Nhà thơ Phan Vũ - nhạc sĩ Phú Quang và "Em ơi, Hà Nội phố"

Nhà thơ - họa sĩ Phan Vũ đã qua đời sáng 17-7 tại TP HCM, hưởng thọ 93 tuổi.

Nhắc đến Phan Vũ, công chúng nhớ ngay đến bài thơ "Em ơi, Hà Nội phố" đã được nhạc sĩ Phú Quang phổ nhạc năm 1986.

"Em ơi, Hà Nội phố" được nhà thơ Phan Vũ sáng tác tháng 12-1972, khi Mỹ trút bom rải thảm xuống Hà Nội. Khi còn sống, nhà thơ Phan Vũ từng chia sẻ trong một thời gian dài, bài thơ gồm 24 đoạn này của ông không được in trong bất kỳ tập thơ nào. Chỉ đến khi nhạc sĩ Phú Quang trích một đoạn để phổ nhạc thì bài thơ mới thật sự được nhiều người biết đến.

Nhà thơ Phan Vũ đã từ giã cõi đời ở tuổi 93

Nhắc về tác phẩm nổi tiếng của mình, nhạc sĩ Phú Quang cho biết khi vào TP HCM sống được nửa năm, ông ngày càng nhớ Hà Nội. Trong một buổi trà chiều, nhà thơ Phan Vũ đọc cho ông nghe bài thơ "Em ơi, Hà Nội phố" - trường ca 443 câu thơ, chia làm 24 khổ. 

Nghe xong, nhạc sĩ Phú Quang xúc động nói với nhà thơ Phan Vũ rằng chắc chắn sẽ có một bài hát hay. Nhạc sĩ Phú Quang đã chọn 21 câu thơ trong sáng tác của nhà thơ Phan Vũ, kết hợp cảm xúc của mình làm nên ca khúc nổi tiếng. Nhạc phẩm "Em ơi, Hà Nội phố" đã in dấu ấn sâu đậm trong lòng rất nhiều khán giả.

"Vẫn biết một bài ca có đáng là bao để trả món nợ ra đi nhưng khi "Em ơi, Hà Nội phố" được viết ra, tôi đã giải thoát dù chỉ phần nào. Và dẫu chỉ là ít ỏi thì tôi cũng đã xây dựng được chút gì cho kỷ niệm về Hà Nội - nơi chứng kiến bao buồn vui của tôi trong suốt nửa cuộc đời" - nhạc sĩ Phú Quang bộc bạch về ca khúc nổi tiếng được viết như trả món nợ thương nhớ Hà Nội.

Phú Quang kể khi bài hát "Em ơi Hà Nội phố" ra mắt khán giả, Phan Vũ bảo, em giỏi thật, từ hơn 400 câu mà giờ chỉ còn 4 câu mà vẫn nhận ra là của Phan Vũ. Nhạc sĩ đùa lại, rằng đó là bởi vì yêu. Tình yêu thì chỉ một nụ hôn cũng đủ để sung sướng cả đời…

"Em ơi, Hà Nội phố" lên sóng phát thanh năm 1987 qua tiếng hát Lệ Thu. Nhạc sĩ Phú Quang cho hay tiếng hát Lệ Thu đã giúp ca khúc này trở nên nổi tiếng, ở chiều ngược lại, ca khúc cũng giúp Lệ Thu được hâm mộ trở lại sau một thời gian bị lãng quên. Sau này, dù có nhiều ca sĩ hát "Em ơi, Hà Nội phố", nhưng khán giả vẫn nhớ, vẫn xúc động khi nghe tiếng hát Lệ Thu.

Nhạc sĩ Phú Quang tâm sự gia tài của ông có hơn 500 ca khúc, và "Em ơi, Hà Nội phố" là một trong những bài hát hay nhất của ông. Đó là bài hát nổi tiếng đầu tiên của ông và cũng là bài hát đầu tiên giúp mọi người biết đến Phú Quang.

Nhà thơ Phan Vũ tên thật là Trần Hồng Hải, sinh năm 1926 tại Hải Phòng. Sau một thời gian đi bộ đội, ông chuyển sang hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp. Không chỉ là nhà thơ - họa sĩ, ông còn sáng tác những kịch bản như "Lửa cháy lên rồi", "Dòng sông âm vang" và làm đạo diễn nhiều bộ phim như "Bí mật thành phố cấm", "Như một huyền thoại"…