Không lẽ chỉ có "À ố show"?

Nói về sô diễn nghệ thuật làm nên thương hiệu của Việt Nam, có lẽ TP HCM được hưởng tiếng thơm từ "À ố show". Nhưng theo người trong giới, "À ố show" chẳng phải là tác phẩm nghệ thuật quá to tát so với tiềm năng của TP HCM. Ngoài "À ố show", nghệ sĩ TP HCM có thể làm nên nhiều sô diễn thương hiệu hơn thế nếu được khơi dậy sức sáng tạo đúng nghĩa.

Hơn nhau ở cách nghĩ, cách làm

Vừa hoàn thành chuyến lưu diễn dài ngày ở Nhà hát Sydney Opera (Úc), "À ố show" làm dày thêm thành tích lưu diễn phục vụ khán giả thế giới với hơn 200 suất diễn. Diễn ra ở khắp các sân khấu lớn tại châu Âu, Úc và New Zealand, đón hơn 150.000 khán giả, "À ố show" xứng đáng là chương trình thương hiệu văn hóa không chỉ của TP HCM mà còn là thương hiệu văn hóa quốc gia.

Cảnh trong “À ố show”. (Ảnh do nhà sản xuất chương trình cung cấp)

"À ố show" kể câu chuyện về con người Việt Nam đang trải qua giai đoạn chuyển tiếp thú vị từ cuộc sống làng quê yên tĩnh và giản dị đến lối sống hiện đại và bận rộn. Bức chân dung tương phản của làng quê - thành thị được thể hiện bằng sự pha trộn độc đáo của xiếc tre, các màn nhào lộn, múa đương đại và nghệ thuật sân khấu, thể hiện rõ nét vẻ đẹp quyến rũ, phong phú về cuộc sống của con người Việt xưa kia, trái ngược với sự hối hả của đời sống đô thị hóa hôm nay.

Thành công của "À ố show" là phương thức để Lune Production xây dựng thêm các vở diễn khác. "Teh Dar" là sô diễn nghệ thuật khai thác văn hóa Tây Nguyên trên sân khấu, hút hồn người xem với kỹ thuật xiếc tre và nhào lộn mạo hiểm, táo bạo, cùng âm sắc nhạc cụ dân tộc đầy mê hoặc. Vở "Sương sớm", múa đương đại kết hợp ballet bán cổ điển, được thực hiện bởi nhóm múa Arabesque với sự dàn dựng của biên đạo múa Tấn Lộc, tái hiện cuộc sống, tâm hồn của người nông dân Nam Bộ bằng ngôn ngữ múa trong không gian âm nhạc đậm màu sắc dân gian cùng những hình ảnh trên sân khấu đẹp một cách bình dị. "Làng tôi" với câu chuyện về sinh hoạt làng quê được kể bằng hình thức xiếc sử dụng tre làm đạo cụ cho Nhà hát Lớn Hà Nội. "Palao" với những câu chuyện về văn hóa Chăm cho Nhà hát mái vòm ốp tre độc đáo Luna Hội An.

Để xây dựng nên những vở diễn thương hiệu văn hóa độc đáo này, Lune Production hợp tác cùng với nhóm tác giả: nghệ sĩ Tuấn Lê, Nguyễn Nhất Lý, Nguyễn Lân Maurice, Nguyễn Tấn Lộc, Ngô Thanh Phương… "Đó thực sự là những người làm nghệ thuật nên sản phẩm họ tạo ra phù hợp cho khán giả các nước (khi lưu diễn) và vẫn đáp ứng nhu cầu thưởng thức của công chúng trong nước, kể cả khách du lịch đến Việt Nam" - ông Võ Thành Trung, Chủ tịch HĐQT Công ty Lune Production, khẳng định. Tất nhiên, hành trình xây dựng nên những vở diễn như vậy cực kỳ gian nan dù vở diễn có lời thoại tối giản và cấu trúc phi tuyến tính, không theo trình tự thời gian. Ví như vở diễn "Teh Dar", để có 70 phút trên sân khấu, cả ê-kíp sáng tạo và vận hành vở diễn đã cùng hành trình lên Lang Biang, ở cùng dân bản, đặt chân lên đất đỏ, ngắm nhìn và quan sát thiên nhiên, làng bản, con người, hít thở khí trời Tây Nguyên và cùng sinh hoạt trải nghiệm mọi mặt đời sống như cư dân nơi đây… nên có được những cảm hứng sống động cho mình. Nghệ sĩ Tấn Lộc cho biết cả nhóm đã phải xuống những vùng quê Nam Bộ để tìm hiểu đời sống của người dân ở đó. Bởi chỉ khi tận mắt chứng kiến sinh hoạt của người dân nông thôn mới có cảm xúc để "nhập vai" một cách hiệu quả.

Hành trình khó nhưng khả thi

Tất cả các chương trình trên đều kinh doanh thành công bên cạnh tiếng vang về giá trị văn hóa nghệ thuật. Trên trang du lịch nổi tiếng Tripapvisor, các vở diễn này đều nhận được gần 3.000 bình luận tích cực với mức điểm 4,5/5 từ du khách.

"Đây là thành công ngoài mong đợi khi chỉ 3 năm trước đây, "À ố show" ra mắt gần như không có một sô diễn nào. Khá lâu sau đó, chúng tôi mới có một sô diễn duy nhất ở Pháp. Chặng đường 3 năm, không dài cũng chẳng ngắn nhưng những gì mà chúng tôi có được lại vượt hơn sự mong đợi. Không chỉ phục vụ khán giả du khách các nước mà còn thu hút rất đông khán giả trong nước. Với mục tiêu truyền tải văn hóa bản địa bằng cách kết nối đa chiều giữa Việt Nam với thế giới, chúng tôi đang dần chạm được đích đến của mình" - ông Võ Thành Trung bày tỏ.

Cảnh trong sô diễn nghệ thuật "Ionah" tại Hà Nội (Ảnh do chương trình cung cấp)

Các nhà chuyên môn cho rằng với tiềm lực như hiện tại, TP HCM thừa khả năng để xây dựng nên những chương trình biểu diễn mang tính thương hiệu như cách các đơn vị tư nhân đã và đang làm. Ý tưởng không thiếu, chỉ là đang thiếu tầm nhìn và nhà đầu tư phù hợp. Trong bối cảnh kinh doanh sản phẩm văn hóa du lịch, 4 nhóm nhân tố tạo nên thành công gồm: nghệ sĩ, người đầu tư sản xuất, nhóm thực thi chính sách, nhóm người thụ hưởng và chi trả. Để có thể gặt hái thành công như các đơn vị tư nhân, bắt buộc phải có mối quan hệ giữa 4 nhóm. Nhưng hiện nay, 4 nhóm nhân tố này gần như mạnh ai nấy làm, cùng lắm là 2 nhóm kết hợp nhau mà cũng rất ngắn hạn. Ví dụ nhà nước (nhóm thực thi chính sách) đặt hàng nghệ sĩ làm chương trình lễ hội văn hóa truyền thống, tác giả không đặt người thụ hưởng làm trọng tâm để sáng tạo mà đặt đề bài làm trọng tâm. Vì lẽ đó, người thụ hưởng được cho gì xài nấy, không được tìm hiểu về nhu cầu. 

Kỳ tới: Liên hoan phim quốc tế, sao không?