Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh qua đời

Nguyễn Xuân Khánh sinh năm 1933 tại làng Cổ Nhuế, Hà Nội. Ông học Đại học Y khoa Hà Nội, hết năm 1952 tham gia quân đội. Trong khoảng mười năm, ông ở một đơn vị pháo binh, rồi dạy văn hóa tại Trường Sĩ quan Lục quân trước khi chuyển về làm việc tại tạp chí Văn nghệ Quân đội. Từ năm 1966, ông là phóng viên báo Thiếu niên Tiền phong trước khi về hưu non vào năm 1973.

Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh (1933 - 2021)

Nguyễn Xuân Khánh có gia tài tác phẩm đồ sộ, với nhiều tiểu thuyết dung lượng lớn, bao hàm kiến thức nhiều lĩnh vực. Sinh thời, ông thường tìm chất liệu từ lịch sử, những giá trị văn hóa xưa cũ hay tín ngưỡng đạo Phật, đạo Mẫu.

Một trong những mảng nổi bật trong sự nghiệp của ông là tiểu thuyết văn hóa lịch sử, với bộ ba "Hồ Quý Ly", "Mẫu Thượng ngàn", "Đội gạo lên chùa".

Bộ ba tác phẩm này đã được nhận nhiều giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà văn Hà Nội và UBND TP Hà Nội. Với tiểu thuyết "Hồ Quý Ly", nhà văn cũng nhận Giải Mai Vàng của Báo Người Lao Động năm 2001.

Bên cạnh đó, 2 tiểu thuyết "Miền hoang tưởng" (xuất bản năm 1990) và "Trư cuồng" đã gây sóng gió cho ông cả về văn lẫn đời. Nguyễn Xuân Khánh cũng là dịch giả của nhiều tác phẩm, trong đó có cuốn "Chuông nguyện hồn ai".

Sau cuốn "Đội gạo lên chùa năm" 2011, trả lời câu hỏi của phóng viên báo Người Lao Động rằng ông có nghĩ đến việc bắt tay cho cuốn sách tiếp theo không, nhà văn nói "không". Ông cho biết sau một cuốn sách, người ông lúc nào cũng "rỗng đi". Chưa biết sau này sẽ viết gì, nhưng giờ ông đang lấy lại năng lượng bằng việc nghỉ ngơi, trước mắt thì cứ đọc sách hay cái đã.

"Tôi nghiền sách lắm, cứ như mọt nghiền gỗ từ thuở còn thơ. Bây giờ, tôi vẫn là một con mọt sách, mỗi ngày phải dành vài giờ để đọc. Đọc đủ loại, từ chính trị - xã hội, triết học đến Phật giáo, cứ có sách hay để đọc là sướng. Tuổi già, chỉ có vậy là vui thôi" - nhà văn Nguyễn Xuân Khánh tâm sự về thú đọc sách của mình.

"Chuyện ngõ nghèo" là tác phẩm xuất bản cuối cùng của nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, in năm 2016, được coi là tự truyện của ông.

Tác phẩm hoàn thành từ năm 1982 nhưng đến 2016 mới ấn bản. Nhà văn từng chia sẻ đó là cái duyên của mỗi cuốn sách.

"Mình đã viết ra rồi, khi nào in là số phận của cuốn sách. Đóng bút lại là không sửa chữa gì nữa nhưng chỉ cân nhắc mỗi cái tên tiểu thuyết thôi mà lấn cấn mãi, cũng thay đổi qua vài lần, cuối cùng chọn một cái tên thật giản dị. Sách in xong thấy vui lắm, vì đây là cuốn tiểu thuyết tôi viết về Hà Nội, nơi "chôn nhau cắt rốn" của mình"- ông từng tâm sự.