Con dốc

Mưa gợi nhớ đến con dốc mà những năm 80 của thế kỷ trước, suốt 3 năm trời, hằng ngày khi đạp chiếc xe mini đến đó, tôi phải xuống dắt bộ lên dốc để đến lớp học ở trường cấp III nằm xéo xéo trên đầu dốc.

Ngày nắng thì mới sáng sớm mà mồ hôi đã nhễ nhại, ngày mưa thì ướt như chuột lột, lạnh run. Bữa nào có thằng Hòa chờ ở ngã tư leo lên đi ké, cùng đạp xe thì vui và cũng đỡ mất sức, kiểu cùng vượt dốc…

Con dốc ấy nằm ngang nhà thờ và trường dòng La San ngày xưa, bây giờ là Trường Cao đẳng nghề Thủ Đức, phải nói là độc nhất vô nhị trên tuyến đường từ chợ Thủ Đức lên ngã tư chợ Nhỏ. Nó gần như là dốc đứng, để đến sau này nó trở nên nổi tiếng cả thành phố. Sau những cơn mưa hơi hơi lớn, hơi dai dẳng là nước tràn như thác đổ. Không nói xe đạp, xe máy nếu không chết máy do ngập nước thì cũng bị xô dạt, té ngã bởi sức nước rất ghê…

Mấy đứa học sinh cấp III ngày xưa như tụi tôi nếu gặp cảnh này, chắc chỉ có nước vái dài…

Thằng Hòa, bỏ dở lớp 11, nghe nói đi rừng theo mấy anh em buôn củi buôn cây. Đến khi tôi gặp lại, Hòa với ông già nó, tuổi cũng khá khá, đẩy xe ba gác chở dừa lên dốc cầu. Lo đẩy xe vượt dốc chứ có nhìn xung quanh đâu. Nếu có nhìn chắc cũng không thấy tôi và tôi cũng không thấy mặt thằng bạn gắn bó mấy năm trời.

Sau này, có một đội 5 - 7 anh em đứng ở chân cầu, phụ đẩy xe lên dốc. Xong, cho bao nhiêu thì cho.

Tội nhất là mấy anh em, có khi là đàn bà con gái, đi xe đạp chở hai bên 2 cái lu bự, bên trong nào khạp, nào tô, nào tộ, nào chén... từ mấy lò ở Lái Thiêu (tỉnh Bình Dương) đến tận đường Nguyễn Chí Thanh (quận 10, TP HCM). Cuộc mưu sinh nào không vất vả, không đổ mồ hôi sôi nước mắt...

Có một lần, tôi không khỏi rơi nước mắt. Anh kia lên dốc cầu, không kìm được xe, ngã bể một bên lu, khạp, chén, tộ… Thôi xong, một chuyến. Quay qua đập luôn bên kia cho xong hết rồi về…

Một lần được anh bạn luật sư mời lên coi trang điền sát bờ sông Sài Gòn, thuộc xã Bình Mỹ, huyện Củ Chi. Nằm trên chiếc ghế bố, thư giãn tâm hồn, nhìn qua bên kia sông, Thủ Dầu Một - Bình Dương, quê tôi đó, những năm trời lận đận.

Từ dinh Tỉnh trưởng Bình Dương đi dọc theo hướng về An Mỹ - Phú Lợi, cũng có một con dốc. Một bên có kè đá hộc, một bên là hố sâu như thung lũng. Tôi từng chiều, từng chiều đi về, cắp cặp ghé vào nhà má Ba. Bà sống một mình trong căn nhà mái ngói xưa cũ, nhận tôi vô nhà như đứa trọ học tội nghiệp.

Sáng trước khi đi học, vo gạo bắc lên lò bếp củi, bếp than tùy lúc. Đặt vào trong nồi cơm một con cá đựng trong cái tộ hình chữ y… Để trưa, để chiều, má con mình có cái ăn cơm.

Con nhớ má!

Dòng sông Sài Gòn qua Thủ Dầu Một vẫn chảy êm đềm. Nhìn qua thấy có bóng dáng tôi ngày xưa ấy. Và những con dốc.

Má Ba ở con dốc đầu tiên con vào đời.