NSƯT Thành Trí
Đạo diễn NSƯT Thành Trí là một trong những đạo diễn thuộc thế hệ đầu tiên của sân khấu cách mạng đất phương Nam. Ông tên thật Nguyễn Thành Trí, sinh ngày 23-3-1937 tại Thạnh Trị, Sóc Trăng, ông cùng tuổi với nhà báo Xuân Trình, đạo diễn – NSUT Trần Minh Ngọc, NSND Kim Cương… Cả cuộc đời của ông đã dành cho sự nghiệp sân khấu với các giải thưởng: Huân chương kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Ba (Quyết định ký năm 1985); Huy chương "Chiến sĩ văn hóa" năm 1981; Huy chương "Vì sự nghiệp sân khấu Việt - Hàn" năm 1999; Huy chương "Vì sự nghiệp văn hóa tư tưởng" năm 2001… Ông được phong danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú năm 1993 do Chủ tịch nước Lê Đức Anh trao tặng.
Cha ông tên Nguyễn Thạnh Trị, học trường Tây nhưng ông cụ lại giỏi thơ ca Việt nên đạo diễn Thành Trí biết làm thơ Đường luật từ năm 13 tuổi. Đến khi ông được cha cho lên Sài Gòn học, ông đã rành văn học Pháp và văn hóa Việt. Cha của ông mở nhà máy in, nên gia đình sau này có in nhiều sách báo bí mật; in các chương trình của các đoàn hát cải lương; các tờ giới thiệu phim và tài tử điện ảnh đương thời (thập niên 40 – thế kỷ XX). Và từ việc đọc được các ấn phẩm đó, ông đam mê nghệ thuật, điện ảnh để khi sinh hoạt "Hướng đạo sinh dành cho thanh thiếu niên", ông đã lên sân khấu đóng kịch với ước muốn trở thành diễn viên.
Năm 1950, ông tham gia phong trào Trần Văn Ơn, thực hiện việc viết báo, vẽ tranh cổ động và làm công tác biên tập báo truyền tay bí mật ở trường Trung học Trần Văn Khuê (nay là trường Nguyễn Thái Học). Sau đó, ông được tổ chức phân công hoạt động ở trường Victor Hugo (1953-1954. Đến tháng 3 năm 1955 ông vượt tuyến ra Bắc tập kết.
NSƯT Thành Trí
Là học sinh Trung cấp khóa I trường Giao thông Công chánh (ngành Đường sắt) từ 1955-1956, ông thấy mình không hợp, nên xin chuyển về trường Chu Văn An học lớp 10 để chuẩn bị thi Đại học Tổng hợp Văn theo nguyện vọng… Đúng lúc đó, đoàn Văn công Nam bộ ra Bắc và tách ra làm hai đoàn: Kịch nói Nam bộ và Cải lương Nam bộ.
"Đoàn kịch nói Nam bộ tuyển người để đóng phim "Biển động", lúc này Thành Trí đang là học sinh trường Bưởi, ông đã bỏ thi đại học, thi tuyển vào văn công và trúng tuyển. Năm 1957 Thành Trí vô đoàn kịch nói Nam bộ. Năm 1958 tại Hội diễn diễn toàn quốc miền Bắc, anh đóng vai Thiếu úy Đồn trưởng trong kịch "Sống chung" của tác giả Phạm Ngọc Truyền. Đến khi Nhà hát kịch Việt Nam dựng vở "Đứng gác dưới ánh đèn néon" do đạo diễn Văn Chiêu thực hiện, anh lên sân khấu đóng vai Đồng A San, đó cũng là vai chính đầu tiên của Thành Trí" – NSUT Ca Lê Hồng xúc động kể lại.
Các học trò đã đến thăm NSƯT Thành Trí năm 2015
Sau đó, NS Thành Trí đóng vai Victor trong "Câu chuyện Iêc-kut" - kịch bản và đạo diễn Liên Xô và vai bác sĩ Platôn trong vở "Platôn-krêset" (đoàn kịch Nam bộ). Năm 1967 ông được cử đi học Đạo diễn tại trường Đại học sân khấu quốc gia mang tên "Lunasatxki" – Moscow (Liên Xô cũ). Đồng khóa với các đạo diễn miền Nam ra Bắc tập kết mà sau này được đánh giá là thế hệ "hạt giống đỏ" như: Tạ Văn Tạo, Đoàn Bá, Ca Lê Hồng, Bạch Lan. Tất cả đều tốt nghiệp xuất sắc.
Năm 1973 trở về đoàn kịch nói Nam bộ sau khi tốt nghiệp, đạo diễn Thành Trí đã áp dụng nhiều trường phái kịch mà ông được học như: Stanislapski, Tôpstônôgôp, Bertolt Brecht để đưa vào tác phẩm của mình, đồng thời vận dụng những kiến thức ông được học từ sân khấu truyền thống của tuồng, chèo, cải lương, để hình thành phong cách dàn dựng của chính ông. Kể cả trong giảng dạy, ông cũng có giáo trình riêng để đào tạo thế hệ diễn viên, đạo diễn trẻ mà sau này họ đều thành danh như: NSƯT Thành Hội, Thanh Hoàng, đạo diễn Đoàn Khoa, Nguyễn Thị Minh Ngọc, Xuân Hương…Từ ngày 15-5-1975, ông giữ cương vị Phó đoàn – chỉ đạo nghệ thuật đoàn kịch nói Cửu Long Giang (tiền thân là Đoàn kịch nói Nam bộ), đồng thời, ông và các đồng nghiệp đã tiếp quản di sản kịch nghệ TP HCM, trên cơ sở vật chất trường Nghệ thuật Sân khấu 2 (nay là trường Đại học Sân khấu Điện ảnh TP HCM).
NSƯT Thành Trí và đạo diễn NS Công Hậu
Để kéo khán giả đến rạp với những vở diễn hài, tạo tiếng cười châm biếm tiêu cực, ông đã dựng những vở kịch vui trên sân khấu kịch nói thời đó như: "Coi mắt", "Người tình trễ xe", "Cơn bão cuối cùng", "Quẹo cua", "Trước một chuyến đi"…Ông còn là tác giả kịch bản, sáng tác nhiều vở kịch truyền hình và trên sàn diễn đoàn kịch Cửu Long Giang được khán giả yêu thích.
Các nghệ sĩ là học trò của ông đã bày tỏ sự thương tiếc khi thầy của mình đột ngột ra đi. Đạo diễn Đoàn Khoa xúc động: "Thầy tôi là người sống giản dị, ân cần với nghề. Với học trò ông luôn dành tình thương như một người cha".
Tang lễ của NSƯT Thành Trí được tổ chức tại nhà tang lễ TP HCM (số 25 Lê Quý Đôn, quận 3, TP HCM)
và quét mã QR
Bình luận (0)