Mùa cá cạn

Khi mùa mưa đến thì cỏ cây hoa lá bắt đầu xanh tươi và phát triển trở lại. Ở dưới ao, mương cũng chứa đầy nước. Đó là lúc để các loài cá bắt đầu sinh sản và lớn lên.

Mương thì nhiều nước. Cộng thêm mấy đám rau muống thi nhau bò um tùm như một ngôi nhà quanh năm mát mẻ lý tưởng cho lũ cá tôm sinh sống dưới ao, mương...

Nước mặn đang gây nhiều thiệt hại cho nông dân ven biển ở ĐBSCL Ảnh: THỐT NỐT

Đêm về, xách cây đèn ra sau mương vườn lại nghe tiếng cóc, tiếng nhái kêu vang vang. Còn dưới mương thì nghe tiếng của con lóc, con trê đớp mồi. Cứ mỗi lần được nghe những thanh âm đó là lại muốn đi kiếm cái cần câu và đi bắt vài con dế nhũi làm mồi để cắm câu. Có lần cắm xong cần câu, đi vô chưa tới nhà thì cá đã đớp mồi. Nhìn cần câu cứ quật mạnh xuống nước, chạy trở ra nắm kéo lên, nếu không là cá lóc thì cũng là cá trê đã cắn câu.

Khi mùa mưa đi qua lại bắt đầu vào mùa nắng. Tuy nhiên, những ngày nắng trong năm thì ao, mương nào cũng còn rất nhiều nước. Chỉ khi qua Tết nắng nóng gay gắt kéo dài thì nước mới bắt đầu cạn dần. Thêm nước mặn xâm nhập làm cho những đám rau muống hay những đám rong dưới mương dần héo và chết sạch. Chỉ còn lại một ít nước dưới mương trống trơ.

Có những buổi chiều khi trời đã dịu mát. Ở phía sau vườn nghe có tiếng ào sạt tát mương thì một lát sau ra xem đã thấy những con cá phơi lưng chạy cời cời rồi. Nào là cá lóc, trê, sặc, bống dừa, lòng tong... Đôi khi có cả mấy chú tôm càng cứ chậm chạp bò và giương cặp càng về phía trước như để hù dọa mọi đối thủ nhưng rồi cũng nhanh chóng bị tóm gọn bỏ vào thùng như những con cá khác.

Tôi ít khi lội xuống mương bắt cá. Bởi cái cảm giác đôi khi bị lún dưới bùn lầy tới ngang bụng rồi thì chỉ biết đứng đó kêu cứu, càng nhúc nhích thì càng lún sâu thêm. Có lần anh Hai vừa lôi lên vừa mắng: "Con gái ở quê gì mà yếu ớt như cọng bún thiu vậy. Xuống mương rồi leo lên không nổi". Dẫu có hơi nhút nhát khi lội xuống bùn nhưng mỗi khi nhìn thấy tát ao thì tôi lại thích đứng nhìn. Thích nhất là nhìn mấy đứa con nít, mỗi khi có con cá nào bự thì ngay tức khắc nó chỉ nhắm ngay con đó mà bắt. Khi bắt hụt thì cứ rượt theo con cá, miệng la ỏm tỏi.

Bây giờ lượng cá tôm mỗi ngày dần ít đi. Nhưng đến mùa khô hạn thì đâu đó ở mấy mương, vườn sau nhà lại nghe có tiếng tát mương, lòng tôi lại xốn xang.