Nhạc R&B - Rap - underground lên ngôi

Sau lễ trao giải Grammy hằng năm, âm nhạc thế giới mở ra xu hướng thịnh hành tại nhiều thị trường, tất nhiên có cả Việt. Lần này, xu hướng thịnh hành là sắc màu âm nhạc có sự kết hợp giữa phong cách R&B với rap và underground. Đối với những giọng ca lệ thuộc tuyệt đối vào âm nhạc thời thượng, sự thay đổi để bắt kịp xu hướng là sứ mệnh mang tính tồn vong. Điều này khiến thị trường âm nhạc trở nên nhộn nhịp và sôi động.

Sự biến chuyển thú vị

Dẫn đầu đề cử giải thưởng Grammy 2018 với lần lượt 8 và 7 đề cử nhưng cả 2 "ông hoàng rapper" Jay Z và Kenrick Lamar đều ra về tay trắng. Trong khi đó, Bruno Mars - "ông hoàng R&B" - mang về 4 tượng kèn vàng Grammy lần thứ 59 quan trọng nhất. Người được vinh danh trang trọng là Ed Sheeran với giải thưởng Trình diễn pop xuất sắc nhất dành cho ca khúc "Shape of you". Đây chính là mấu chốt thú vị tạo nên xu hướng âm nhạc thịnh hành hiện nay: Sự lên ngôi của R&B kết hợp với rap và underdround.

R&B có sự nhộn nhịp cần thiết bởi tiết tấu rộn ràng. Rap có ưu thế về ý nghĩa thông điệp truyền tải. Nhưng cả R&B hay rap đều chung một nhà với underground. Khi đứng riêng lẻ, mỗi dòng nhạc đều đủ sức chinh phục khán giả. Sự thú vị sẽ tăng lên bội phần khi chúng được kết hợp cùng nhau, trong cùng ca khúc. Chọn cách tiếp cận bằng sự chân thật và cảm xúc chân thành, không theo bất cứ khuôn khổ nào, nhạc underground là cách để nghệ sĩ thể hiện sự tự do, phóng khoáng kèm theo những đoạn rap như lời tự sự chân thực về cuộc sống, về tình yêu của chính mình.

Những ca khúc "Túy âm", "Kém duyên", "Con điên", "Em dạo này"... gặt hái thành công thời gian gần đây ở thị trường nhạc Việt không phải là "ăn may" như nhiều người vẫn tưởng. Thực tế, chúng được xây dựng từ một công thức bài bản, đúc kết từ thành công của các ca khúc quốc tế: "Shape of you" của Ed Sheeran hay phong cách âm nhạc của "24K Magic" giúp Bruno Mars đại thắng tại lễ trao giải Grammy mới đây.

Ra mắt vào mùa đông, "Shape of you" là ca khúc pop, dance pha lẫn tropical house - thể loại nhạc thường được chơi trong các festival mùa hè. Nó khác với những gì ngọt ngào, du dương mà khán giả luôn yêu thích ở Ed. Lời hát "Shape of you" không cầu kỳ, không da diết, không có những câu khiến người ta ngẩn ngơ bồi hồi.

Trong khi đó, "24K Magic" của Bruno Mars mang âm hưởng đặc sệt của funk, disco pha một chút contemporary R&B, được phối khí chủ yếu bởi synth - loại đàn tạo đa âm bằng bộ nút điều khiển. Âm nhạc của "24K Magic" ảnh hưởng sâu sắc bởi âm nhạc những năm 1990.

Tất cả điều đó khẳng định âm nhạc đủ sức chinh phục khán giả với những gì đơn giản nhất nhưng tinh tế nhất. Sự chân thật đáng yêu cùng với vẻ lạc quan chính là điều mà mọi người cần và tìm kiếm trong các tác phẩm âm nhạc hiện nay.

