Những câu chuyện nhân văn trên phim

Khai thác những câu chuyện về cuộc sống của người lao động nghèo khó, người có số phận bất hạnh trên màn ảnh rộng để bán vé quả là kinh doanh sáng tạo đầy khó khăn của giới làm phim trong điều kiện công chúng vẫn đặt nặng nhu cầu giải trí. Thế nhưng, đã có những bộ phim chủ đề này ra rạp được công chúng đón nhận và mang về doanh thu không nhỏ.

Xem để khóc, cười và chia sẻ

Phim “Nắng” (đạo diễn: Đồng Đăng Giao) mặc dù còn nhiều chi tiết chưa hợp lý nhưng vẫn thu hút khán giả ngay từ ngày đầu ra rạp, đạt doanh thu bất ngờ, thuộc hàng ăn khách hiện nay. Dòng phim chủ đề nhân văn, mang hơi thở cuộc sống, kể về những người lao động nghèo, mảnh đời khó khăn, bất hạnh có chút hài hước nhẹ nhàng, đang được công chúng đón nhận. “Nắng” kể câu chuyện về 2 mẹ con Mưa, Nắng. Họ là những người ở đáy của xã hội; vất vả mưu sinh bằng nghề bán vé số, lượm ve chai. Trong khi người mẹ khù khờ, ngờ nghệch thì cô con gái nhỏ lại lanh lợi, thông minh. Những tình cảm yêu thương, quấn quýt của 2 mẹ con dành cho nhau đặt trong bối cảnh cuộc sống đời thường phần nào chạm đến trái tim người xem. Trước đó, khán giả cũng từng ủng hộ “Trúng số” (đạo diễn: Dustin Nguyễn), giúp phim nằm trong tốp 3 phim Việt doanh thu cao nhất mùa Tết 2015. “Trúng số” lấy chất liệu từ câu chuyện có thật về chị Lành, bán “chịu” 20 tờ vé số, trong đó có 10 tờ trúng giải (4 tờ trúng đặc biệt) cho một anh lái xe ba gác tên Tuấn. Khi biết vé số trúng, chị Lành tốt bụng và trách nhiệm, giao đủ vé số cho anh Tuấn và được tặng lại một tờ độc đắc. Câu chuyện đầy nhân văn giữa thời đại kim tiền này khiến mọi người xúc động và khi lên phim, câu chuyện nhân văn này chinh phục được khán giả. Phim “Nhà có năm nàng tiên” (đạo diễn: NSƯT Trần Ngọc Giàu) trước đây, dù yếu tố hài hước lấn át đôi chút nhưng cốt truyện nhân văn cũng được khán giả đón nhận, doanh thu hơn 60 tỉ đồng. Phim “Đời Như Ý” (đạo diễn: Vương Quang Hùng) kể về một gia đình số phận bi thương, cơ cực, dù không đột phá doanh thu cũng tạo được chú ý của khán giả khi ra rạp. Đạo diễn Dustin Nguyễn chia sẻ anh từng rất bất ngờ khi “Trúng số” được khán giả đón nhận nhiều như thế. “Không ít người hỏi tôi rằng vì sao lại đưa hình ảnh những người lao động nghèo lên phim mà không phải những người đẹp, nhà cửa, xe cộ sang trọng. Tôi nghĩ tất cả đều là duyên. Mỗi phim đến với mình đều là một cái duyên và phải nắm giữ chúng. Một lần tình cờ, tôi gặp anh Tuấn (biên kịch phim) và được nghe câu chuyện về chị Lành. Chúng tôi cảm động về lòng tốt, sự chất phác của Lành và nảy ra ý tưởng về một phim hài hước nhẹ nhàng nhưng nêu bật lòng tốt của con người, chuyển tải giá trị nhân văn” - Dustin Nguyễn tâm sự.

