Với đặc điểm "4K", lao động Việt Nam được đánh giá thế nào tại Nhật Bản?

Cổng thông tin Guidable Jobs – chuyên trang về lao động nước ngoài tại Nhật Bản – tổng hợp đánh giá của các nhà tuyển dụng Nhật về lao động Việt Nam, đồng thời đưa ra hướng dẫn giúp họ hòa nhập tốt hơn.

Guidable Jobs mô tả bốn đặc điểm tiêu biểu của lao động Việt tại Nhật theo mô hình "4K" gồm khéo léo, siêng năng, tầm nhìn ngắn hạn và phụ nữ giữ vai trò quan trọng trong gia đình. Người Việt nổi bật với sự khéo léo, phù hợp với các ngành may mặc, chế tác thủ công, sửa chữa máy móc. Họ chăm chỉ, ham học hỏi và sẵn sàng làm việc với cường độ cao nếu thấy giá trị hoặc cơ hội phát triển.

Tuy nhiên, họ ưu tiên lợi ích trước mắt hơn kế hoạch dài hạn, chọn công việc dựa trên mức lương thay vì tiềm năng thăng tiến.

Phụ nữ Việt Nam đóng cũng vai trò quan trọng trong gia đình, quản lý tài chính, chăm lo tổ ấm. Các nhà tuyển dụng Nhật Bản cho rằng vai trò trụ cột của phụ nữ trong gia đình Việt Nam là kết quả của bối cảnh lịch sử. Trong thời chiến, khi đàn ông ra trận, phụ nữ không chỉ quán xuyến gia đình mà còn đảm nhận nhiều trách nhiệm quan trọng. Điều này dần hình thành một nền nếp văn hóa, nơi phụ nữ có tiếng nói quyết định trong nhiều vấn đề.

Lao động Việt rất coi trọng cơ hội phát triển. Họ chủ động học hỏi, thậm chí trau dồi kỹ năng hơn cả người Nhật. Nếu công việc không đáp ứng kỳ vọng về kỹ năng hoặc lộ trình thăng tiến, họ sẵn sàng tìm cơ hội mới. Dù chăm chỉ, họ vẫn ưu tiên gia đình và tránh làm thêm giờ quá mức, khác với văn hóa Nhật.

Về phản hồi, lao động Việt có lòng tự trọng cao, không thích bị chỉ trích công khai. Nhà quản lý Nhật cần khéo léo khi góp ý để tránh gây cảm giác bị chê trách. 

Kỷ luật về thời gian cũng là một thách thức, đặc biệt với lao động miền Nam Việt Nam, nơi phong cách sống thoải mái hơn.

Dù vậy, lao động Việt có tinh thần cầu tiến, không thích công việc lặp đi lặp lại, thiếu đổi mới hoặc không có cơ hội phát triển. Để giữ chân họ, doanh nghiệp Nhật cần tạo môi trường làm việc tích cực, lộ trình thăng tiến rõ ràng và chính sách đãi ngộ hợp lý.

Guidable Jobs nhận định, lao động Việt thân thiện, làm việc nhóm tốt, kiên nhẫn và biết cách vượt qua khó khăn. Đây là những yếu tố giúp họ hòa nhập và tạo dấu ấn tại Nhật Bản.

Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, đến tháng 10-2024, Nhật Bản có khoảng 2 triệu lao động nước ngoài, trong đó 518.000 người Việt Nam, chiếm gần 26%. Khoảng 200.000 người là thực tập sinh kỹ thuật, 110.000 lao động không đủ điều kiện cư trú dài hạn, 93.000 người làm trong lĩnh vực công nghệ, nhân văn, quốc tế và 46.000 du học sinh. Sự gia tăng này phản ánh nhu cầu tuyển dụng nhưng cũng đặt ra thách thức về quản lý và thích ứng.

Còn theo Cục Quản lý lao động ngoài nước (Dolab), thuộc Bộ Nội vụ, năm 2024, Việt Nam có 158.588 lao động ra nước ngoài làm việc, vượt 126,9% kế hoạch. Trong đó, lao động nữ chiếm hơn 33%, tương đương 52.898 người. Nhật Bản tiếp tục là thị trường lớn nhất với 71.518 lao động, chiếm gần 45% tổng số. Đài Loan đứng thứ hai với 62.282 lao động, tiếp theo là Hàn Quốc (13.649 lao động) và Trung Quốc (2.335 lao động). So với năm 2023 khi ghi nhận gần 160.000 lao động xuất cảnh, năm 2024 tiếp tục duy trì đà tăng trưởng.

Dolab nhận định, đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài không chỉ tạo việc làm, nâng cao thu nhập mà còn giúp chuyển giao công nghệ, phát triển tay nghề. Đặc biệt, Nhật Bản được đánh giá cao về thu nhập, điều kiện làm việc và cơ hội nâng cao kỹ năng, phù hợp với lao động trong các lĩnh vực kỹ thuật, cơ khí, chế biến thực phẩm, điều dưỡng.

Hiện Việt Nam có hơn 700.000 lao động làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, đóng góp 3,5 – 4 tỉ USD kiều hối mỗi năm, thúc đẩy kinh tế và nâng cao chất lượng nhân lực.