Nghệ sĩ Hữu Nghĩa: Không cần đi nhanh, chỉ cần tới đích

* Phóng viên: Bất ngờ kết hôn ở tuổi… 51, điều gì khiến anh phải đến tuổi này mới quyết định lên “chuyến đò muộn” hôn nhân như vậy?

* Bước vào cuộc sống hôn nhân ở tuổi “tri thiên mệnh”, có điều gì làm anh bỡ ngỡ? 

- Tôi ví chuyện mình đi diễn gần 30 năm qua giống như một cậu học sinh đi học thêm, không có lý gì khi vào học chính thức lại cảm thấy khó khăn, lạ lẫm với bài toán đã được giải trước đó rồi. Gần 30 năm trong nghề, tôi đã được đóng và trải nghiệm tất cả những cảm xúc của tất cả các vai diễn từ chàng trai lúc mới yêu, người chồng, người cha, thậm chí là ông nội, ông ngoại… Tôi có thể hình dung ra được cuộc sống hôn nhân, mái ấm gia đình ra sao, làm một người chồng như thế nào nên không có gì là bỡ ngỡ, lạ lẫm cả.

* Nhưng giữa đời thật và vai diễn cũng sẽ có những điều khác nhau. Chắc chắn sẽ có những cảm giác lần đầu tiên đến bây giờ anh mới có được? 

- Tìm được người vợ hiền san sẻ trong quãng đời còn lại, tôi có cảm giác mình là người chiến thắng nhưng chiến thắng phải có… thương lượng. Ví dụ như lúc còn độc thân, tôi đi đâu, làm gì rất thoải mái, la cà cà phê với bạn bè tới 1, 2 giờ sáng là chuyện bình thường. Bây giờ, có vợ rồi thì phải thương lượng với vợ trước khi tham gia những cuộc vui như vậy. Mấy chục năm sống một mình, cơm nước tiện đâu ăn đó. Bây giờ, có chút nôn nao khi biết có ai đó đang đợi cơm ở nhà, đi đâu cũng muốn về nhà.

* Lấy vợ muộn cũng có cái hay nhưng nỗi khổ cũng không ít? 

- Người đàn ông tuổi này đã chín chắn, kinh nghiệm, bản lĩnh và tài chính ổn định để lo cho một mái ấm gia đình. Ở độ tuổi lẽ ra đã lên chức ông nội, ông ngoại thì mình mới chuẩn bị tay bồng tay bế con thơ, nỗi khổ “cha già con mọn” là một thực tế dễ thấy. Nhưng con cái là “lộc trời cho” nên tôi không trăn trở quá nhiều, khi nào trời cho thì nhận. Có người hỏi tôi rằng có cảm thấy hối tiếc khi quãng thời gian còn lại quá ít để chung sống và chia sẻ với bạn đời, tôi nghĩ thời gian dài hay ngắn không quan trọng, quan trọng là mình sống có ý nghĩa, trọn vẹn từng giây phút có được với nhau. Tôi sống hết mình cho hiện tại, không quá lo xa về tương lai.

Đi chậm nhưng không chệch hướng              

* Nhiều người nhận xét rằng sự nghiệp nghệ thuật của Hữu Nghĩa cũng giống như hôn nhân của anh vậy, đi chậm nhưng không chệch hướng. Anh có thấy đúng thế không?

 - Thật ra, nghệ sĩ cũng giống như những người tham gia giao thông trên đường. Nếu muốn đến nơi sớm, họ sẽ chạy nhanh, chạy ẩu, chạy tắt và dễ bị tai nạn. Tôi đi chậm, cẩn thận và biết hướng đi nào là an toàn cho mình. Tôi không cần đi nhanh, chỉ cần đi tới đích, không đi lệch hướng. Có thể nhiều diễn viên khác cùng thời với tôi có vị trí hơn tôi, nổi tiếng hơn tôi nhưng tôi không bao giờ có thói quen so sánh. Tôi luôn trân trọng thành quả sáng tạo của người khác dù là nhỏ nhất. “Đừng tự chôn vùi giá trị bản thân mình bằng cách so sánh với người khác bởi chúng ta khác nhau và ai cũng đặc biệt” - đó là châm ngôn sống của tôi.

