XUẤT KHẨU LAO ĐỘNG: Nhiều ưu đãi tại thị trường Nhật Bản

Hiện nay, Chính phủ Nhật Bản đẩy nhanh việc thực hiện cải cách thị trường lao động "Bộ ba mới". Những cải cách này nhằm tăng lương, thu hẹp khoảng cách tiền lương giữa các công ty Nhật Bản và nước ngoài đối với các vị trí tương tự; xóa bỏ chênh lệch lương dựa trên giới tính, độ tuổi và các yếu tố khác thông qua sự hợp tác giữa khu vực công - tư.

Thiếu lao động trầm trọng

Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, tính đến cuối tháng 10-2024, có hơn 2,3 triệu lao động nước ngoài đang làm việc tại Nhật Bản (tăng 12,4% so với cùng kỳ năm 2023). Điều này phản ánh những nỗ lực của Chính phủ Nhật Bản trong việc thu hút nguồn nhân lực từ bên ngoài để giải quyết tình trạng thiếu lao động ngày càng trầm trọng.

Qua khảo sát của bộ này đã công bố cuối tháng 12-2024, cho thấy khoảng 65% các công ty tại Nhật Bản đã và đang tuyển dụng lao động nước ngoài để giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động. Trong khi đó, báo cáo của Công ty Nghiên cứu Teikoku Databank (Nhật Bản) cho biết chỉ trong nửa đầu năm 2024, số lượng công ty phá sản do thiếu lao động là 182 (tăng 66% so với cùng kỳ năm trước).

Báo cáo cho rằng Nhật Bản đang đối mặt với cuộc khủng hoảng lao động ngày càng trầm trọng, đe dọa đến sự tồn tại của các doanh nghiệp (DN) và ngành nghề truyền thống ở các thị trấn nhỏ và vùng nông thôn. Vì vậy, Nhật Bản cần một chiến lược toàn diện hơn để duy trì sự tồn tại của các DN. 

"Để tiếp tục thu hút người lao động (NLĐ) nước ngoài, không ít công ty đã mở rộng các ưu đãi như tìm nhà ở, khuyến khích NLĐ nước ngoài đưa gia đình sang sinh sống cùng..." - báo cáo Teikoku Databank nhấn mạnh.

Eat & Holdings Inc. - một nhà sản xuất và phân phối thực phẩm đông lạnh - là ví dụ điển hình. Hiện tại, công ty này đang có hơn 370 lao động nước ngoài đến từ 7 quốc gia. Để thu hút và giữ chân họ, DN không chỉ cung cấp mức lương hấp dẫn mà còn hỗ trợ chi phí sinh hoạt, tạo điều kiện để nhân viên nâng cao trình độ và có cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp.

Mở rộng chương trình kỹ năng đặc định

Theo ước tính của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), Nhật Bản sẽ cần 6,88 triệu lao động nước ngoài vào năm 2040 để đạt mục tiêu tăng trưởng. Do đó, Chính phủ Nhật Bản đang xem xét lại chương trình lao động kỹ năng đặc định. Trong đó, cân nhắc cho phép lao động nước ngoài sang Nhật Bản theo diện visa kỹ năng đặc định làm việc tại nhà hàng trong các khách sạn, nhà trọ.

Ông Đinh Thanh Bình, Phó Giám đốc Công ty TNHH Hợp tác quốc tế Mai Linh, đánh giá ngành nhà hàng, khách sạn tại Nhật Bản đang rất thiếu nhân lực. Trước tình hình này, Hiệp hội Khách sạn Ryokan toàn Nhật Bản và các tổ chức khác đã kêu gọi nới lỏng các quy định đối với NLĐ nước ngoài để giải quyết sự thiếu hụt trên. "Nếu được chấp thuận, Chính phủ Nhật Bản đặt mục tiêu sửa đổi các hướng dẫn thực hiện cụ thể theo ngành nghề trong khuôn khổ chương trình kỹ năng đặc định sớm nhất là vào mùa xuân năm nay" - ông Bình nói.

Theo ông Trịnh Nhân Vũ, Giám đốc Công ty CP Đầu tư Thương mại quốc tế Sài Gòn Thiên Vương, Nhật Bản cũng đang mở rộng chương trình tuyển dụng lao động có kỹ năng đặc định sang nhiều vị trí trong ngành vận tải, giúp mang lại cơ hội việc làm cho NLĐ nước ngoài, nhằm giải quyết tình trạng thiếu tài xế lành nghề, nhất là tài xế taxi, xe buýt và xe tải.

Điều này mở ra cơ hội cho những tài xế nước ngoài có tay nghề đến sống và làm việc tại Nhật Bản, kiếm được mức lương cạnh tranh và có khả năng đưa gia đình đi cùng. "Chương trình này sẽ chính thức được triển khai từ giữa năm 2025 và thời hạn để NLĐ nộp đơn ứng tuyển từ tháng 1-2025" - ông Vũ cho hay.