Một cảnh trong phim “Nắng” - khắc họa tình mẫu tử thiêng liêng của người mẹ thiểu năng tên Mưa (Thu Trang thể hiện) với đứa con gái bé bỏng tên Nắng (bé Kim Thư).(Ảnh do nhà sản xuất cung cấp)

Phân tích việc các phim có câu chuyện nhân văn được khán giả yêu thích, người trong giới cho rằng đây không phải sự thay đổi thị hiếu. “Bởi những câu chuyện vượt thoát số phận luôn là đề tài dễ tạo đồng cảm và thu phục được trái tim khán giả. Lâu nay, các phim dạng này thường được làm kiểu tuyên truyền hoặc minh họa, chứ không chuyển tải theo cách tự nhiên và gần gũi.

Phim về cuộc sống, con người Việt Nam mới chính là những đề tài riêng biệt và ít “đụng hàng” nhất so với các chủ đề hành động, giả tưởng. Quan trọng là những nhà sản xuất có đủ tầm làm nên những sản phẩm tốt thay vì kiểu “chụp giật” theo thời thế” - nhà báo Phong Việt nhìn nhận.

Chất lượng chưa cao

Khán giả ủng hộ những bộ phim về câu chuyện nhân văn là một dấu hiệu tốt vì như thế sẽ giảm đi các phim hài nhảm. “Tôi thấy khán giả ủng hộ “Nắng”, “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”, “Trúng số”... là điều rất tốt. Chứng tỏ họ đã nâng cao thị hiếu, không cần dàn diễn viên nổi tiếng, đẹp trên màn ảnh mà cần một câu chuyện gần gũi, nhân văn. Các nhà làm phim thấy sự thay đổi này dựa vào những thành công tiên phong trên và sẽ dần chuyển hướng” - đạo diễn Hạnh Nhân nhận định.

Đạo diễn Hạnh Nhân cho rằng thay vì chạy theo kiểu làm những phim dạng hành động đánh đấm hay kỹ xảo của nước ngoài mà khả năng điện ảnh Việt khó làm tốt so với thế giới thì nên tập trung làm những gì mình có. Đạo diễn Đức Thịnh cũng nhận ra thị hiếu khán giả hiện chuộng những câu chuyện phim tình cảm, sâu sắc, nhân văn chứ không phải hài hước quá lố hoặc thể loại kinh dị, hành động.

Mặc dù ủng hộ sự lựa chọn đề cao cái đẹp trong cuộc sống nhưng không ít khán giả, người trong giới cho rằng “Nắng”, “Trúng số”, “Đời Như Ý”... chưa phải tác phẩm hoàn hảo của dòng phim này. Chúng nhiều sạn, chi tiết thiếu hợp lý, như phim “Nắng”: đoạn cuối khiên cưỡng, tình tiết kịch hóa. Đạo diễn Đồng Đăng Giao từng khẳng định phim “Nắng” không phải chuyển thể từ phim “Điều kỳ diệu ở phòng giam số 7” của Hàn Quốc mà chỉ giống cảm hứng chủ đạo. Tuy nhiên, trước và sau khi “Nắng” công chiếu, nhiều người vẫn nhận định 2 phim tương tự nhau, mang ra so sánh và chê bai “Nắng”. Phim “Trúng số” có câu chuyện tốt hơn vì dựa trên sự kiện thật nhưng tính cách nhân vật xây dựng một màu, không hợp lý với thực tế cuộc sống vốn muôn màu muôn vẻ.

Theo đạo diễn Hạnh Nhân, các phim trên chưa hoàn hảo nhưng không thể phủ nhận đây là khởi đầu tốt. Sự ủng hộ của khán giả thông qua tình hình doanh thu giúp mở đường để các nhà sản xuất mạnh dạn chọn làm phim chủ đề này. Những phim hay hơn về chủ đề này sẽ không hiếm khi số lượng phim cùng loại tăng lên. Nhiều người trong giới nhận định dòng phim chủ đề nhân văn sẽ nở rộ bởi đó là sự dịch chuyển tất yếu của thị trường. Khi thấy nhiều phim thành công, nhà làm phim sẽ chọn lựa theo hướng này. Tuy nhiên, những câu chuyện hay không phải lúc nào lên phim cũng ấn tượng và ngược lại, nếu biết khai thác tới nơi tới chốn một góc cạnh nào đó cũng mang đến hiệu quả.