* Trong nghệ thuật, anh thường đón nhận lời khen chê ra sao?

 - Lời khen ai mà không thích. Lời chê thì phải biết lắng nghe. Nhưng trong nghệ thuật, khen chê luôn thuộc về cảm tính. Khi bị người khác chê, mình phải bình tĩnh xem người ta chê cái gì, vì sao, cái nào chê đúng thì sửa chữa, không sửa được phải bỏ hẳn, còn chê chỉ vì họ không hợp gu với mình thì không có gì bận tâm. Tôi rất tâm đắc một câu nói của nhạc sĩ Phú Quang khi ông bước lên sân khấu nhận giải thưởng về âm nhạc: “Tôi đoạt giải không phải vì tôi hơn đồng nghiệp mà là ban giám khảo cùng gu với tôi”. Bởi vậy, nếu mình đi đúng hướng mà người khác chê vì họ không hợp gu với mình cũng là chuyện đương nhiên. Chúng ta không nên bị ảnh hưởng quá nhiều bởi lời chê rồi tự ti, lâm vào bế tắc.

*  Nghệ thuật mang lại cho anh điều gì ý nghĩa nhất? 

- Bất cứ người làm nghệ thuật nào cũng trân trọng khán giả nhất. Từ việc trân trọng, họ sẽ có ý thức mang đến cho khán giả những vai diễn, những tác phẩm, những món ăn tinh thần hay nhất, ngon nhất. Nghệ sĩ mang cái đẹp chân - thiện - mỹ đến với khán giả, từ đó cũng tự làm đẹp cho mình. Điều ý nghĩa nhất đối với tôi là được tiếp thu, hưởng thụ cái đẹp, cái hay chính từ những vai diễn, những tác phẩm có chọn lọc mà tôi mang đến cho khán giả suốt mấy chục năm qua.

Muốn cuộc sống bình yên

* Người khôn ngoan thường biết làm đẹp lòng người khác để dễ đạt được thành công, anh cũng muốn làm người khôn ngoan? 

- Ai cũng cần có sự khôn ngoan nhưng khôn ngoan không có nghĩa là luồn lách, ma mãnh, tính toán. Khôn ngoan phải đi kèm với chân tình thì mới bền vững và thành quả công việc của người đó mới đáng được trân trọng. Tôi là người sống chân thành.

* Trong cuộc sống hiện đại, sự chân thành không phải bao giờ cũng được đền đáp lại! 

- Chính xác là như vậy. Tôi đã từng bị một người bạn thân lợi dụng để mượn một số tiền lớn vào mục đích xấu. Khi biết chuyện, tôi không giận, trái lại tôi khuyên ngăn. Lúc ấy, người đó đã nhận hết lỗi lầm và xin lỗi tôi. Tôi theo đạo Phật nên quan niệm: “Nếu người ta xấu với mình mà mình xấu lại với người ta thì mình cũng đâu có gì tốt đẹp, mình phải lấy lòng chân thành để cảm hóa, hướng thiện họ. Lòng chân thành sẽ xóa hết mọi khoảng cách, sự ganh ghét, thù hận.

 Rất nhiều người khi mất đi một người thân, người bạn, họ lại khóc than và cảm thấy hối hận tại sao lúc còn sống mình không đối xử tốt với họ. Nếu đã biết rằng ai rồi cũng trở về với cát bụi vào một ngày nào đó theo quy luật thì tại sao không sống chân thành với nhau khi còn có thể. Cuộc sống còn nhiều điều giá trị nên tôi luôn muốn làm nhiều điều ý nghĩa.

* Anh chọn một cuộc sống không phô trương, ồn ào, cũng vì hiểu được giá trị cuộc sống? 

- Người ta nói cuộc sống không phải là cuộc đua mà là một chuyến du lịch để thưởng thức từng bước thăng trầm của đường đời. Tôi đã từng chọn một lối đi cho riêng mình, đi từ từ, đi từng bước, không vội vàng. Tôi muốn một cuộc sống bình yên.

* Bình yên với anh là như thế nào? 

- Bình yên là cảm giác yên tĩnh ở trong tâm hồn, dù cho cuộc sống vẫn ồn ã, xô bồ; là khi chúng ta không làm điều gì sai trái với người thân, gia đình và chính lương tâm mình.