Có một Hà Nội linh thiêng, hào hoa

Mười tám tuổi, tôi từ Hưng Yên lên Nhạc viện Hà Nội học nhạc. Hà Nội nuôi tôi trưởng thành, cho tôi gia đình, sự nghiệp, cho tôi những niềm vui, nỗi buồn. Từ năm 1997, tôi đã đau đáu ý định viết về Hà Nội, nhưng viết mãi, vẫn chỉ được bốn câu đầu, rất gần với âm nhạc dân gian. Trăm miền về đây về đây hội tụ/Ngàn năm về đây về đây hội ngộ/Khí phách cha ông hồn thiêng sông núi/Khát vọng bao đời gửi gắm đó Thăng Long.

 

Nhạc sĩ Lê Mây. Ảnh: NGUYỄN ĐÌNH TOÁN

 

 

Ba năm, từ năm 1997 đến năm 2000, năm nào tôi cũng mang bài hát ra viết, nhưng rồi hoặc là cắn bút không ra ý hoặc là viết ra nhưng đọc lại, hát lại, nghe phảng phất những điều người ta đã nói rồi. Cũ lắm. Mà tôi thì lại muốn có cái gì đó mang dấu ấn của riêng mình, tôi không muốn mang chữ nào, câu nào người ta đã nhắc đến vào tác phẩm của mình. Cho đến tận mùa hè năm 2000, Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức một trại sáng tác 10 ngày về Hà Nội cho khoảng 15 nhạc sĩ tại Đại Lải.

 

Dự trại hồi ấy có nhạc sĩ Văn Dung, nhạc sĩ Phạm Tuyên, Hồ Quang Bình..., các anh ấy đều có sáng tác mới, trong khi tôi đến 7 ngày vẫn không ra được chữ nào. Một đêm, tại nhà nghỉ của Tỉnh ủy Vĩnh Phúc, trong cơn mơ màng, một kinh thành sương khói hiện lên trước mắt tôi đầy hư ảo. Và tôi bật dậy, những dòng chữ như hiện ra: Ôi kinh thành ngàn năm ngàn năm/Qua nắng mưa thời gian thời gian/Qua bão dông đạn bom đạn bom/Vẫn uy nghiêm rêu phong rêu phong Hà Nội/Vẫn thơm hương từng trang từng trang Hà Nội/Để mãi, Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội tỏa sáng/Một Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội linh thiêng linh thiêng hào hoa.

 

 

Tôi viết một mạch, khoảng 15 - 20 phút, rất nhẹ nhàng. Lúc ấy, nhạc sĩ Vũ Thiết ngủ cùng phòng tôi. Tôi lay Thiết dậy, bảo: “Thiết ơi, Hà Nội linh thiêng, hào hoa đã ra đời rồi”. Và tôi hát, giữa đêm. Vũ Thiết nghe xong cũng rất mừng cho tôi, Thiết bảo: “Bài hát đã định hình thật rồi”.

 

Tôi rất mừng khi bài hát đến được với khán giả, và được người ta nhớ. Trong Hà Nội linh thiêng, hào hoa, không một từ nào nhắc đến phố Hà Nội, không có một dòng sông, một bờ hồ, cũng không có tên một danh nhân nào hết, nhưng nghe xong, vẫn thấy ở đó tất cả những gì đặc trưng nhất của Hà Nội. Có khán giả hỏi tôi tại sao lại là “linh thiêng” và “hào hoa”? xin thưa, vì đó là hai phẩm chất tiêu biểu nhất của Hà Nội. Thái tổ Lý Công Uẩn đã nói đây là mảnh đất “ở giữa khu vực trời đất, được thế rồng chầu hổ phục”.

 

Còn với tôi, Hà Nội là nơi tập trung tất cả tinh túy của Việt Nam, là nơi hội tụ ngàn năm, gặp gỡ ngàn năm, nơi có những linh hồn của người đã chết và thể chất của người đang sống. Chính vì thế mà mới có Ôi kinh thành ngàn năm ngàn năm/Qua nắng mưa thời gian thời gian đối nhau với Để mãi, Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội tỏa sáng/Một Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội linh thiêng linh thiêng hào hoa. Qua chiến tranh, qua bể dâu, lúc hưng thịnh, khi bị tàn phá nhưng lúc nào Hà Nội cũng linh thiêng, hào hoa, cũng gây dấu ấn mạnh mẽ trong mỗi người đã sinh ra hay lớn lên ở vùng đất ấy.