Cuộc chiến tâm lý: Không có chỗ cho kẻ yếu bóng vía

Thụy Sĩ trở thành đội đầu tiên lội ngược dòng giành chiến thắng tại Cúp Bóng đá thế giới 2018 sau khi vượt qua Serbia với tỉ số 2-1 ở lượt thứ 2 của bảng E vào rạng sáng 23-6. Kỹ thuật, nhãn quan chiến thuật và thể lực của các cầu thủ Thụy Sĩ đáng khen, đặc biệt là bộ đôi Xhaka - Shaqiri nhưng điều ấn tượng nhất về họ là tinh thần thi đấu bất khuất. Cần nhắc lại, đội bóng Trung Âu cũng có trận ra quân thành công khi lội ngược dòng gỡ hòa 1-1 trước ứng viên vô địch Brazil dù bàn thắng có phần gây tranh cãi (cầu thủ ghi bàn phạm lỗi với trung vệ đối phương).

Chiến thắng trước Serbia giúp Thụy Sĩ chia sẻ ngôi đầu bảng với Brazil và tràn đầy cơ hội vào vòng 2. Brazil trước đó thắng nhọc nhằn Costa Rica với 2 bàn trong 6 phút bù giờ. Ba điểm đầu tiên của thầy trò HLV Tite chưa thật sự thuyết phục và khiến CĐV của họ lên cơn đau tim nhưng rõ ràng, như lời của người hùng Coutinho sau trận, đội tuyển vàng - xanh đã chuẩn bị rất kỹ về tâm lý để… trở thành đội Brazil đầu tiên trong lịch sử World Cup thắng nhờ pha lập công ở phút bù giờ. Trình độ giữa các đội tuyển đã thu hẹp nên muốn chiến thắng, các ứng viên mạnh không chỉ có đấu pháp hợp lý, ngôi sao biết tỏa sáng đúng lúc mà còn cần thêm kiên nhẫn, chuẩn bị sẵn về mặt tinh thần để có thể chơi giằng co với đối thủ và quyết đấu đến tận những giây bù giờ cuối cùng!

Thụy Sĩ của Shaqiri được đánh giá cao về tinh thần khi lội ngược dòng giành điểm trước Brazil rồi thắng Serbia Ảnh: REUTERS

Brazil xem ra đã chuẩn bị kỹ để không phải rơi vào tình trạng sầu thảm như Argentina, đội đã thừa nhận "sụp đổ về mặt cảm xúc" sau bàn thua đầu ở trận đại bại 0-3 trước Croatia. Sự bế tắc về chiến thuật của HLV Sampaoli và việc không giải tỏa được sức ép dồn lên vai Messi đã khiến các đàn em của Maradona bị khủng hoảng dây chuyền để rồi hứng chịu nhiều chỉ trích vì đối mặt nguy cơ sớm bị loại.

Ngay cả Pháp sớm đoạt vé ở bảng C nhưng cũng phải thừa nhận phải tính đến tình huống chỉ thắng 1-0 (như trước Peru) và học cách đứng vững ở những thời khắc khó khăn. Bồ Đào Nha cũng phải toát mồ hôi hột trong chiến thắng trước Morocco và Tây Ban Nha cũng kiên nhẫn phá vỡ bức tường phòng ngự của Iran trước khi phòng ngự bảo toàn tỉ số trong 10 phút cuối lượt trận thứ hai của bảng B.

Thật ra, đa số các đội đều chú trọng đến sự chuẩn bị về tâm lý, tinh thần khi đưa những bác sĩ, chuyên gia tâm lý đồng hành ở những giải đấu lớn. LĐBĐ Anh đã ký hợp đồng với chuyên gia tâm lý Pippa Grange, 47 tuổi, từ tháng 11 năm ngoái để bà và cộng sự giúp các ngôi sao tuyển Anh thêm gan lì, bản lĩnh, đặc biệt ở những thời khắc quan trọng như sút luân lưu 11 m. Các đội tuyển Anh thường gục ngã trên chấm 11 m, từ World Cup 1990 (Pearce, Waddle đá hỏng ở trận bán kết thua Đức), Euro 1996 (Southgate - HLV hiện tại - đá hỏng và Anh bị loại), France 1998, Euro 2004 cho đến Germany 2006 có đến 3 cầu thủ gồm Lampard, Gerrard rồi Carragher đá hỏng!

Hai đội tuyển thành công ở lượt đầu là Mexico và Thụy Điển đều có HLV tâm lý và ký hợp đồng từ năm 2016. Trong đó, ông Imanol Ibrarrondo, người Tây Ban Nha, được khen ngợi vì đem lại sự tự tin cao độ cho Mexico và góp phần quan trọng vào chiến thắng gây sốc trước Đức. Với niềm tin quyết thắng dâng cao cùng chiến thuật hợp lý, các đội bóng bị đánh giá thấp hơn như Mexico, Croatia đủ sức lật đổ Đức và Argentina. Trong bóng đá nói riêng và thể thao nói chung, đôi lúc yếu tố tinh thần tác động lớn đến lối chơi nhưng khi tâm lý thường xuyên được hun đúc, các đội bóng nhỏ không còn e sợ đối đầu với những đối thủ lớn!