nhưng sau thời hạn đó, nghệ sĩ không vi phạm gì thì nên cấp giấy phép dài hạn hoặc không cần cấp phép. Mỗi chương trình biểu diễn, đơn vị tổ chức phải xin phép công diễn chương trình, có trách nhiệm khai báo với cơ quan quản lý chức năng địa phương nơi chương trình diễn ra và cơ quan thuế để nộp thuế, phí bản quyền tác phẩm theo đúng quy định. Nhà nước cũng ra lệnh cấm biểu diễn nếu nghệ sĩ nào đó vi phạm pháp luật Việt Nam”.

Nguyện vọng chung của nghệ sĩ Việt kiều là được tạo điều kiện thật tốt để cống hiến cho hoạt động nghệ thuật của nước nhà và công chúng. Đó là nguyện vọng chính đáng cần được cơ quan quản lý quan tâm điều chỉnh chính sách cho phù hợp.