Đạo diễn trẻ sân khấu "hóa rồng"

Nếu nhiều năm trước, sân khấu TP HCM còn cảnh báo thiếu hụt đội ngũ đạo diễn kế cận thì năm 2018, có thể khẳng định không còn tình trạng này. Đạo diễn - NSƯT Trần Minh Ngọc ví von: "Cá chép đã hóa rồng".

Trăm hoa đua nở

Trong buổi họp mặt đầu năm những đạo diễn thuộc thế hệ cây đa, cây đề của sân khấu nước nhà, NSND Huỳnh Nga bày tỏ ông thật sự phấn khởi khi thấy đội ngũ đạo diễn trẻ đã hội đủ những tố chất để giúp sàn diễn "trăm hoa đua nở".

Có thể điểm danh những đạo diễn trẻ tiêu biểu: Vũ Minh, Bùi Quốc Bảo, Chánh Trực, Ngọc Hùng, Cao Tấn Lộc, Xuân Trang, Lương Duyên, Hạnh Thúy, Thái Kim Tùng, Lý Khắc Lynh, Tuấn Khôi, Đình Toàn, Nguyên Đạt, Lê Trung Thảo, Quốc Kiệt, Diệp Tiên…

Đạo diễn NSND Trần Ngọc Giàu, Chủ tịch Hội Sân khấu TP HCM, cho biết: "Đạo diễn trẻ bây giờ là thế hệ học trò của tôi và NSND Huỳnh Nga, NSƯT Đoàn Bá, Trần Minh Ngọc, Lê Văn Tĩnh, Ca Lê Hồng, Nguyễn Văn Phúc… Họ đã trưởng thành, chứng minh được sức trẻ và năng lực bản thân, đủ tạo sức bật cho sân khấu phát triển trong năm 2018".

Điểm lại các vở diễn sáng đèn từ đầu năm 2018 đến nay cho thấy phần lớn đều là của đạo diễn trẻ. Cụ thể, Nhà hát Thế giới trẻ là đất "tung hoành" của 3 đạo diễn: Bùi Quốc Bảo, Ngọc Hùng, Cao Tấn Lộc. Mỗi người mỗi phong cách, thu hút khán giả đến với các vở diễn mang hơi thở cuộc sống. Sân khấu Kịch IDECAF có Vũ Minh, Tuấn Khôi và Đình Toàn. Sân khấu Kịch Phú Nhuận có Xuân Trang và Diệp Tiên. Nhà hát Sân khấu nhỏ TP HCM có Chánh Trực, Thái Kim Tùng…

Với sân khấu cải lương, đạo diễn trẻ tiêu biểu gồm Nguyên Đạt, Lê Trung Thảo, Quốc Kiệt. NSND Đinh Bằng Phi nhận xét: "Họ nhìn nhận ngôi nhà sân khấu dù nghèo khó vì thiếu thốn vật chất, kỹ thuật nhưng rất giàu tình nghĩa, chấp nhận cùng chung tay gầy dựng sàn diễn bằng khả năng của mình".

Cảnh trong vở “Thần tiên nổi điên” của đạo diễn Cao Tấn Lộc - Nhà hát Thế Giới Trẻ Ảnh: CAO TẤN LỘC

Yên tâm trao gửi niềm tin?

Tuổi trẻ thường nồng nhiệt, tâm huyết, quyết liệt bứt phá... Những đạo diễn trẻ như: Vũ Minh, Chánh Trực, Ngọc Hùng, Cao Tấn Lộc, Bùi Quốc Bảo, Xuân Trang… đã biết cách chọn kịch bản, tham gia biên tập, tìm kiếm thủ pháp sân khấu, nảy sinh thông điệp tác phẩm... và đã tiếp cận khán giả một cách dễ dàng.

Nhiều nhà chuyên môn cho rằng họ có thể yên tâm trao gửi niềm tin khi các đạo diễn đàn em đã nỗ lực hết mình, biến những bài học thành thủ pháp riêng, mang lại sự sinh động cho sàn diễn. Dù hào phóng lời khen dành cho đàn em nhưng NSND Hồng Vân vẫn cảnh báo sẽ là bước lùi nếu đạo diễn trẻ chủ quan. "Họ không nên hài lòng với thành quả đã có mà không biết tiếp tục cạnh tranh thủ pháp" - bà nói.

NSND Hồng Vân dẫn chứng hiện tượng bắt chước, ăn theo sau khi vở "Người vợ ma" của Thái Hòa dàn dựng thành công trên Sân khấu Kịch Phú Nhuận. Nhiều đạo diễn trẻ đua nhau khai thác đề tài kịch ma, dẫn đến bão hòa, "đi đâu cũng gặp ma", khiến khán giả phát ngán, nhà đầu tư cũng cảm thấy dị ứng với dòng kịch này khi thủ pháp dàn dựng chỉ là sự hù dọa, chọc cười.

Chưa kể, nhiều đạo diễn trẻ chỉ chú trọng khai thác chuyện chọc cười dựa theo cơn sốt của mạng xã hội nhưng hời hợt, thiếu chiều sâu nên vở diễn nhạt dần. NSƯT Trần Minh Ngọc nhận xét: "Sa đà theo kiểu chọc cười từ hiệu ứng của các trang mạng xã hội dễ là con dao hai lưỡi. Bởi lẽ, trên mạng cập nhật nhanh đến cấp kỳ, còn nghệ sĩ chờ "tiêu hóa" biến thành lời thoại, hành động thì rất cần sự thẩm thấu. Với cường độ chạy sô như hiện nay, diễn viên lấy thời gian đâu để suy ngẫm? Do đó, nếu đạo diễn không biết cách tiết chế thì sẽ ghìm chết đứa con của mình".

Nhiều đạo diễn trẻ không quá chủ quan để bay trên đôi cánh của những lời khen. "Chúng tôi luôn học hỏi, tiếp thu ý kiến của các đạo diễn tiền bối để những lời khen của họ được thay bằng lời phản biện" - đạo diễn Chánh Trực tâm sự.