Diễn viên điện ảnh cần có hiệp hội

Trong đơn, Dustin Nguyễn khởi kiện vì bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật kèm theo những nội dung cụ thể" - thông cáo có đoạn viết. Trước đó, ngày 27-12, Công ty New Arena - nhà sản xuất phim "Bóng đè" - cũng ra thông cáo chính thức khởi kiện Dustin Nguyễn vì đưa những thông tin không chính xác, ảnh hưởng đến uy tín của đơn vị này và đạo diễn Lê Văn Kiệt, cũng như việc Dustin Nguyễn phát ngôn tại buổi họp báo đã phá vỡ cam kết bảo mật thông tin hai bên đã ký trước đó.

Vụ "lùm xùm" này xảy ra trên công luận bắt đầu từ hôm 19-12, vợ chồng Dustin Nguyễn và điều hành sản xuất Minh Đô tổ chức buổi gặp gỡ báo giới ở TP HCM, chia sẻ việc bị cắt vai diễn đột ngột khỏi phim mới do Lê Văn Kiệt đạo diễn, Công ty New Arena sản xuất, CGV phát hành và góp vốn đầu tư. Anh cho rằng cách làm việc thế này là thiếu chuyên nghiệp, vô đạo đức. Tối 19-12, phía CGV ra thông cáo phản bác những phát biểu của Dustin Nguyễn, phủ nhận liên quan việc lựa chọn diễn viên cho phim. Ngày 20-12, phía Công ty New Arena cũng ra thông cáo cho rằng dự án cần một nam diễn viên ở độ tuổi 35-40 trong khi Dustin Nguyễn đã 57 tuổi. Họ công bố biên bản ghi nhận cho thấy đã thanh toán cho Dustin Nguyễn 80 triệu đồng cho 6 ngày làm việc cho dự án. Sau đó, lần lượt Dustin Nguyễn rồi Công ty New Arena thông báo khởi kiện nhau nhưng tòa án có thụ lý hay không phải chờ đợi.

Diễn viên Dustin Nguyễn và vợ - nhà sản xuất phim Bebe Phạm - tại buổi gặp gỡ báo chí ở TP HCM ngày 19-12-2019

Việc tranh cãi này gây xôn xao dư luận, được người trong giới quan tâm. Nhiều người trong giới cho rằng đến lúc điện ảnh Việt cần có hiệp hội diễn viên để bảo vệ quyền lợi cho diễn viên cũng như các thành viên trong ê-kíp sản xuất. Lâu nay, tình trạng quỵt tiền thù lao diễn viên và ê-kíp sản xuất vẫn xảy ra ở nhiều đoàn làm phim nhưng đa phần nạn nhân không dám lên tiếng vì ngại ảnh hưởng công việc sau này. Họ cũng không gửi đơn kiện vì mất thời gian hầu tòa, tốn thêm án phí, nhất là khi nhiều thỏa thuận giao kết không bằng văn bản hợp đồng, dẫn đến khó phân xử trước tòa. Sự im lặng khiến cho tình trạng này không được cải thiện, thậm chí tiếp diễn ngày càng nghiêm trọng.

Để phát triển bền vững, việc tạo lập môi trường làm việc minh bạch, tránh những kiểu lách luật, quy tắc ngầm đối với hoạt động điện ảnh ở Việt Nam bắt đầu từ lúc này là cần thiết. Ở điện ảnh các nước khác, họ cũng có những hiệp hội nghề nghiệp để bảo vệ lợi ích cho các thành viên của mình. Tại Mỹ có Hiệp hội Diễn viên hay còn gọi Nghiệp đoàn Diễn viên màn ảnh (tiếng Anh: Screen Actors Guild - SAG). Năm 2012, SAG sáp nhập với Liên đoàn Nghệ sĩ truyền hình và phát thanh Mỹ (American Federation of Television and Radio Artists - AFTRA), từ đó trở thành hiệp hội SAG-AFTRA. Một trường hợp, một cá nhân lên tiếng có thể chỉ là gợn sóng khó tạo được sự thay đổi lớn nhưng nếu là một tập thể có tiếng nói, có tổ chức chuyên nghiệp thì tình hình sẽ khác. Điện ảnh Việt đang xây dựng thành ngành công nghiệp văn hóa trong tương lai càng cần hành xử chuyên nghiệp trong các mối quan hệ.