Những ca khúc ăn khách thời gian gần đây của nhạc Việt cũng được xây dựng từ chính công thức này. Điều thú vị là chúng đều được sản sinh từ giới underground. "Kém duyên" (Rum, Nit và Masew thể hiện) là câu chuyện tình yêu được kể trên nền nhạc mang đậm yếu tố dân gian khiến người nghe thú vị bởi cách chơi đùa giai điệu của tác giả. "Con điên" (Tamka PKL thể hiện) và "Em dạo này" (Ngọt) xuất hiện ấn tượng như một gia vị lạ giữa thị trường âm nhạc bội thực phong cách ballad.

Các ca khúc này có điểm chung là sở hữu ca từ bình dị nhưng rất dễ thương và là "nỗi lòng" của những người trẻ. Đó là nỗi lòng của cánh mày râu về một cô bạn gái khó chiều đến mức phải gọi là "con điên" đã nhanh chóng gây bão cộng đồng nghe nhạc trên mạng; đó là cách anh chàng vừa thất tình bày tỏ tình cảm chẳng giống ai qua những câu hỏi mang đậm tính hoài niệm về thói quen của người yêu cũ nhưng không hề bi lụy.

"Yêu 5", "Em dạo này", "Từ ngày em đến", "Con điên", "Ta cứ đi cùng nhau", "Đưa nhau đi trốn", "Cô gái bàn bên"… lần lượt là những màu sắc âm nhạc tạo nên được "đế chế" của riêng mình, không nhầm lẫn với bất cứ ca khúc nào mà người ta vẫn gọi là "một màu" khi ra đời.

Ca sĩ Chí Thiện cập nhật nhanh xu hướng âm nhạc kết hợp giữa R&B với rap và underground qua ca khúc “Quan trọng là thần thái”. Cảnh trong MV cùng tên. (Ảnh do ca sĩ cung cấp)

Không còn chậm chân

"Quan trọng là thần thái" - cụm từ "hot" nhất của giới trẻ hiện nay - trở thành chủ đề của nhiều ca khúc cũng đang "hot". Trong đó, ca sĩ Chí Thiện thể hiện sự nhanh nhạy với xu hướng của mình khi ra mắt ca khúc "Quan trọng là thần thái" bằng giai điệu bắt tai, mang phong cách hiện đại, lời ca hài hước, thú vị. Ca khúc mang phong cách R&B + rap + underground này đã tạo nên một Chí Thiện mới lạ vì trước đây, anh được mệnh danh là "hoàng tử ballad".

Nói vậy để thấy rằng dòng nhạc underground đang chi phối mạnh mẽ đến sự phát triển của thị trường nhạc Việt. Nghệ sĩ dòng mainstream (trình diễn trên sân khấu) không thể đứng ngoài cuộc trong việc làm mới bản thân và quan trọng nhất là để tồn tại. Bởi lẽ, thị hiếu khán giả là nhân tố chính quyết định sự tồn vong của một giọng ca thị trường - những người bị lệ thuộc xu hướng.

Khi R&B, rap phủ bóng lễ trao giải Grammy lần thứ 59, người yêu nhạc cũng hiểu sắc màu âm nhạc thế giới thời gian tới là gì. Tuy nhiên, nhạc sĩ Quốc Bảo nhận định: "Xu hướng cụ thể của âm nhạc thế giới hiện nay là sự pha trộn nhiều phong cách chứ không chủ đích khai thác lợi thế một thể loại như trước đây. Hơn hết, âm nhạc đã đạt được giới hạn thông điệp mà nó muốn là truyền tải sự lạc quan, tạo cảm hứng cho người nghe chứ không còn là não tình, ê chề như trước".

So với vòng xoáy đổi mới của âm nhạc thế giới, nhạc Việt (thị trường) luôn chậm hơn vài bước. Thế nhưng, với sự cập nhật nhanh nhạy như hiện tại, các cây viết thừa sức có những giai điệu hợp thời nhất. "Shape of you" của Ed Sheeran chính là tinh thần cốt lõi cho nhiều sáng tác Việt hiện nay: chân thành, giản dị nhưng bắt tai. "Một tinh thần sáng tác tự do và đầy ngẫu hứng" - nhạc sĩ Châu Đăng Khoa khẳng định.